Bitcoin'de düzenleme yetkisi SPK ve Maliye'de

Ge&ccedil;en bir ayda y&uuml;zde 157 oranında değer kazanan Bitcoin&rsquo;e T&uuml;rkiye&rsquo;de artan ilgi, kamu kurum ve kuruluşlarını harekete ge&ccedil;irdi. T&uuml;rkiye&rsquo;deki yaklaşık 50 bin Bitcoin yatırımcısının g&ouml;z&uuml; kulağı devletin yapacağı &lsquo;Bitcoin tanımı&rsquo;nda. Maliye Bakanlığı-Merkez Bankası-SPK &uuml;&ccedil;genindeki m&uuml;zakerelerden &ccedil;ıkacak &lsquo;Bitcoin&rsquo; tanımı, dijital &ccedil;ağın parasının T&uuml;rkiye&rsquo;de nasıl vergilendirileceğini de belirleyecek. Kanunu ve mevzuatı değerlendiren KPMG T&uuml;rkiye Vergi B&ouml;l&uuml;m&uuml; Başkanı Abdulkadir Kahraman, d&uuml;nyadaki uygulamaları anlattı. Kahraman, T&uuml;rkiye&rsquo;de SPK&rsquo;nın bu tanımı yapmaya yetkili olduğunu s&ouml;yledi. &ldquo;Neredeyse &lsquo;dolarizasyon&rsquo; tanımının yerini &lsquo;bitcoinizaszyon&rsquo;a bırakacağı bir s&uuml;re&ccedil; yaşıyoruz&rdquo; diyen Kahraman, Bitcoin arzının 21 milyon Bitcoin ile sınırlı olduğunu tedav&uuml;ldeki 1.6 milyon Bitcoin&rsquo;in piyasa değerinin ise 317,73 milyar doları aştığını kaydetti. Kahraman T&uuml;rkiye&rsquo;de hen&uuml;z yeni olan Bitcoin işlemleriyle ilgili uygulamalarda Avrupa ve ABD&rsquo;nin hayli yol aldığını belirterek, d&uuml;nyadaki mevcut tabloyu ş&ouml;yle &ouml;zetledi: DOĞRUDAN VERGİLEME YAKLAŞIMIABDABD Vergi İdaresi (IRS) tarafından yayımlanan &ldquo;Sanal Para Rehberi&rdquo; (IRS Virtual Currency Guidance, Notice 2014 - 21) ile yapılan a&ccedil;ıklamalara g&ouml;re, bitcoin gibi sanal paralar varlık / mal olarak kabul edilmekte. Diğer bir deyişle, Bitcoin ABD&rsquo;de vergileme a&ccedil;ısından varlık veya mal olarak değerlendiriyor. Bitcoin satış veya değişiminden kaynaklanan kazan&ccedil; veya zararın niteliği, sanal para biriminin m&uuml;kellefin elinde sermaye varlığı olup olmadığına bağlı. Bir m&uuml;kellef genellikle &ldquo;varlık&rdquo; olarak kabul edilen Bitcoin alım satımından &ldquo;gelir&rdquo; sağlar veya &ldquo;zarar&rdquo; edebilir. Hisse senedi, tahvil ve diğer yatırım ama&ccedil;lı gayrimenkuller sermaye varlıklarına &ouml;rnek teşkil eder. İşverenlerin Bitcoin ile &ccedil;alıştırdıkları iş&ccedil;ilere veya hizmet aldıkları serbest meslek erbabına yaptıkları &ouml;demeler bu kişilerin geliri sayılır. Avrupa BirliğiAvrupa Adalet Divanı Kararına g&ouml;re (ECJ Public Release No 128/15, 22.11.2015 ), Bitcoin işlemleri para, banknot ve madeni paralara ilişkin işlemlerle ilgili h&uuml;k&uuml;m kapsamında KDV den muaf.Bitcoin alım-satımı KDV den muaf olsa da Bitcoin işlemlerinden elde edilen kazan&ccedil;, &ldquo;sermaye değer kazancı veya gelir vergisi&rdquo; gibi diğer vergilere tabi olabilir ve vergileme AB &uuml;lkesine g&ouml;re değişir.Bu karara g&ouml;re Bitcoin&rdquo; gelir vergileri a&ccedil;ısından varlık, dolaylı vergiler a&ccedil;ısından ise para sayılıyor.AlmanyaBitcoin &ouml;zel para olarak nitelendiriliyor ancak 1 yıldan az s&uuml;re i&ccedil;inde elden &ccedil;ıkarma sonucu elde edilen kazan&ccedil;lar vergiye tabi tutuluyor. 