Tam dört yıl önce altının ons fiyatı 680 dolardı. Bugünlerde 1500 doları geçti. Bu dönem içinde hiçbir yatırım aracı altına göre yatırımcısına bu düzeyde bir getiri sağlamadı. Geriye doğru bakarak hayıflanmak yersiz. İleriye doğru bakarak altındaki olası fiyat hareketlerini değerlendirmek çok daha anlamlı.
İkinci Dünya Savaşı sonrasında dünya ödemeler sisteminde oluşturulan altın standardı bir ons altının 35 dolar olmasını öngörmüştü. 1970'lerin başında Amerika'nın tek taraflı olarak altın standardını terk etmesi 1973 yılındaki Petrol Krizi ile birleşince altının ons fiyatı (tüm fiyatlar aylık ortalamalar olarak verilmekte) 1974 yılı sonunda 180 dolara kadar çıktı. 1970'lerin geri kalan bölümünde 200 dolar civarında uyuyan altın fiyatı küresel düzeyde enflasyonun artması, gelişmekte olan ülkelerdeki borç krizleri ve Amerika'da faizlerin fırlamasıyla beraber 1980 yılında 800 doları dahi gördü. Sonra yeniden uykuya geçti. 2001 yılından bu yana altın fiyatı yeniden tırmanışta. Tırmanış küresel krizin başlamasıyla beraber hızlanmış görünüyor. Bu eğilimleri grafikten de izlemek mümkün.
ALTINI ALTIN YAPAN ÖZELLİKLER
Altın bir maden. Tarih boyunca para olarak kullanılmış bir maden. Para olarak kullanılması servet saklama aracı olmasından, mal ve hizmetlerin değerini ölçebilmesinden (muhasebe birimi olmasından) ve mal ve hizmetlerin el değiştirmesini sağlayabilmesinden kaynaklandı. Para olarak altının diğer yatırım araçlarından ne farkı var?
Büyük ölçüde altındaki fiyat hareketlerinin kaynağını oluşturabilecek altının temel özelliklerini sıralayalım: Kâğıt para ya da bono ve tahvil gibi yatırım araçlarının aksine, altın hiçbir ülke ya da kuruluşun bir yükümlülüğü değil.
Birçok devletin parasını ya da bono ve tahvilini bir başka ülkede değiştirebilmeniz mümkün olmayabilir, ama altının dünyanın her yerinde bir piyasası var.
Altın cepte ya da bavulda taşınabilip dünyanın her yerinde yatırımcısına alım gücü sağlayabilir.
Dünyada ödemeler sistemi çökerse, uluslararası ödemelerin yapılabileceği belki de tek ödeme aracı altın olabilir.
PARAYA GÜVEN OLMADIKÇA
Altındaki fiyat hareketlerini tetikleyen ana nedenler yukarıdaki özelliklerden biri ya da birkaçından kaynaklanıyor. Örneğin, altının enflasyona karşı bir korunma aracı olduğu söylenir. Bu her dönemde doğru değildir. Ama, doğru olduğu dönemlerde altının hiçbir ülkenin yükümlülüğü olmaması özelliği öne çıkar.
Devlete ve devletin bastığı paraya güven azaldıkça altına talep artar, fiyatı yükselir. Doğu toplumlarında altının hane halklarının en tercih edilen yatırım aracı olması bu nedenledir. Bu toplumlarda yukarıdaki özelliklerden, altının dünyanın her yerinde piyasası olması ve taşınabilmesi öne çıkar.
Son dönemde altın fiyatındaki tırmanışın en önemli nedeni olarak, başta dolar olmak üzere paraya ve ödemeler sistemine olan güvensizlik gösterilebilir. Grafikten de görüldüğü gibi, temel eğilim, altın fiyatının dolara karşı da, Euro'ya karşı da artması. Dünyanın temel paralarına karşı güven tesis edilemediği sürece altının fiyatı da artmaya devam edecek gibi görünüyor.
