2011 yılında tüm zamanların en yükseğine ulaşan altın, 2013'teki kayıpların ardından 2014'te de gerileyerek üst üste ikinci yıllık düşüşe hazırlanıyor.
Bir tarafta Amerikan Merkez Bankası Fed'in tahvil alımlarını bu yıl içerisinde sonlandırması, politika faizini artıracağına yönelik beklentiler ve petrol fiyatlarındaki sert düşüş, öbür tarafta ise Rusya-Ukrayna gerilimi ve Ortadoğu'daki gelişmeler başta olmak üzere jeopolitik riskler altında 2014 içerisinde dalgalanmalara sebep oldu.
ABD ekonomisinin güçlendiğini ortaya koyan ekonomik verilerin devam etmesi, Fed'in faiz artırımına yönelik beklentileri kuvvetlendirerek doların yükselmesini sağlarken; bu durum altında kayıplara sebep olabilecek bir etken olarak görülüyor. Aynı zamanda petrol fiyatlarının bu yıl yüzde 40'ın üzerinde kayıp yaşaması da emtia kanadında düşüşleri tetikleyen bir başka faktör. Öte yandan Avrupa'da durumun iyiye gitmemesi ve Avrupa Merkez Bankası'nın teşvikleri, bu teşvikleri Çin ve Japonya'nın da izlemesi ile birlikte jeopolitik riskler de güvenli liman olan altını destekleyen unsurlar olarak dikkat çekiyor.
Bu gelişmeler doğrultusunda altının onsu, 2014'te dalgalı seyrin ardından şu anda yüzde 1.40 aşağıda seyrediyor ve yılı hafif sayılabilecek bir kayıpla tamamlamaya hazırlanıyor. 2015 için ise ekonomistlerin tahminlerinde tedbirli olduğunu görüyoruz.
Bloomberg anketine göre ekonomistlerin 2015 için yıl sonu altın ons tahminlerinin medyanı 1180 dolar düzeyinde. Oversea-Chinese Banking Corp. analistlerinden olan Barnabas Gan, Bloomberg'e yaptığı yorumda "ABD'de faiz artırımı beklentisi, küresel enflasyonun doların yükselmesi ile altın fiyatları 2015 yılında 1000 dolar ortalamasında seyredecek" dedi. Gan Bloomberg verilerinde en iyi ikinci değerli metal tahmincisi konumunda.
BloombergHT.com'a 2015 yılı için altın fiyatlarına yönelik değerlendirmelerde bulunan altın ve para piyasaları uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, "2014 yılı başı ile sonundaki fiyatlar dikkate alındığında; (1224 dolar/ons’tan – 1185 dolar/ons’a geriledi) altının bu yıl da yatırımcısına kaybettirdiği görülüyor. 2015 yılı altın için yine çok sert düşüş ve yükseliş şeklinde geçebilir. Fed’in 2015 yılı içinde faiz artırımlarına başlayabileceği beklentisi, petrol fiyatlarının daha da düşmesi ve Rusya’nın ekonomik krizden çıkış için altın satabileceği varsayımı gibi beklentilerin gerçekleşmesi halinde; altın fiyatındaki hareketin aşağı yönlü dalgalı seyir şeklinde gerçekleşmesi daha olası görünüyor. Altın fiyatı 1200 dolar/ons’un aşağısında kaldığı sürece yılın ilk yarısında kademeli olarak 1120-1150 ve 1050 dolar/ons’u, günün ikinci yarısında Fed’in faiz artırımının da kesinleşmesiyle yine kademeli olarak 1000-900 dolar/ons desteklerine kadar gerileyebilir. Kısacası 2015 yılında da altın yatırımcısına zarar ettirebilir. Ancak kısa süreli sert düşüş ve yükselişler, alış ve satış fırsatı olarak değerlendirilebilirse de altın, yatırımcısına kazandırabilir. 24 ayar altın fiyatı 2014'te dolar/ons fiyatı kadar fiyatıyla da şekillendi. Bu süreçte 24 ayar altın fiyatı Ocak ayı başında 85.35 TL/gr’dan yıla başladıktan sonra, Mart ayındaki 99.00 TL/gr ile yılın en yüksek seviyesine yükseldi. Yılın ikinci çeyreğinde 79.50 TL/gr ile en düşük seviyesini dördü. Yıl başı yıl sonu karşılaştırmasında 24 ayar altın; faiz ve enflasyon dikkate alındığında reel olarak yatırımcısına kaybettirdi. Yıl içinde yükseliş ve düşüş seviyesini yakalayarak alış satış yapanlar diğer yatırım araçlarında olduğu gibi altın işlemlerinden de kar etmiş olabilir. 2015 yılında da 24 ayar altın fiyatında dolar/ons ve dolar/TL fiyatlarına duyarlı olarak gerilemelerde 65-70 TL/gr, yükselişlerde de 90-95 TL/Gr görülebilir" ifadelerini kullandı.
