Nüfus Hizmetleri Kanununda değişiklik yapılıyor

Aile kütüklerinde yer alacak bilgilere velayete ve vesayete ilişkin bilgiler ilave edilecek. Velayet ve vesayeti gerektiren hallere ilişkin bilgiler sadece elektronik ortamda tutulacak.

İkamet izni verilen yabancılar, İçişleri Bakanlığınca kimlik numarası verilerek yabancılar kütüğüne kaydedilecek. Türkiye'de bulunan yabancılara ikamet izni şartı aranmaksızın kimlik numarası vermeye Bakanlık yetkili olacak, ancak diplomatik misyon mensupları bu hükmün dışında olacak.

Yabancıların Türkiye'de meydana gelen nüfus olaylarına ilişkin olarak nüfus müdürlüklerine yapılan başvurular üzerine ilgili olay formları düzenlenecek ve bir örneği kendilerine verilecek. Bu formlar özel bir dosyada saklanacak.

Sağ olarak dünyaya gelen her çocuğun, doğumdan itibaren Türkiye'de 30 gün içinde nüfus müdürlüğüne, yurt dışında ise 60 gün içinde dış temsilciliğe bildirilmesi zorunlu olacak. Doğum bildirimleri, doğumu gerçekleştiren sağlık kuruluşlarına da yapılabilecek.

Sağlık kuruluşları ve sağlık kuruluşları dışında sağlık personeli nezaretinde gerçekleşen doğumlar; ilgili sağlık birimince bulunulan yer nüfus müdürlüğüne beş işgünü içinde bildirilecek.

Bildirimde; doğumun sağlık kuruluşunda veya sağlık personeli nezaretinde olduğunu ispatlayan rapor veya resmi belge ve doğum tescil isteğini belirten form dilekçe yer alacak. Sağlık personeli nezaretinde gerçekleşmeyen doğum bildirimi; gebelik sırasında anneyi takip eden tabip ya da sağlık mesleği mensubunca düzenlenecek rapor veya belge ile yapılacak.

Doğum bildirimi sözlü beyanla da yapılacak

Sağlık personelinin takibi dışında doğan çocukların doğum bildirimi nüfus müdürlüklerine sözlü beyanla yapılacak. Beyanın teyidi amacıyla mülki idare amirinin emriyle, aile hekimlerinin aracılığıyla araştırma yaptırılacak. Doğum bildirimi; veli, vasi, kayyım, bunların bulunmaması halinde çocuğun büyük ana, büyük baba veya ergin kardeşleri ya da çocuğu yanında bulunduranlar tarafından yapılacak.

Çocuğa konulan ad, üç adı geçmemek üzere ve kısaltma yapılmadan yazılacak.

Yurt dışındaki doğum bildirimleri, yabancı makamlardan alınan resmi belge veya raporun dış temsilciliğe verilmesi ile yapılacak. Doğum bildiriminin dış temsilciliğe bizzat yapılamaması halinde, yabancı makamlardan alınan resmi belge veya rapor ile çocuğa konulan adın belirtildiği dilekçe, ana ve babanın kimlik bilgilerini gösteren belgelerle birlikte dış temsilciliğe gönderilmesi suretiyle de yapılabilecek.

Ölü doğan çocuklar aile kütüğüne yazılmayacak. Bir doğumda birden ziyade doğan çocuklar doğuş sırasıyla yazılacak.

İl ve ilçe müftüleri de evlendirebilecek

Tasarıyla, il ve ilçe müftüleri de evlendirme memurları arasına ekleniyor.

Tanınan veya babalığa hüküm kararı ile soybağı kurulan çocuklar, babalarının hanesine baba adı ve soyadı ile nakledilecek.

Merkezi veri tabanında yer alan bilgilere göre, uzun süre işlem görmeyen ve yaşı itibarıyla ölü olması muhtemel kişilerin kayıtları Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce kapatılacak. Bu kayıtların araştırılması, mülki idare amirinin emriyle kolluk kuvvetlerine yaptırılacak. Araştırma sonucu ölü oldukları tespit edilenlerin ölümleri tescil edilecek, sağ olduğu tespit edilenlerin kayıtları ise açılacak.

Haklı sebeplerin bulunması halinde, aynı konuya ilişkin düzeltme yapılması hakimden istenebilecek. Nüfus müdürlüğü, ad değişikliği halinde, bu kişinin çocuklarının baba veya ana adına ilişkin kaydı; soyadı değişikliğinde ise eşin ve ergin olmayan çocukların soyadını da düzeltecek.

