Yüksek enflasyonun pençesinde krizden kurtulamayan ülke: Arjantin

İLAYDA KILI&Ccedil;AY Yıllık y&uuml;zde 115 in &uuml;zerinde enflasyon, artan yoksulluk ve hızla değer kaybeden para birimi ile m&uuml;cadele eden Arjantin de Javier Milei, pesonun dolar ile değiştirilmesi &ccedil;ağrısında bulunmuş ve merkez bankasını kapatacağına y&ouml;nelik a&ccedil;ıklamalarıyla destek toplamıştı. Pazar g&uuml;n&uuml; d&uuml;zenlenen &ouml;n se&ccedil;imlerde aşırı sağcı aday Milei toplam oyların yaklaşık y&uuml;zde 30 unu aldı. Arjantin&rsquo;in tarihinde belirsizlik i&ccedil;eren pek &ccedil;ok d&ouml;nem oldu. &Uuml;lkenin 1990 ların başında i&ccedil;inde bulunduğu durum aşılamaz olarak g&ouml;r&uuml;l&uuml;yordu. D&ouml;nemin Devlet Başkanı Carlos Menem neoliberal ekonomik politikalara y&ouml;nelerek d&ouml;viz kuru sabitlemesi, &ouml;zelleştirmeler ve dış ticaret serbestleştirmesi gibi adımlar attı. Uygulamaya konulan ve IMF&rsquo;in de desteklediği Konvertibilite Programı ile d&ouml;viz kuru sabitlemesi Arjantin pesosunu 1 dolarla eşitlemeyi ama&ccedil;lıyordu. &Ouml;te yandan merkez bankasının kamuya kredi a&ccedil;ması kanunla yasaklanmıştı. On yılı aşkın s&uuml;re boyunca uygulanan bu programnla enflasyon kontrol altına alındı. Ancak d&ouml;viz kuru sabitlemesi aynı zamanda d&ouml;viz rezervlerinin t&uuml;kenmesine ve dış bor&ccedil;larının artmasına neden oldu. Arjantin&rsquo;de 2001 krizi 2001 yılında Arjantin, ekonomik kriz yaşadı. D&ouml;viz kuru sabitlemesinin s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lememesi ve dış bor&ccedil;ların &ouml;denememesi sonucunda bankalar kapatıldı, işsizlik oranı y&uuml;kseldi ve yoksulluk arttı. H&uuml;k&uuml;met, bor&ccedil;larını &ouml;deyemediği i&ccedil;in bir&ccedil;ok uluslararası kredit&ouml;rle &ccedil;atışmaya girdi. Bu kriz, Arjantin in ekonomik alanda verdiği politika kararlarının sonu&ccedil;larını acı bir şekilde g&ouml;sterdi. Pesonun dolara endeksli olmasıyla dış ticaret dengesi bozulmuş ve cari işlemler a&ccedil;ığı vermek s&uuml;reklilik haline gelmişti. Arjantin,2001 krizi sonrasında IMF den mali yardım talep etti. IMF, 2001 yılında &uuml;lkeye 39 milyar dolarlık bir yardım paketi sağladı. Ancak bu yardım, katı mali tedbirleri ve yapısal reformları i&ccedil;eriyordu. Kamu harcamalarının kısıtlanması, vergi artışları, devlet işletmelerinin &ouml;zelleştirilmesi gibi adımlar atıldı. Bununla birlikte, bu tedbirler toplumsal hoşnutsuzluğa neden oldu ve IMF nin politikalarına y&ouml;nelik eleştiriler arttı. Ancak &ouml;nlemler yeterli olmamış ve 2001 Kasım- 2002 Şubat arasındaki d&ouml;nemde ekonomik kriz sosyal boyut kazanarak şiddet eylemlerine d&ouml;n&uuml;şm&uuml;şt&uuml;. 24 Aralık 2001 tarihinde Arjantin moratoryum ilan etti ve iki hafta i&ccedil;inde d&ouml;rt ayrı h&uuml;k&uuml;met kuruldu. 