BDDK'dan yoğunlaşma riski yönetimine ilişkin rehber

Bankacılık D&uuml;zenleme ve Denetleme Kurumundan (BDDK), bankaların, sağlam ve g&uuml;venilir bir şekilde faaliyetlerini s&uuml;rd&uuml;rebilmeleri i&ccedil;in yoğunlaşma riskine &ouml;zel &ouml;nem vermeleri gerektiği bildirildi. BDDK, yoğunlaşma riskinin y&ouml;netimine ilişkin bankalardan beklenen iyi uygulamaları a&ccedil;ıklayan Yoğunlaşma Riskinin Y&ouml;netimine İlişkin Rehberi yayımladı. BDDK nın internet sitesinde yer alan iyi uygulama rehberinde, yoğunlaşma riskine y&ouml;nelik tanımlar, y&ouml;netimine ilişkin genel ilkeler, belirli risk t&uuml;rlerinde meydana gelen yoğunlaşma risklerine ilişkin hususlar ele alındı. Yoğunlaşma riskinin bir bankanın zarara maruz kalmasına neden olabilecek ana sebeplerden biri olduğuna dikkat &ccedil;ekilen rehberde, bankaların, sağlam ve g&uuml;venilir şekilde faaliyetlerini s&uuml;rd&uuml;rebilmeleri i&ccedil;in yoğunlaşma riskine &ouml;zel &ouml;nem vermeleri gerektiği vurgulandı. Rehberde, bankalarca yoğunlaşma riskinin yeterince dikkate alınmadığı durumlarda, yoğunlaşma riskine işaret edilerek, gerektiğinde İ&ccedil;sel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme S&uuml;reci (İSEDES) kapsamında bankaların kullandığı iş modelleri ve kırılganlıkları g&ouml;z &ouml;n&uuml;nde bulundurularak ilave sermaye ayrılmasının sağlanması gerektiği kaydedildi. - Kredi yoğunlaşması bankalar a&ccedil;ısından en &ouml;nemli risk Kredi vermenin bankaların en temel faaliyeti olduğu i&ccedil;in kredi yoğunlaşmasının da bankalar a&ccedil;ısından en &ouml;nemli risk yoğunlaşmalarını oluşturduğuna dikkat &ccedil;ekilen rehberde, şu g&ouml;r&uuml;şlere yer verildi: Bundan dolayı; yoğunlaşma riski, &ccedil;oğunlukla kredi riskiyle ilişkilendirilmektedir ancak yoğunlaşma riski, yalnızca bireylere veya şirketlere verilen kredilerle ilişkili risklerle sınırlı olmayıp, bazı piyasa, sekt&ouml;r, &uuml;lke veya faaliyet alanlarındaki bozulmalar nedeniyle bankanın finansal sağlamlığını tehdit edebilecek aktif ve pasif kalemlerle bağlantılı diğer &ouml;nemli risklerle de ilişkili olabilir. Bankalar yoğunlaşma riski y&ouml;netiminde, t&uuml;m risk yoğunlaşmalarının tespit edildiği ve değerlendirildiği b&uuml;t&uuml;nc&uuml;l bir yaklaşım kullanmalıdır. Zira risk doğuran tek bir işlem ya da faaliyet birden fazla risk kategorisinde kayıplara veya olumsuz sonu&ccedil;lara yol a&ccedil;abilmektedir. Bir bankanın yoğunlaşma riskini belirlemek i&ccedil;in yalnızca m&uuml;nferit risk t&uuml;rlerini analiz etmek yeterli olmayıp, risk t&uuml;rleri arasındaki yoğunlaşma riskini de analiz etmek gereklidir. Yoğunlaşma riski, bu riskin tespit edilmesi, y&ouml;netilmesi, izlenmesi ve raporlanması s&uuml;re&ccedil;lerinin tamamını kapsayan bir uygulama yapılmaksızın kolaylıkla anlaşılamayan ve tespit edilemeyen ilişkili fakt&ouml;rlerden kaynaklanabilir. Risk yoğunlaşmalarının, oluşmadan ve i&ccedil; kontrol/i&ccedil; denetim personeli tarafından tespit edilmeden &ouml;nce proaktif bir yaklaşım sergilenerek &ouml;nlenmesi temel esas kabul edilmelidir. Bir bankanın gerek yurti&ccedil;i gerekse yurtdışı yoğunlaşma riskinin değerlendirilmesinde; bankanın