Kişiler; kendileri ve alt ya da üst soylarına ait nüfus kayıt örneklerini, kendileri ve ergin olmayan çocuklarının ise yerleşim yeri belgelerini, güvenli kimlik doğrulama araçlarını kullanarak e-devlet kapısı üzerinden sorgulayabilecek, sonucu fiziki veya elektronik ortamda merciine verebilecek. E-devlet kapısı üzerinden alınan belgeler, nüfus müdürlüklerinden alınmış diğer belgeler gibi aynı hukuki değere sahip olacak.

Kimlik Paylaşımı Sistemi üzerinden nüfus kayıt örneği, yerleşim yeri belgesi ve kimlik kartı örneğine erişebilen kurum ve tüzel kişiler, bu belgeleri sistemden temin edecek.

TBMM Başkanlığına sunulan Nüfus Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'na göre, İçişleri Bakanlığı, merkezi veri tabanında tutulan verileri kanunda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kurumlar ile kamu hizmeti sunan tüzel kişilerin; yerleşim yeri ve diğer adres bilgilerini ise kurumlar, finansal hizmet veren kuruluşlar ile adrese dayalı kamu hizmeti sunan kuruluşların paylaşımına açabilecek.

Veri paylaşımından yararlanacakları belirlemeye, paylaşımın kapsamına ve hangi yöntemle yapılacağına karar vermek üzere Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Veri Paylaşımı Kurulu oluşturulacak.

Kurumlar ve kamu hizmeti sunan tüzel kişiler kendi iş ve işlemlerine esas olmak üzere sadece ilgili kişilerin bilgilerini alabilecek. Kurumlar aldıkları bilgileri tanımlanmış hizmetlerin yerine getirilmesi dışında başka hiçbir amaçla kullanamayacak; ilgilisi dışında kimseye veremeyecek. Sistemin bütün aşamalarında görev yapan yetkililer de bu kurallara uymakla yükümlü olacak. Bu yükümlülük, kamu görevlilerinin görevlerinden ayrılmalarından sonra da devam edecek.

Kimlik Paylaşımı Sistemine bağlı kurumlar veya tüzel kişiler Kimlik Paylaşımı Sistemi'nden alabilecekleri verileri çevrimdışı olarak talep edemeyecek.

Ancak kamusal hizmetin planlanması ve yürütülmesinde zorunlu bir ihtiyaç olduğunun tespit edilmesi, kullanım amacı ve yasal dayanağının belirtilmesi halinde ihtiyaç ile orantılı olarak veri talepleri asgari düzeyde çevrimdışı karşılanabilecek.

Genel Müdürlük, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak işlenmesini; erişilmesini önlemek ve muhafazasını sağlamak amacıyla uygun güvenlik tedbirlerini alacak ve veri talebinde bulunan kurum ve kamu hizmeti sunan tüzel kişilerin de bu tedbirleri almasını takip edecek.

Genel Müdürlükten alınan bilgilerin iş ve işlemlerde kullanılmasının hukuki sonuçları bilgiyi alan kurumun sorumluluğunda olacak.

Kimlik Paylaşımı Sistemi üzerinden nüfus kayıt örneği, yerleşim yeri belgesi ve kimlik kartı örneğine erişebilen kurum ve tüzel kişiler bu belgeleri ilgilisinden ve nüfus müdürlüğünden istemeksizin Kimlik Paylaşımı Sistemi'nden temin edecek.

Adres bildirimi 20 iş günü içinde yapılacak

Diğer adres, faydalanılan kamu hizmetleriyle sınırlı olmak üzere adrese dayalı olarak yürütülen iş ve işlemlerde, yerleşim yeri adresi gibi aynı hukuki değere sahip olacak. Kurumlar yürütecekleri iş ve işlemlerde yerleşim yeri adresi gibi diğer adres bilgilerini de esas alacak.

Adres bildiriminde kişilerin yazılı beyanı esas alınacak. Adres bildirimi, nüfus müdürlüklerine veya dış temsilciliklere yapılacak. Adres bildiriminin, 20 iş günü içinde yapılması zorunlu olacak.