2000&rsquo;ler sonrası &uuml;lke ekonomisi 2000 lerin ortalarına gelindiğinde, y&uuml;ksek emtia fiyatları Arjantin e d&ouml;viz girişi sağladı. &Ouml;zellikle tarım &uuml;r&uuml;nleri ihracatından kaynaklanan gelir artışı, ekonomik toparlanmayı destekledi. Ancak bu d&ouml;nemde bile ekonomik sorunlar tam olarak &ccedil;&ouml;z&uuml;lmedi. Kamu harcamalarının kontrol edilememesi, yolsuzluk ve hukukun &uuml;st&uuml;nl&uuml;ğ&uuml; sorunları devam etti. 2010 ların başlarından itibaren Arjantin, d&ouml;viz kuru dalgalanmaları, y&uuml;ksek enflasyon ve ekonomik istikrarsızlıkla m&uuml;cadele etti. D&ouml;viz kuru politikalarındaki belirsizlik, yatırımcı g&uuml;venini sarsmaya devam etti. 2015 yılında, Mauricio Macri h&uuml;k&uuml;meti, IMF ile yeni bir anlaşma imzaladı ve ekonomik reformları hızlandırdı. Ancak bu reformlar ve kemer sıkma politikaları halk arasında yine memnuniyetsizliğe neden oldu. Anlaşmanın miktarı, 2018 yılında Macri h&uuml;k&uuml;metiyle imzalanan anlaşma kapsamında IMF tarafından Arjantin e yaklaşık 57 milyar dolarlık bir kredi paketi sağlandı. Bu kredi, ekonomiyi dengelemeyi, mali a&ccedil;ığı ele almış ve yapısal reformları hayata ge&ccedil;irmeyi ama&ccedil;lamıştı. , 2022 Mart ayında IMF&rsquo;yle Uzatılmış Fon Kolaylığı (Extended Fund Facility-EFF) temelinde yeni bir anlaşma imzalandı. Arjantin&rsquo;in bug&uuml;n&uuml; Arjantin in geleceği, pop&uuml;list aday Javier Milei nin beklenenin &ouml;tesinde aldığı desteğin ardından belirsiz hale geldi. Milei nin ekonomik mesajı bir&ccedil;ok yatırımcı tarafından olumlu bulunsa da, kongredeki g&uuml;&ccedil;s&uuml;zl&uuml;ğ&uuml; ve agresif tarzı nedeniyle uygulama ve kurumsal risk konularında endişeler bulunuyor. Milei, &uuml;lkenin ekonomik krizlerle m&uuml;cadele etmek i&ccedil;in geleneksel siyasi anlayışa karşı &ccedil;ıkan bir kampanya y&uuml;r&uuml;tt&uuml;. Ancak, ekonomistler ve uzmanlar, Milei nin &ouml;nerdiği dolarlaştırma ve bazı radikal politikaların mali kargaşaya yol a&ccedil;abileceği konusunda uyarıda bulundu. Milei nin başarısı, Arjantin siyasetindeki değişimin bir yansıması olarak g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Ancak yatırımcılar ve analistler, bu değişimin &uuml;lkenin ekonomik sorunlarına &ccedil;&ouml;z&uuml;m getirip getirmeyeceğini g&ouml;rmek i&ccedil;in gelecek ayları g&ouml;zlemleyecek. Cumhurbaşkanlığı se&ccedil;imi 22 Ekim de yapılacak ve gerekirse 19 Kasım da ikinci tura gidilecek. Aykırı ve sistem karşıtı fikirleriyle dikkat &ccedil;eken Javier Milei nin Arjantin de &ouml;n se&ccedil;imlerde zafer elde etmesi sonrası dolar/peso y&uuml;zde 22 y&uuml;kseldi. Arjantin Merkez Bankası ise piyasaları sakinleştirmek i&ccedil;in faiz artırımına gitti. S&uuml;rpriz bir zafer elde eden Milei, g&ouml;reve gelmesi durumunda peso yerine tamamen dolar kullanımına ge&ccedil;ileceğini ve merkez bankasını kapatacağını a&ccedil;ıkladı. Arjantin de y&uuml;zde 115 i aşan enflasyon, y&uuml;zde 40 lık yoksulluk oranı ve giderek derinleşen barınma krizi, Milei nin u&ccedil; fikirlerinin giderek daha kabul edilebilir hale gelmesine yol a&ccedil;tı.

Yüksek enflasyonun pençesinde krizden kurtulamayan ülke: Arjantin

Güney Amerika'nın en büyük ekonomilerinden biri olan Arjantin, ekonomik dalgalanmalar, IMF anlaşmaları ve reform çabalarıyla mücadele ederken, ülkenin ekonomik geleceği popülist aday Javier Milei'nin beklenenin ötesinde aldığı desteğin ardından daha da belirsiz hale geldi.

Öne Çıkanlar