Asırlık fidan: Cumhuriyetimiz 100 yaşında
-
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün "Arkadaşlar! Yarın Cumhuriyeti ilan ediyoruz" sözünü pek çoğumuz biliriz. Oysa bu sözlere kadar yaşanan süreç hiç de kolay olmadı. 'Sonun başlangıcı' olarak nitelendirilen Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan Cumhuriyeti'nin ilanına giden yolda yaşananlar yeni bir devletin kuruluş ve milletin kuruluş tarihini belirledi. İnişli, çıkışlı, çileli meşakkatli bu süreç köklü hem de dinamik Cumhuriyet ile taçlandı...
Birinci Dünya Savaşı, emperyalist güçlerin bir anlamda nüfuz mücadelesiydi. Diğer ifadeyle de ülkelerin adeta var olma/olmama mücadelesiydi. Osmanlı Devleti yaklaşık bir asır önce 'hasta adam' olarak nitelendirilmiş ve emperyalist ülkeler nezdinde geri sayım başlamıştı. Şimdi 'hasta adam'ın mirası iştah kabartıyordu. Şark Meselesi diye adlandırılan bu süreç Osmanlı açısından 1. Dünya Savaşı'nı neticelendiren Mondros Mütakeresi (ateşkes antlaşması) bu yönüyle Şark Meselesi'nin hesabının görülmesi için ilk adım sayılacaktı.
Sonun başlangıcı: Mondros Mütarekesi
Mondros Ateşkes Antlaşması, İtilaf Devletleri ve Osmanlı arasında gerçekleştirilen, Osmanlının savaş yenilgisi sonrasında imzalandı. Bu antlaşmaya Osmanlı, İtilaf Devletleri (I. Dünya Savaşı'nda İngiltere, Fransa, Sırbistan ve Rusya İmparatorluğu'nun oluşturduğu ve daha sonra İtalya, Yunanistan, Portekiz, Romanya ve ABD'nin katıldığı devletler) için açık bir hale geldi. Bunun yanı sıra antlaşma içerisinde Osmanlı'nın belli bölümlerinin işgal edilmesine dair maddeler yer aldı. Ayrıca Osmanlı Devlet'inin yaptığı tüm işgallerin sınırlarından kuvvetlerini çekmesi gerektiği bildirildi.