Advertisement

Torba Kanun'a göre plaka sahipleri, şoförlerini ayda 10 günden az çalışıyor diye gösterirlerse, tüm SSK primlerini şoför 18 gün üzerinden cebinden ödeyecek. Şoför 'isteğe bağlı' kapsamında eksik günleri 30 güne tamamlayabilecek

Diğer tüm iş ve işyerlerinde olduğu gibi taksi-minibüs-halk otobüsü gibi şehir içi ulaşım araçlarında çalışanlar da işverenleri tarafından SSK'lı yapılmak ve primleri SGK'ya ödenmek zorundadır. İşin geçmişinde, eski 507 Sayılı Esnaf Kanunu gereğince 21.06.2005 gününe kadar plaka sahibi olmasalar bile sürücüler de şoförler esnaf odasına kaydedilerek esnaf sayılıyor ve kendileri primlerini Bağ-Kur'a ödüyorlardı. Ancak 21.06.2005 gününden sonra plaka sahibi olmayanlar esnaf sayılmadı ve 2005 yılından beri plaka sahibi olmayan şoförler, sosyal güvencesiz olarak çalışmaktalar. Bazı şoförler, sigortalı olmak için sahte işyerlerinde SSK'lı bildirilmek üzere anlaştılar.
Normal şartlarda teşvikler yoksa, asgari ücretlinin vergi ve sigorta prim tutarı aylık 320 liradır. Sahte-paravan şirketler ise sürücülere, "Bize ayda 200 lira verin, bizim işyerinden sizi SSK'lı bildirelim" diyorlardı. Gerçekten de SSK'ya bildiriyorlar ama tek kuruş prim ödemiyorlardı. Prim borçları sonrası yapılan teftiş ve denetimlerde, sahte şirketler tespit edilip SSK'ya bildirim yaptıkları da iptal edilince taksi şoförleri hem sigortalarından hem de paralarından oluyorlardı. Bu durumu gören İstanbul SGK İl Müdürü Mustafa Kuruca, 5510 Sayılı Yasa'yı tam olarak uygulamak üzere tüm plaka sahiplerine uyarı tebligatı gönderdi ve "Şoförlerinizi sigortalı yapın, denetimlere başlayacağız" dedi. Dediğini de yaptı ve İstanbul'da 40 bine yakın şoför sigortasına kavuştu, şoförlüğü de meslek olarak kabul etmeye başladı.

Torba Kanun plaka sahiplerini sevindirdi, sürücüleri ise üzdü
Plaka sahiplerinin TBMM nezdinde yaptıkları girişimler sonrasında 5510 Sayılı Kanun'a "Bazı kısmi süreli çalışanların sigortalılıkları" başlıklı ek 6'ncı madde ile geçici 29'uncu madde eklenmiştir.
Maddeyi basitçe açarsak:
A- Plaka sahibi ile sürücü arasında yapılacak hizmet sözleşmesi ile ayda 10 günden çok çalışmayı öngörüyorsa yani ayda 11 ile 30 gün (dahil) arasında çalışma varsa tüm SSK primlerini eskiden olduğu gibi plaka sahibi, SGK'ya ödeyecek. Ancak, bildirilen süre 10 günden çok ama 30 günden az olursa 30 günden eksik kalan süreleri şoför isterse isteğe bağlı sigorta kapsamında SGK'ya ay ay ödeyebilecek. Bu arada yine şoför isterse 30 günden eksik kalan sürelerin işsizlik sigortası primini de ödeyebilecek.
B- Plaka sahibi ile sürücü arasında ayda 10 günden az çalışmayı içeren bir hizmet sözleşmesi yapılırsa bu sefer plaka sahibi, çalışan sürücüsü için SGK'ya tek kuruş prim ödemeyecek. Bütün primleri sürücü yani şoför ayda 18 gün üzerinden SGK'ya her ay gidip kendisi ödeyecek. 18 gün, 2012'de 19, 2013'te 20 gibi her yıl birer birer artarak 30'a ulaşacak. Ek 6. madde şöyledir:
"Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı işyerleri ile 4'üncü maddenin ikinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ve Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içerisinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olan kişilerin sigortalılıkları, bu madde kapsamında kendileri tarafından 30 gün üzerinden prim ödemeleri suretiyle sağlanır.
Bu madde kapsamında sigorta hak ve yükümlülükleri; kendilerince veya kendilerini çalıştıranlar tarafından ya da çalışanların üye oldukları meslek odası, birlik veya benzeri kuruluşlarca bildirimin kuruma yapıldığı tarihten itibaren başlar, birinci fıkrada belirtilen şekildeki çalışma durumlarının son bulmasından itibaren sona erer.
Bu madde kapsamındaki sigortalılar hakkında; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası ve istekleri halinde işsizlik sigortası hükümleri uygulanır...
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir."

İşverene dava açan kazanıyordu
Kendisini sigortasız çalıştıran plaka sahibine karşı dava açan şoförler de açtıkları hizmet tespit davasını kazanıyorlar ve plaka sahiplerine 300 bin liraya kadar ceza ve prim ödetiyorlardı. Ayrıca, araç üzerinden işkazası geçiren sigortasız şoförler sebebiyle de SGK, plaka sahiplerine 200-300 bin liraya yakın ceza ve peşin sermaye değeri borcu çıkarıyordu. Yani, şoförlerin sigortasız çalıştırılması hem sürücüleri hem de plaka sahiplerini üzüyordu.

İDO ve İBB'de işçi kıyımı mı var?
Sevgili Ali Abi, "Şehir hatları ve İDO" ile ilgili yazınız için tüm taşeron arkadaşlar adına size sonsuz teşekkürler ederim. Şehir Hatları İşletmeleri Genel Müdürü Süleyman Genç, yazınızdan sonra taşeron şirketi arayarak bu yazıyı yazdıranın ve Facebook gibi diğer iletişim kanallarında yorumlar yapıp şikâyetçi olanların bir an önce işten atılmasını buyurmuştur. Demek ki 200 kişinin sendikalı olduğunu bilse şehir hatlarında adam bırakmaz. İnşallah sizin de başınızı ağrıtmazlar. İsmi saklı