Önce istihdam verilerini yorumlarken sıkça yaptığımız bir tespitle başlayalım. Küresel kriz sonrasında Türkiye ekonomisinde büyüme, küresel kriz öncesiyle karşılaştırıldığında çok daha fazla istihdam dostuydu. 2009 yılı sonrasında istihdam hızla arttı. 2010 yılında 1.3 milyon, 2011 yılında 1.5 milyon ek istihdam yaratıldı. Yıllık ortalamalar bazında bu yılın haziran ayı itibarıyla son 12 ayda yaratılan ek istihdam 1.1 milyon oldu.
Ekonominin ek istihdam yaratma kapasitesi bu yıl düştü. İstihdam hâlâ artmaya devam ediyor, ama daha düşük hızda. Hatta şu da iddia edilebilir: İstihdam artışındaki düşüş, ekonomik büyümedeki düşüş kadar sert olmuyor. Artan istihdam hâlâ işsizlik oranının düşmesine yetiyor.
Haziran ayı itibarıyla işsizlik oranı yüzde 8'e geriledi. Önümüzdeki birkaç ay daha da gerilemeye devam edecek. Erkeklerde işsizlik oranı yüzde 7.4 olurken, kadınlarda yüzde 9.4 oldu. Kadınlardaki istihdam artışı çok hız kesmediği halde, kadınların işgücüne katılımının da hızla devam etmesi nedeniyle işsizlik oranının erkeklere yaklaşması yavaş oluyor.
KADINLARDA İSTİHDAM ARTIŞI HÂLÂ HIZLI
Grafikte üç aylık dönemler itibarıyla bir yıl öncesinin aynı dönemine göre ekonomik büyüme ile kentlerdeki ortalama yıllık istihdam artışı yüzde olarak gösteriliyor. 2009 yılı sonrası büyüme döneminde istihdam artışı gecikmeyle gerçekleşiyor, ama aynı paralelde gidiyor. 2010 yılı ikinci yarısında hızlanan ekonomik büyüme aynı hızda istihdam artışı yaratamıyor. 2011 yılı ilk üç ayından sonra tedricen düşen ekonomik büyümeye rağmen istihdam artışı 2011 yılının sonuna kadar hız kesmiyor. İstihdam artışının hızı 2012 yılının ilk yarısında kesiliyor.
Bu grafikte erkek nüfustaki istihdam artışı gösterilseydi, istihdam artışındaki düşüş çok daha keskin olacaktı. Aslında, toplam resmi kurtaran bir ölçü de kadın istihdamındaki artış. Kadın istihdamındaki artış o denli hız kesmiş değil. Kentlerdeki kadın nüfustaki istihdam artışı bir önceki yıla göre 2010 yılında yüzde 8.7, 2011 yılında yüzde 9.9 olmuştu. Bu yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre istihdam artışı yüzde 7.9 oldu. Buna karşılık kentlerdeki erkek istihdamındaki artış 2010 yılında yüzde 4.9, 2011 yılında yüzde 4.7 olurken, bu yılın ilk yarısında yüzde 3.2'de kaldı.
Yüzde olarak değil de istihdam edilen kişi olarak da istihdamdaki son 12 aylık ortalama artışın kentlerdeki erkek nüfusta son dönemde düşme eğiliminde olduğu, buna karşılık kadın istihdamındaki artışın düz bir çizgi olarak devam ettiği ikinci grafikte açıkça görünüyor. Yıllık bazda kentlerdeki kadın nüfusun istihdamı ortalama 2011 yılının başından bu yana 310 bin kişi kadar artmaya devam ederken, erkek nüfustaki artış aynı dönemde 520 bin kişiden 450 bin kişiye düştü.