BloombergHT analisti Ateşan Aybars, "Referans olarak altın fiyatının geriye dönük davranışına göz atılırsa; aşağıdaki grafikte de görülen 1980 yılındaki en yüksek değer 875 dolar/ons yüksek enflasyondan kaynaklanmıştı. O zaman Fed başkanı A.Greenspan enflasyonu engellemek üzere faiz oranlarını (FFR) yüzde 20'lere kadar yükseltmiş ve altın piyasasında boğa piyasasını (bull market) sona erdirmiş ve 1992 yılı cıvarında başlayan nötr trend 2000 yılına kadar 250-500 dolar/ons aralığında seyretmişti. 2001 yılında küresel toparlanma ile nötr piyasa eğilimi tekrar boğa piyasasına dönerek 2008 sonrasında kriz nedeniyle para basma çılgınlığı ile daha da hızlanarak 2011 Eylül ayında tüm zamanların rekoru olan 1930 dolar/ons zirvesine kadar yükselmişti. Ancak enflasyon beklentilerinin gerçekleşmemesi yeniden boğa piyasası eğiliminin 2 yıl boyunca nötr, ardından günümüze kadar gelen ayı piyasasına (bear market) dönüşmesine yol açmıştı.
Şimdilik, 1200 dolar/ons cıvarında taban oluşturma çabası devam ediyor. Geçmiş yıllarda altın fiyatında konsolidasyonun (ya da yatay seyrin) uzun yıllar devam ettiği göze alınırsa, 2015 yılında (ve muhtemelen sonrasında) bu eğilimin devam etmesi altın fiyatının 1100-1400 dolar/ons aralığında yatay seyri anlamına gelir" yorumunu yaptı.
BloombergHT.com'a 2015 beklentilerini değerlendiren, Saxo Capital Strateji Uzmanı Cüneyt Paksoy, "Altın tarafında 1900'lü fiyatlar görüldükten sonra başlayan aşağı yönlü trendin devam ettiğini ve tam olarak düzeltme sürecinin bitmediğini izliyoruz. 2014 senesi ons altında 1200 pivot değerlere yakın olarak kapanacak gibi görünüyor. 2015 senesi içinde Fed'in faiz artırım ihtimali ve doların güçlü seyrinin gölgesinde baskı altında bir altın fiyatlaması bekleniyor olsa da, ara ara yukarı yönlü güçlü tepki hareketlerini besleyecek ve tetikleyecek haber başlıkları da bulunuyor. Jeopolitik savaş ihtimalini besleyen riskler, Rusya ekonomisine dair kaygılar, Avrupa-Çin-Japonya tarafında kronik hale gelmeye başlayan büyüme sorunlarının güvenli liman arayış etkisi, tahvil piyasasında İtalya ve İspanya gibi ülkeler başta olmak üzere aşırı hale gelen pozitif algının bir balon riski taşıması gibi ana başlıklar bu anlamda öne çıkmakta. Bu başlıklar ara ara altın tarafında güçlü tepkilerin oluşmasına sebep olabilir. Bununla birlikte Avrupa Merkez Bankası'nın agresif genişleme adımları da emtia gömleği paralelinde altını destekleyebilir. Teknik olarak baktığımızda ise 1200 dolar seviyesi altında kaldıkça aşağıda 1130-1150 dolar bantı önemli ve kritik destek olmaya devam edecektir. Buranın altına olası geçişler altın tarafında hızlı bir şekilde 1000-1050 dolar aralığını hedef haline getirebilir. 1200 dolar üzerinde kaldıkça ise 1230-1250 dolar aralığı ciddi direnç eşiği olacaktır. Buranın yukarda saydığımız başlıklar paralelinde geçilmesi durumunda hızla 1300-1350 dolar aralığı hedef olabilir. 1350 dolar üzerinde daha agresif hareketler mümkün hale gelir ve ilk etapta 1500'lere kadar bir hareket potansiyel olarak masaya gelebilir" dedi.