Kuruluşlarca, adres değişikliği beyan formları elektronik ortamda Genel Müdürlüğe veya kağıt ortamında en geç 10 iş günü içinde kuruluşun bulunduğu yerin nüfus müdürlüğüne gönderilecek. Kontrol edilmek üzere muhtarlara gönderilen adres değişikliği bildirim listeleri, uygulamadan kaldırılıyor.

Nüfus yazımlarından önce ölenler aile kütüklerine tescil edilmeyecek. Ancak yersel yazımdan önce ölen kişiye ait kimlik ile ölüme ilişkin belge ibrazı halinde kişinin kanuni mirasçılarının kaydına açıklama yapılacak.

Beyan edilen bildirimde şüphe duyulması halinde, nüfus olaylarında olduğu gibi adrese yönelik bildirimlerde de mülki idare amirinin emri ile kolluk kuvvetlerine araştırma yaptırılabilecek.

Atik defter kayıtlarına dayanılarak idarece düzeltme yapılamayacak. Bu defterlerden çıkartılan kayıtlara "Kişinin kimliği ve aile bağlarının mahkemelerce tespit edilmesi amacı dışında herhangi bir hukuki işleme esas alınamaz." açıklaması yapılacak.

Nüfus olaylarına ait dayanak belgelerinin bulunamaması halinde kişinin adı, soyadı, baba adı, ana adı, doğum tarihi veya doğum yerine ilişkin maddi hataların düzeltilmesi ya da eksikliklerin tamamlanması, işlemden kaldırılmış eski aile kütüklerine istinaden yapılacak.

Aile kütüklerinde kayıtlı olanlardan askerlik çağına giren erkek nüfusun listesi, Milli Savunma Bakanlığınca Kimlik Paylaşımı Sistemi üzerinden alınacak.

Kimlik Paylaşımı Sistemi'nde yer alan bilgilerin genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ve tüzel kişilerle paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıt başına katılma payı alınacak. Katılma payının miktarı, Kimlik Paylaşımı Sistemi'nden sunulan servisin niteliği dikkate alınarak 3 kuruştan az olmamak üzere İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığınca müştereken mekansal ve metinsel veriler için ayrı ayrı belirlenecek.

Beş gün içinde nüfus müdürlüklerine bildirilmeyen doğum olaylarında sağlık personeline yönelik idari para cezası ile yabancı makamlar önünde yapılan evlenmelerin kanuni süresi içinde bildirilmemesine yönelik idari para cezasından vazgeçiliyor.

Türk vatandaşlığını kaybedenler, milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek hali bulunmaması halinde, ülkede ikamet etme şartı aranmaksızın yeniden vatandaşlığa alınabilecek.

Nüfus Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığına sunuldu.

Tasarıya göre, İçişleri Bakanlığı, nüfus olayları ve adrese ilişkin dayanak belgesi düzenleyen kurumlara veya dış temsilciliklere bu belgeleri elektronik ortamda gönderme ya da tescil yetkisi verebilecek.

Dayanak belgelerinin tescil yetkisi verilen kurumlarda muhafaza edilmesine karar vermeye Bakanlık yetkili olacak. Dışişleri Bakanlığının talebi halinde, büyükelçiliklerin konsolosluk şubeleri ile başkonsolosluklarda nüfus ve vatandaşlık işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla nüfus personeli görevlendirilebilecek. Söz konusu memurların yurt dışındaki görev ve sorumlulukları ile görev süreleri İçişleri ve Dışişleri Bakanlıklarınca müştereken belirlenecek.

Yazılı talepte bulunmak kaydıyla boşandığı eşinin soyadını kullanmasına izin verilen kadının evlenmeden önceki soyadını, eşinin soyadı ile birlikte önceki soyadını taşıyan kadının sadece eşinin soyadını kullanmak istemesi halinde, nüfus müdürlüğünce gerekli işlem yapılacak.

Ölüm olayları, nüfus müdürlüğünce kurum ve noterlere bildirilmeyecek. Kurum ve noterler tarafından ölüm olaylarının tespiti Kimlik Paylaşımı Sistemi üzerinden yapılacak. Mücbir sebeplerle ölüm olaylarına ilişkin bilgiler elektronik ortamda gönderilememesi hallerinde kağıt ortamında gönderilecek.

