Koronavirüs pandemisi tüm dünya piyasalarında hızlı ve sert hareketler yaşanmasına neden oldu. Borsa endekslerinden döviz kurlarına, altından ve petrolden Bitcoin'e kadar çalkantı derinden hissedildi.
Aşı bulunduğuna ilişkin son haberlerle birlikte pandemi süreci finansal piyasaları etkilemeyi sürdürüyor. Yatırımcıların, risk iştahının azaldığı dönemlerde güvenli varlık olarak sığındığı altında yaşanan çalkantı en fazla dikkat çekenlerden biri.
Öyle ki değerli metal Mart ortasında 1,471 dolar seviyesinden 2,063 dolara kadar tırmanmasının ardından hızla 1,863 dolara geriledi. Ons altın 3 günde 200 dolardan fazla çekilmesinin ardından bir miktar alım geldi.
Grafikte ons altının 200 günlük hareketi görülüyor.
ABD ham petrol göstergesi WTI petrolün varili, talepteki çöküşün etkisiyle Nisan ayı ortasında tarihte ilk kez sıfırın altında eksi 40 dolara kadar indi.
Koronavirüs salgınının ekonomiyi durma noktasına getirmesi ile birlikte, piyasada çok fazla kullanılmamış petrol kalmıştı ve Amerikan enerji şirketleri depoların kapasitelerinin dolması ile birlikte bunları koyacak yer bulamıyorlardı. Koyacak yer olmamasından dolayı, hiç kimse vadesi çok yaklaşmış petrol kontratlarını almak ya da bulundurmak istemiyordu.
Genellike altınla ters yönde hareket eden dolar, pandemi sürecinin başlarında “güvenli liman” olarak görüldü. Doların önemli piyasa paraları karşısındaki değerini ölçen Dolar Endeksi (DXY) Mart sonunda 102.81 ile Aralık 2016'dan bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
Ancak sonrasında ABD'de vaka artışlarının kontrol altına alınamaması ve sürecin kötü yönetildiği yönündeki yatırımcı algısı göstergede sert düşüşü tetikledi. DXY, Temmuz sonunda Mayıs 2018'den beri en düşük seviyesini gördü.
Grafikte DXY'nin beş yıllık seyri görülüyor.
ABD hisselerinde yaşanan hareket koronavirüs pandemisinden kaynaklı belirsizlik için iyi bir örnek. S&P 500 Endeksi, panik satışı tetiklenmeden hemen önce Şubat'ta 3,386 puanı görmüştü. Endeks kapanış fiyatlarına göre yaklaşık bir aya yüzde 34 civarı düşüş kaydetti.
Satışın ardından, Fed gibi büyük merkez bankalarının parasal genişleme ile piyasalara destek taahhüdü ile hükümetlerin mali teşvikleri büyüme iyimserliğini artırdı. Böylece ABD hisselerine gelen alımla birlikte endeks beş aydan kısa bir sürede yüzde 50'ye yakın yükseldi.
Pandemi döneminde dikkat çeken bir diğer güvenli liman ABD Hazine tahvilleri. ABD 10 yıllıklarının faizi geçen yılın sonunda yüzde 2'ye yakındı. Bu yıl Şubat ortasında yüzde 1.6 seviyelerindeyken hızla gerileyerek yüzde 0.50'lere kadar çekildi.
Fed'in pandemi nedeniyle likiditeyi artırıcı önlemler alması yatırımcıların tahvillere yönelmesinde etkili oldu. Fonlama faizlerini yüzde sıfıra yaklaştıran Fed'in bilançosundaki varlıklar, Haziran'da 7 trilyon doların üzerine çıktı.
Editör: F. Uğur Taçkınlar