Analiz: Para mutluluk getirir mi?
Gayri Safi Milli Mutluluk verileri ve yapılan analizler, paranın bolluğunun insanların mutluluk seviyelerini artırmada etkili olmadığını gösteriyor
Enflasyon, işsizlik, piyasa getirileri, Gayri Safi Milli Hasıla (GDP) gibi ekonomik veriler şüphesiz 2011’de yine gündemin en önemli maddeleriydi ve 2012’de de aynı trendin devam etmesi bekleniyor.
700 bin nüfuslu Bhutan ülkesinde GDP’nin yanı sıra politika yapıcıları tarafından kullanılan verilerden bir tanesi de Gayri Safi Milli Mutluluk verileri (GNP) Renaissance Capital analistlerinin de analizleri doğrultusunda, paranın bolluğunun insanların mutluluk seviyelerini yükseltmede çok etkili olmasa da, paranın yokluk durumunda bireylerin mutluluk seviyelerini doğrudan etkilediği görülüyor.
GDP’ler ile Mutluluk endeksleri karşılaştırılırken 2 set veri kullanıldı; bunlar kişi başına düşen gelir ve Erasmus Üniversitesi’nin mutluluk endeksi.
Yemek ve korunma ihtiyacının herkesin en minimum ihtiyacı olduğunu düşünürsek, eğer bir birey günde 5 doların altında ( yıllık bazda $1,825) gelire sahipse, her bir kuruşu daha değerli oluyor. Bu sebeple mutluluk ile düşük gelir seviyesinde, yukarıdaki grafikte de gördüğümüz gibi direk bir korelasyon söz konusu. Yani "para olmadan mutluluk olmaz" kuralı düşük gelir seviyesinde tamamen doğru.
Orta gelir seviyesinde olan ülkelerin, düşük gelir seviyeli ülkeler kadar olmasa da, varlık ile mutluluk oranı arasında bir ilişki söz konusu. Fakat yukarıdaki datadan da anlaşılacağı gibi, para dışında başka faktörlerin genel mutluluk seviyesini belirlemede rol oynadığı görülüyor.
Para dışında mutluluğu etkileyecek faktörlerden bir tanesinin de siyasi çatışmanın olmamasını gösterebiliriz. Nitekim $2,000–13,000 gelir seviyesindeki Latin Amerika’nın diğer bütün ülkelerden daha mutlu olmasının nedeni güzel hava ve müzik dışında siyasi çatışmalardan uzak kalması olarak değerlendiriliyor.
Askeri Harcama/GSYİH vs Mutluluk
Örnek vermek gerekirse; Kosta Rika asker gücü olmamakla birlikte en mutlu ülkeler arasında. Latin Amerikayı baz almakla beraber, sahip olduğu en düşük askeri harcama/ GSYİH oranı ve orta dereceli gelir seviyesi ile en mutlu bölge olarak göze çarpıyor. Latin Amerika bölgesinin jeopolitik öneminin de bazı avantajları var. Brezilya ve Guyana dışında aynı dilin konuşulması, benzer kültürleri paylaşmaları, ana politik çatışmalardan uzak oluşları ve ABD’nin korumasında olmaları gibi. Bu gibi faktörler dış ve iç çatışmaların göreceli olarak Güney Amerika'da daha az görülmesinin başlıca sebeplerinden.
Belirli seviyedeki askeri harcamalar, insanları kendilerini güvende hissederek mutluluk seviyelerinde olumlu etki yaratıyor. Ancak belli bir noktadan sonra askeri harcamalar arttığında mutluluk seviyesiyle negatif bir korelasyon görülüyor.
Sovyet ülkeleri orta dereceli gelirlerine rağmen mutsuz
Sovyet rejiminden çıkan ülkelerdeki mutsuzluk oranları bir ölçüde soğuk hava koşullarına bağlansa da, İskandinav ülkelerindeki aynı hava koşullarıyla en mutlu ülkeler arasında olması bu hipotezi çürütür nitelikte. Büyük olasılıkla Sovyet ülkelerindekinin daha az mutlu olmasının sebebi eski rejimden kaynaklanıyor olabilir. Bu demek değildir ki, sosyalizmin ağır bastığı bölgeler mutsuzdur. Çünkü Küba ve Çin mutlu ülkeler arasında. İnsanları esas mutsuz eden, komunizmden kapitalizme ani geçişler diyebiliriz.
Bu tabloda para tekrar mutluluğu belirlemede büyük ölçüde rol oynuyor. Bu ülkeler arasında Kuzey Amerika ve Avrupa var. Bu bölgelerin ortak paydası bir ölçüde kapitalizmin belirleyici olması. İnsanların gelir seviyesindeki artışla birlikte daha aç gözlü olması doğru orantılı.
Gelir seviyesi $50,000’in üzerine tırmandığında, bireyler mutlu olmak için paranın önemi olmadığı düşünüyor.
Rekabet, mutluluk ve gelir düzeyinde rol oynayan en önemli faktörlerden
Rekabet gücünü belirleyen en önemli faktörlerden biri beraberinde gelir seviyesini artıran bilgi gücü. Dünya Ekonomi Formu rekabet endeksi ve Gayri Safhi Milli Mutluluk oranında da rekabet içindeki ara başlıklar şu şekilde; sağlık harcamaları, eğitim ve yaşam standartları.
Yapılan çalışmalar sonucu, analistler mutluluğun dar marjinlerle ticareti olan emtia gibi olduğunu düşünüyorlar. Makrodan mikroya geçilip yapılan analiz doğrultusunda görülüyor ki, para insanların mutluluğu üzerinde etkili olmakta tek kaynak değil.