Başrolünü Meryl Streep'in oynadığı "Sophie'nin Seçimi" filminde, bir annenin iki çocuğundan birini tercihi dramatik/trajik bir kurgu ile anlatılıyordu. Merak edenler filmi bir kez daha izleyebilir ki, birden çok kez izlenmeye değer bir filmdir; kült sinema ve büyük bir başyapıttır.
Bugünlerde, Almanya, Türkiye ve Bulgaristan'da bir konu tartışılıyor: Emisyon skandalında büyük yara alan VW yeni otomobil yatırımını hangi ülkeye yapacak?
Biraz hatırlatma: VW, Almanya'daki fabrikalarını elektrikli otomobil üretimine tahsis etmek istediği için, içten patlamalı binek otomobillerini ülke dışına kaydırmak istiyor. Konu, 2 yıldır Almanya'da hararetli biçimde tartışılıyor. Bu yılın(2019) Kasım ayında karar verilecek. Uzun listede 5 ülke vardı: Sırbistan, Makedonya, Romanya, Türkiye ve Bulgaristan. Haziran ayında kısa liste çıktı, 2 ülke kaldı: Türkiye ve Bulgaristan.
Her iki ülke de VW yatırımının kendi topraklarına gelmesi için yoğun bir çaba içinde. Alman yetkililer, Ocak ayında Türkiye'ye geldiler. Ardından Şubat ayında Bulgaristan'a gittiler. Bu ziyaretler, yarıştaki son virajdı. Şimdi,yarış son düzlükte koşuluyor.
Hemen bir artılar-eksiler analizi yapalım mı burada?
Bulgaristan AB üyesi(+)
Türkiye AB aday üyesi(+)
Her iki ülke de Gümrük Birliği üyesi(+/+)
Türkiye, otomotiv konusunda önemli bir üs(+)
Bulgaristan'ın otomotiv deneyimi Türkiye'ye göre zayıf(-)
Türkiye otomotiv yan sanayi konusunda AB'nin güçlü tedarikçisi(+)
Bulgaristan otomotiv pazarı büyüyor(+)
Türkiye otomotiv pazarı küçülüyor(-)
Honda Türkiye'den çıkış hazırlığı yapıyor(-)
VW Bulgaristan'ı radarına almış durumda(+)
Toplayalım:
Türkiye 4+, 2- puana sahip
Bulgaristan 4+. 2- puana sahip
Puantaj farkı yok. Şartlar bugün için bile eşit.
VW, toprakları dışında kuracağı bu fabrikada Skoda ve Seat modellerini üretecek. Skoda ve Seat eski Doğu Bloku ülkelerinin VW çatısı ve teknolojisi altında güçlendirilmiş modelleri.(VW, Skoda'yı satın aldığında Avrupa medyasında "VW, Skoda'nın bacaklarını düzeltti" diye sokak esprileri yapılmıştı, hatırlayınız. Skoda&bacak esprisini bilmeyense yoktur sanırım)
VW, kuracağı bu fabrikada ileri hedefler doğrultusunda etap etap yılda 1 milyon dolayında araç üretmeyi planlıyor. Türkiye otomobil pazarının 1 milyon üstü sayılardan 350 binlere düştüğünü ve yeniden toparlanması için uzunca bir süre geçeceği hesaba katılırsa, Bulgaristan buradan bir (+) çıkarıyor.
Umutsuzluğa kapılmayın hemen, Türkiye'nin de çantasında bir yedek (+) puanı var. VW, Transporter tipi minibüslerini Gölcük'teki Ford tesislerinde üretecek. Ford Transit ile VW Transporter dışardan bakılınca birbirinin kopyası iki minibüs. Önlerindeki armayı değiştirdiğinizde, hangisi Ford, hangisi VW ayırt etmek zor. VW, Gölcük'teki fabrikada yılda 400 bin Ford Transit ve VW Transporter üretecek. En az 200 bin adedi VW Transport. Bu da Türkiye'nin yedek (+) puanı.
Buraya kadar puan eşitliği bozulmadı farkındaysanız.
Peki, sonuç ne olacak?
Söyleyelim: Alman basınında, ciddi Alman basınında 12 Nisan'da çıkan haberlerde Türkiye ve Bulgaristan'ın adı birlikte anılıyor. Yani, hala eşitlik bozulmuş değil. Ama bu eşitliğin bozulduğuna dair bir işaret var. Bulgaristan'ı ziyaret eden Almanya Cumhurbaşkanı ve VW yetkilileri, fabrikanın inşa edilmesi öngörülen bölgeyi geziyor ve Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, eliyle araziyi işaret ederek şöyle diyor: "Şuraya bir kampus içi süpermarket, şuraya beyaz ve mavi yakalı çalışanların tümünün çocuklarının gideceği kreş/anaokulu, şuraya da bir meslek lisesi yapılabilir."
Bu bilgiden yola çıkarak, ibrenin %51 Bulgaristan'a döndüğünü söylemek mümkün. Ama hala vakit var. İbreyi Türkiye'ye çevirmek mümkün. Şimdi, sıkı bir müzakere süreci yürüyor. Vakit biraz dar: Kasım ayına kadar(Ekim ortası anlayın) Türkiye, VW'ye "cazip" bir yatırım avantajı sunarsa, yatırım gelir. Yoksa, ibreyi çevirmek zor.