Ad ve soyadı düzeltilmesi

Kişinin iki yıl içerisinde yerleşim yerinin bulunduğu nüfus müdürlüğüne yazılı olarak başvurması kaydıyla; Soyadı Kanunu'na aykırı soyadları ile yazım ve imla hatası bulunan ad ve soyadları mahkeme kararı aranmaksızın il veya ilçe idare kurulunun vereceği kararla bir defaya mahsus olmak üzere değiştirilebilecek.

İl ve ilçe idare kurullarının vereceği karar kesin olacak. Soyadı değiştirilen erkek ise kendisi ile birlikte varsa karısının ve müracaat tarihinde ergin olmayan çocuklarının da soyadları düzeltilecek. Soyadı değiştirilen kadın ise kendisi ile birlikte ergin olmayan evlilik dışı çocukları varsa onların da soyadları düzeltilecek.

Göçmen olarak Türk vatandaşlığına alınanlardan doğum yeri ve tarihi hatalı olanların kayıtlarında, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde usulüne göre onaylanmış doğum belgeleri ile müracaat etmeleri durumunda nüfus müdürlüğünce düzeltmeye gidilecek.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce birlikte veya tek başına evlat edinilen çocuk veya erginlerin, düzenlemenin yürürlüğünü izleyen 5 yıl içinde nüfus müdürlüklerine başvurmaları halinde nüfus kaydında ana veya baba adı ya da soyadı olarak evlat edinenlerin ad ve soyadları yazılacak. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte ergin ve mümeyyiz olan evlat edinilenlerin de muvafakatleri aranacak.

Yabancılara kimlik numarası uygulamasına son veriliyor

Tasarı ile yabancıların Türkiye'de meydana gelen nüfus olaylarına ilişkin olarak, nüfus müdürlüklerine yapılan başvuruları üzerine olay formları düzenlenmesi uygulaması yürürlükten kaldırılıyor.

Türkiye'de kaydı tutulan yabancılara kimlik numarası verilmesi uygulamasına son veriliyor.

Tasarıya göre ayrıca sağlık kuruluşları ve tabiplerin, kontrollerindeki doğum ve ölüm olaylarına ilişkin olayın mahiyetini ve ilgilinin kimlik bilgilerini gösteren bir rapor düzenleyerek sahiplerine vermesi uygulaması da yürürlükten kaldırılıyor.

Evlilik yoluyla vatandaşlıkta "genel ahlak" şartı da getiriliyor

Tasarıyla, Türk Vatandaşlığı Kanunu'nda da değişiklik yapılıyor. Buna göre, sonradan Türk vatandaşlığının kazanılmasında uygulanacak temel ilke ve esaslar, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınmak suretiyle İçişleri Bakanlığınca belirlenecek.

Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek hali bulunanların talepleri reddedilecek.

Türk vatandaşlığını kazanma talebinde bulunan bir yabancı başvuru için aranan ikamet süresi içinde toplam 9 ayı geçmemek üzere Türkiye dışında bulunabilecek.

Evlenme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması şartları arasına, genel ahlak bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama da getirildi.

Türk vatandaşlığını kaybedenlerin yeniden vatandaşlığa alınması

Türk vatandaşlığını kaybetmiş kişiler, başvurmaları halinde, milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak kaydıyla, Türkiye'de ikamet etme şartı aranmaksızın Bakanlık kararı ile yeniden vatandaşlığa alınabilecek.

Vatandaşlıktan ıskat edilmiş kişiler, başvurmaları halinde, milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak kaydıyla, Türkiye'de ikamet etme şartı aranmaksızın Bakanlık kararı ile yeniden Türk vatandaşlığına kabul edilebilecek. Milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek hali bulunanların talepleri İçişleri Bakanlığınca reddedilecek.

84 kişilik kadro ihdas ediliyor

Onsekiz yaşını tamamlayıncaya kadar herhangi bir nedenle aile kütüklerine kayıt edilmemiş ve yabancı bir devletle vatandaşlık bağı bulunmayan kişiler; ana veya baba, bunların ölmüş olması halinde, varsa kardeşleri ile hısımlığını gösterir tıbbi rapor ibraz etmeleri durumunda Türk vatandaşlığını kazanacak.

Düzenleme ile Türk vatandaşlığını kazanan yabancının ergin olmayan çocuğunun sonradan alınan velayet kararı ile de Türk vatandaşlığını kazanması sağlanıyor.

Tasarıyla Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne 84 kişilik kadro ihdas ediliyor.

AA