BloombergHT.com'a konuşan ALB Menkul Kapalıçarşı Şube Yatırım Uzmanı Volkan Kuğucuk ise gelecek yıla yönelik yorumlarını, "2014 yılı içinde kabaca 1400–1130 bandı arasında yaşanan dalgalanma sonrasında yeni bir trendin başlamadığını gördük. Faiz artırımı için Nisan sonrasında görüşelim diyen Fed'in 2015 yılında başlatmayı planladığı faiz artırımının piyasalarda daha önceden fiyatlanma ihtimalini unutmamak gerekiyor. Genel beklenti itibariyle Fed'in faiz artırımı sonrasında para musluklarının kısılacağı beklentisi ile altın fiyatlarının 1000 dolar seviyelerine kadar gerileme ihtimali gündemde. Ancak ABD tarafında para muslukları kısılsa da dünyanın geri kalanında musluklar açık kalmaya devam edecek. Bir taraftan Japonya, bir taraftan Çin, diğer taraftan da Avrupa ekonomilerindeki para muslukları 2015 yılı içinde piyasalara para akıtmaya devam edecek gibi. Altının 2012 Ekim ayından bu zamana kadar satış baskısı altında kaldığını düşünürsek aşağı yönlü hareketin devamı için satıcıların bir kez daha güçlü bir şekilde piyasaya gelmesi gerekiyor. Satıcılar yeniden güçlü bir şekilde piyasaya gelmez ise bu durumda diplerden toparlanma ihtimali piyasaların önüne gelebilir. Sonuç itibariyle önümüzdeki zaman dilimi içinde altında teknik olarak bakıldığında 1000 dolar seviyeleri teknik anlamda masada kalmaya devam ediyor. Tabiki bu fiyat ekseninden kurtulabilmemiz adına 1180 seviyesinden yukarı yönlü uzaklaşmamız altın cephesine kısmen nefes aldırabilir. Fakat bu etkinin kalıcı olabilmesi için fiziki talep veya fonların da alış yönünde devreye girmesi gerekiyor gibi. Gram altında 2015 yılı içinde yükseliş beklentisinin sürebilmesi için ons fiyatlarındaki artışın gerçekleşmesi gerekiyor. Mevcut senaryoya göre doların yeni zirveler yapması gram altın fiyatlarını 95-96 lira seviyelerine kadar yükseltir. Dolayısıyla ons fiyatlarında yükseliş yaşanmadan altında mevcut zriveler 95-96 lira gibi görünüyor" sözleri ile belirtti.
Önde gelen bazı kuruluşların 2015 yıl sonu altın/ons beklentileri ise şöyle:
Citigroup: 1225 dolar
Standard Chartered: 1320 dolar
Societe Generale: 950 dolar
Capital Economics: 1290 dolar
UniCredit: 1300 dolar
Commerzbank: 1250 dolar
Deutsche Bank: 1150 dolar
Goldman Sachs: 1050 dolar
TD Securities: 1275 dolar
BloombergHT.com Editörü
Fırat Taşvur
ftasvur@bloomberght.com