grup genelinde kullandığı iş modeli ve stratejisi nedeniyle belirli alan, &uuml;r&uuml;n veya piyasalarda yoğunlaşmasına sebep olabilecek durumlara ayrıca dikkat edilmesi gerektiği bildirilen rehberde, Bankalardan kendi &ouml;l&ccedil;eğini; risk profilini, faaliyetlerinin, iş ve işlemlerinin hacmini, mahiyetini ve karmaşıklığını dikkate alarak rehberde yer alan ilkeleri uygulaması beklenmektedir denildi. Yapısı daha basit olan ve k&uuml;&ccedil;&uuml;k &ouml;l&ccedil;ekli bankaların riskler arası yoğunlaşmalar s&ouml;z konusu olduğunda daha &ccedil;ok niteliksel unsurlara odaklanmalarının m&uuml;mk&uuml;n olduğu belirtilen rehberde, yapısı daha karmaşık bankaların, hem m&uuml;nferit risk t&uuml;r&uuml; bazında hem de risk t&uuml;rleri arasındaki yoğunlaşmaları, nitelik ve niceliksel unsurları kapsayan i&ccedil;sel modeller kullanarak dikkate alabileceği ifade edildi. K&uuml;&ccedil;&uuml;k &ouml;l&ccedil;ekli ve basit yapıdaki bankalar i&ccedil;in yoğunlaşma riski daha &ccedil;ok kredi riskiyle ilişkili iken karmaşık faaliyetli ve b&uuml;y&uuml;k bankalar i&ccedil;in piyasa, kredi, operasyonel ve likidite risklerinin tamamı i&ccedil;in s&ouml;z konusu olabileceği vurgulanan rehberde, bazı bankalarda, iş kollarında, &uuml;r&uuml;nlerde veya coğrafi b&ouml;lgelerde aşırı yoğunlaşmalar g&ouml;r&uuml;lebileceğine işaret edildi. Rehberde, s&ouml;z konusu bankaların ilgili piyasa veya &uuml;r&uuml;n grubunda en iyi bilgi, uzmanlık ve tecr&uuml;beye sahip olsa bile, belirli piyasa veya &uuml;r&uuml;nlerden kaynaklanabilecek muhtemel problemlerden daha fazla etkilenme olasılığı bulunduğundan, yoğunlaşma riskine daha fazla hassasiyet g&ouml;stermesi ve bu riske ihtiyatla yaklaşması gerektiği belirtildi. - Bankanın sermaye, likidite ve gelirlerine etki edebilir Yoğunlaşma riskinin bankanın sermaye, likidite ve gelirlerine etki edebileceğine dikkat &ccedil;ekilen rehberde, bu durumların birbirinden bağımsız olmadığı ve risk y&ouml;netimi &ccedil;er&ccedil;evesinde yeterli d&uuml;zeyde ele alınması gerektiği ifade edildi. Yoğunlaşma riski y&ouml;netimine ilişkin genel ilkelerine de yer verilen rehberde, şunlar kaydedildi: Yoğunlaşma riski y&ouml;netimi, bankanın yazılı risk y&ouml;netim &ccedil;er&ccedil;evesi i&ccedil;erisinde yeterli bir şekilde ele alınmalıdır. Bankalar, yoğunlaşma riskini doğru bir şekilde y&ouml;netebilmek i&ccedil;in hem m&uuml;nferit risk t&uuml;r&uuml; bazındaki hem de risk t&uuml;rleri arasındaki yoğunlaşma riskinin t&uuml;m y&ouml;nlerini dikkate alan b&uuml;t&uuml;nsel bir yaklaşıma sahip olmalıdır. Bankalar, m&uuml;nferit risk t&uuml;r&uuml; bazında ve risk t&uuml;rleri arasındaki yoğunlaşmaların tanımlandığı ve &ouml;l&ccedil;&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; bir &ccedil;er&ccedil;eveye sahip olmalıdır. Bankalar, yoğunlaşma riskinin aktif bir şekilde izlenmesi, kontrol&uuml; ve azaltımı konularında yeterli d&uuml;zenlemelere sahip olmalıdır. Bankalar, yoğunlaşma riskinin y&ouml;netiminde uygun i&ccedil;sel limitler, eşik değerler veya benzer uygulamaları kullanmalıdır. Bankalar, yoğunlaşma riskinin İ&ccedil;sel Sermaye Yeterliliği Değerlendirilmesi (İSEDES) ve sermaye planlaması &ccedil;er&ccedil;evesinde ele alınmasını sağlamalıdır. &Ouml;zellikle, sermaye miktarının portf&ouml;ylerdeki yoğunlaşma riski seviyesini taşımaya yetecek d&uuml;zeyde olmasına dikkat edilmelidir. - Kredi ve piyasa riski Bankaların, hangi t&uuml;r faaliyet ve durumların kredi riski yoğunlaşması doğurduğuna ilişkin kısa ve pratik bir tanım yapması gerektiği vurgulanan rehberde, bankaların maruz kaldığı t&uuml;m kredi risklerini sistematik olarak karşı taraf, &uuml;r&uuml;n, sekt&ouml;r ve coğrafi b&ouml;lge bazında tespit edebilecek y&ouml;ntem ve ara&ccedil;lar kullanması gerektiği ifade edildi. Rehberde, kredi yoğunlaşması riskinin hesaplanması amacıyla bankalarca kullanılan model ve g&ouml;stergelerin, krediler arasındaki bağımlılığı yeterli bir şekilde dikkate almasının da &ouml;nemine işaret edildi. Bankaların, piyasa yoğunlaşma risklerini tespit etmesi, &ouml;l&ccedil;mesi, izlemesi ve raporlaması gerektiğinin altı &ccedil;izilen rehberde, Yoğunlaşma riski değerlendirilirken zaman i&ccedil;inde değişebilecek farklı likidite ufuklarının muhtemel etkileri de dikkate alınmalıdır ifadesi kullanıldı. Bankaların, ger&ccedil;ekleştirdikleri işlemlerle ilişkili olan operasyonel risk yoğunlaşmasının (OPRY) t&uuml;m y&ouml;nlerini tam olarak anlaması gerektiği belirtilen rehberde, operasyonel risk yoğunlaşması d&uuml;zeylerini değerlendirmek i&ccedil;in uygun ara&ccedil;lar kullanılması gerektiği ifade edildi. -Likitide riski Bankaların, likidite riski yoğunlaşmalarının t&uuml;m &ouml;nemli t&uuml;rlerini tespit edebilmek i&ccedil;in fonlama ve aktif yapılarını yeterince anlamalı ve zaman i&ccedil;inde bu yapıları etkileyen t&uuml;m temel fakt&ouml;rlerin farkında olması gerektiği vurgulanan rehberde, şu g&ouml;r&uuml;şler yer aldı: Bankalar kullandıkları iş modellerine bağlı olarak, fonlama ve aktif yapılarından kaynaklanan zayıflıkların farkında olmalıdır. &Ouml;rneğin, bilan&ccedil;onun pasif tarafında yer alan perakende ve toptan fonlama miktarının toplam pasif i&ccedil;erisindeki oranlarında veya likidite tamponundaki tek bir menkul kıymette b&uuml;y&uuml;k yoğunlaşmaların &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;ilmelidir. Ayrıca, likidite riski yoğunlaşmaları belirlenirken b&ouml;lgesel &ouml;zellikler analiz edilmeli ve bilan&ccedil;o dışı taahh&uuml;tler de dikkate alınmalıdır. Bankalar, fonlamaya ilişkin yoğunlaşma riskini tespit ederken, fon kaynaklarını aktif bir şekilde izlemelidir. Bankaların fon kaynaklarına erişimini bozabilecek veya fonlarda ani ve &ouml;nemli &ouml;l&ccedil;&uuml;de &ccedil;ekilme meydana gelmesini tetikleyebilecek t&uuml;m fakt&ouml;rlerin kapsamlı bir şekilde analizi yapılmalıdır.Likidite riski yoğunlaşmalarının nitel değerlendirmeleri s&ouml;z konusu yoğunlaşmaların seviyesini belirlemek i&ccedil;in kullanılan sayısal g&ouml;stergeler ile birlikte yapılmalıdır. Bankalar acil fonlama planlarını hazırlarken likidite riski yoğunlaşmalarını dikkate almalıdır. AA

BDDK'dan yoğunlaşma riski yönetimine ilişkin rehber

BDDK'dan bankaların, sağlam ve güvenilir bir şekilde faaliyetlerini sürdürebilmeleri için yoğunlaşma riskine özel önem vermeleri gerektiği bildirildi

Öne Çıkanlar