Almanak 2019: Tarım ve Gıda Sektörü
Tarım sektöründe ithalatın yine yoğun şekilde konuşulduğu 2019'da, tanzim satış, elektrikli traktör ve tarım şurası gibi kamuoyunda çok tartışılan farklı başlıklar öne çıktı
Tarım sektörü açısından 2019 yılı oldukça zor ve bir o kadar ilginç geçti.
İthalatın yine yoğun şekilde konuşulduğu 2019'da, tanzim satış, elektrikli traktör ve tarım şurası gibi kamuoyunda çok tartışılan farklı başlıklar öne çıktı.
2018 sonunda fiyatlarıyla tartışma yaratan patates ve soğandaki arz-talep-fiyat dengesizliği 2019 yılına da damgasını vurdu.
Patates ve kuru soğanın kilogram fiyatı 8-10 lirayı görünce ithalatın kapısı açıldı.
Domates, biber, patlıcan ve fasulye gibi ürünlerin fiyatları da artınca gıda enflasyonuna karşı başta İstanbul ve Ankara olmak üzere büyükşehirlerde tanzim satış noktaları kuruldu.
Yaş meyve ve sebze tarafındaki arz-talep-fiyat istikrarsızlığının bir benzeri de hayvancılık tarafında yaşanmaya devam etti.
Yüksek girdilerle üretim yapan besiciler ve çiğ süt üreticilerinin bir kısmı, maliyetlerinin altındaki fiyatlamalar nedeniyle 2018’de olduğu gibi sektörden çıkmaya ve hayvanlarını kesime göndererek çiftliklerini kapatmayı sürdürdü.
Üretim tarafındaki plansızlık ithalat tarafında da sergilenince et ve süt kurumu’nun depolarında 50 bin ton kırmızı et stoku birikti. iki farklı zamanda ihraç kaydıyla açılan ihalelere talep gelmedi.
Mayıs ayına gelindiğinde yumurta sektöründe Irak krizi patlak verdi. Toplam yumurta üretiminin yaklaşık yüzde 30'unu ihraç eden Türkiye, bu ihracatın da yüzde 85'ini Irak'a gerçekleştiriyordu. Irak’ın türkiye’den yumurta almayacağını açıklamasıyla birlikte sektör ciddi bir dar boğaza girdi. Irak pazarına dair sorunlar halen tam manasıyla çözülemedi.
Geçen yıllarda çokça konuşulan ve tartışılan "yeni hal yasası" ve "perakende yasası" 2019’da da Meclis'ten geçemedi.
Tarımsal üretimde planlama enstrümanı olarak önemli bir işleve sahip olan desteklemeler, 2019’un başında değil, Ekim ayınının sonunda açıklandı.
27 Kasım 2018’de tarım ve orman bakanı Bekir Pakdemirli tarafından kamuoyuna duyurulan ‘elektrikli traktör’ ile ilgili çalışmalar 2019'da da sürdü.
Temmuz 2019’da elektrikli traktörün prototipi görücüye çıktı. Traktörün seri üretim tarihi, kim tarafından üretileceği ve maliyeti gibi konular hala netlik kazanmadı.
Tarım ve Orman Bakanlığı, yaklaşık 1,5 yıllık aradan sonra gıda ürünlerine dair taklit ve tağşiş listesini yeniden açıkladı.
618 firmanın, 1211 parti ürününde taklit ya da tağşiş yaptığı tespit edildi. ürünlerinde at, eşek, domuz eti kullanan markalar ve işletmeler tespit edildi. peynir, yoğurt, ayran gibi süt ürünleri, zeytinyağı ve bal dahil olmak üzere pek çok gıda ürününde hile yapıldığı anlaşıldı.
15 yıl aradan sonra ‘tarım şurası’ yeniden gerçekleştirildi.
611 kişiden oluşan, 21 adet çalışma grubunda öne çıkan önerilerin 60 maddelik özeti, 21 Kasım 2019’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklandı.