Öldüğünde görev başında olmayanların geride kalanlarına aylık için 1800 prim günü olmalı. Ama 17 Ağustos depremi için özel yasa çıkarılıp süre 360 güne indirilmişti. Van depreminde ölenler için de Bakan Çelik dul, yetim ve malul kalanlar için çalışmalar başlattı
Vefat eden birisi emekli değilse geride kalan dul ve yetimlerine aylık bağlanabilmesi için ya 1800 günü olacak veya borçlanmalarla 1800 günü tamamlayacak yahut en son SSK'lı iken vefat etmişse işe girişinden itibaren 5 yıl geçmiş olacak ve bu 5 yıl içinde en az 900 günlük çalışması olacak. Bazı detaylar daha var ama onların burada pek önemi yok.
17 AĞUSTOS 1999 DEPREMİ İÇİN ÖZEL DÜZENLEME
17 Ağustos 1999 depreminde vefat edenlerin geride kalanlarına ise özel bir yasa düzenlendi ve bu şartlar basitleştirildi (360 güne düşürüldü). Halen geçerli olan düzenleme şöyle: "Geçici Madde 5 - (Değişik: 21/1/2000-KHK-592/2 md.) 17/8/1999 tarihinde ve daha sonraki tarihlerde meydana gelen depremler sonucunda malul kalan sigortalı veya iştirakçiler ile ölen sigortalı veya iştirakçilerin hak sahiplerine en az 360 gün prim veya 12 aylık prim veya kesenek ödenmiş ve her ne ad altında olursa olsun sosyal güvenlik kurumlarından aylık veya gelir almamak şartıyla; 506, 2925, 5434, 1479 ve 2926 sayılı kanunlarda öngörülen prim veya kesenek ödeme süresi aranmaksızın ilgili kurumca kendi mevzuatlarına göre aylık bağlanır. Bu şekilde bağlanan aylıklarla ilgili söz konusu kanunlarda öngörülen prim veya keseneklerin eksik olan kısmı Hazinece kurumlara ödenir. Bu konudaki usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Devlet Bakanlığı'nca müştereken tespit edilir."
Şimdi de Van depreminde aralarında bir yıllık öğretmenlerin de olduğu yüzlerce vatandaşımız vefat etti. Bu arada Simav'da ve diğer illerde de depremlerde onlarca vatandaşımızı kaybettik. Sadece 17 Ağustos 1999 depremi değil genel bir tanımla "deprem ve doğal afetler sonucu ölenler" için bu tür bir düzenleme yapmalıyız.
BAKANLIK VE SGK'NIN ÇALIŞMASI VAR
Çalışanlardan (işçi, memur ve esnaf) vefat edenlerin eş ve çocuklarına maaş bağlanabilmesi için aranan 5 yıl sigortalı olma şartının, Van depremzedeleri için 1 yıla indirilmesi konusunda çalışma başlatıldı. Çalışmanın sonlanması halinde depremde vefat edenlerin 360 günlük sigortası olması halinde yakınlarına maaş bağlanacak. Bu arada depremde sakat kalıp malul olanlar için gereken 10 yıllık çalışma süresi de 1 yıla indiriliyor.
***
Ücretsiz izin, işsizlik ödeneğine engel olmaz
Doğum izni sonrası 6 aylık ücretsiz izin süresi içindeyim ve şirketim küçülme kararı nedeniyle personelin yarısını işten çıkarmak istemektedir. Bu kişiler arasında beni de göstermektedir. Öncelikle ücretsiz izin sürem içinde beni işten çıkarabilirler mi? Bir diğer sorum da, işten çıkarma nedeniyle son 3 aydır SGK primi yatmamış olması nedeniyle işsizlik maaşı alabilir miyim? ■ Elçin Başal
Doğum sonrası 6 aylık ücretsiz izin süresinde işçinin işten çıkarılamayacağına yönelik bir yasak yoktur. İşten çıkarılabilirsiniz, buna karşılık siz de (işyerinde 30'dan çok çalışan varsa, 30 gün içinde) işe iade davası açabilirsiniz. Bu arada işveren de siz işe iade davası açmayın diye 2 aylık ikramiye verecek ama bunun davanıza engel tarafı yok. Sadece istifa dilekçesi vermeyin yeter. İşsizlik ödeneğine gelince, işten ayrılmadan önceki son 120 günde kesintisiz çalışıyor olmanız gerekir ama tebliğde, "Hizmet akdinin sona erdiği tarihten önceki son 120 gün içinde, hizmet akdi devam etmekle birlikte, hastalık, ücretsiz izin, disiplin cezası, gözaltına alınma, tutukluluk hali, kısmi istihdam ile grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, ekonomik kriz, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulması veya işe ara verilmesi halinde, prim yatırılmayan süreler için SSK kayıtları esas alınır ve 120 günün hesabında prim yatırılmayan bu süreler kesinti sayılmaz" denildiğinden ücretsiz izin, işsizlik ödeneği almanıza engel değil.