800 Euro&rsquo;yu aşmayan veya 1 yıldan fazla elde tutulan Bitcoin satışından elde edilen değer artış kazancı vergiden istisna.İngiltereİngiltere de Bitcoin d&ouml;viz olarak değerlendiriliyor. D&ouml;viz kazan&ccedil; ve zararlarının tabi olduğu kurallar, Bitcoin işlemleri i&ccedil;in de ge&ccedil;erli. İngiltere Gelir ve G&uuml;mr&uuml;k İdaresi (HMRC), Bitcoin işlemleri ile ilgili vergi uygulamalarında net olmayan bilgiler sunuyor. (Revenue and Customs Brief 9/2014: Bitcoin and other cryptocurrencies). İdare, Bitcoin ile ilgili her bir olayın kendi kişisel ger&ccedil;ekleri ve koşullarına g&ouml;re değerlendirileceğini a&ccedil;ıklıyor. Doğru vergi uygulaması i&ccedil;in ilgili mevzuat ve i&ccedil;tihatların uygulanacağı ifade edilmiş.DanimarkaSanal para alım - satımları ve sanal para satışlarından elde edilen kazan&ccedil;lar vergiden istisna.JaponyaBitcoin satışı, 1 Temmuz 2017 tarihinden itibaren t&uuml;ketim vergisinden muaf.Sanal para emtia olarak kabul ediliyor. Sanal para birimleri, &ouml;demeleri yaparken kullanılabilen ve dijital olarak aktarılabilen varlık benzeri değerler olarak tanımlanıyor. Bu nedenle, Bitcoin ticaretinden elde edilen kazan&ccedil;lar işletme kazancına dahil. Buna g&ouml;re gelir ve sermaye kazan&ccedil;ları vergisi ama&ccedil;larıyla işleme tabi tutuluyor.AvustralyaAvustralya Vergi İdaresi&rsquo;ne g&ouml;re Bitcoin &lsquo;para veya yabancı para / d&ouml;viz&rsquo; değil, değer artış kazancı elde edilebilecek bir varlık.Diğer taraftan, kişisel Bitcoin işlemleri iki koşul altında vergilendirmeden muaf: 1) Bitcoin kişisel kullanım ama&ccedil;lı mal ve hizmet &ouml;deme aracı olarak kullanılmışsa ve 2) İşlemin değeri 10 bin Avustralya Doları&rsquo;ndan d&uuml;ş&uuml;kse.KanadaKanada Gelir İdaresi (CRA) 2013 tarihli a&ccedil;ıklaması ile Bitcoin gibi kripto para birimlerinin Kanada yasalarına g&ouml;re altın, g&uuml;m&uuml;ş ya da doğalgaz gibi emtia olduğunu beyan etti. Buna g&ouml;re, Bitcoin ya ticari kazan&ccedil; ya da bir değer artış kazancı (zarar halinde de bu yaklaşım ge&ccedil;erli) olarak vergilendiriliyor. T&Uuml;RKİYE DE DURUM NE?Abdulkadir Kahraman, T&uuml;rkiye&rsquo;deki durumu ise ş&ouml;yle değerlendirdi: &ldquo;Konu &lsquo;kurumlar vergisi&rsquo; olunca değerlendirme kolay. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; kurumların elde ettikleri her t&uuml;r kazan&ccedil; kurumlar vergisine tabi. Para olarak kabul edilse bile. Bitcoin kazancını elde eden &lsquo;ger&ccedil;ek kişi&rsquo; olduğunda sorun karmaşık hale geliyor. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; Gelir Vergisi Kanunumuz gelir unsurlarını tek tek saymış. Buuna g&ouml;re yedi gelir unsuru veya t&uuml;r&uuml; var. Vergileme i&ccedil;in gelirin bunlardan birinin kapsamında olması şart. Diğer taraftan ger&ccedil;ek kişiler a&ccedil;ısından GVK&rsquo;na g&ouml;re bir &ouml;deme aracı olan paranın (ister yerli ister yabancı olsun) değer artışları vergiye tabi değil. Şimdi karar verilmesi gereken Bitcoin gelirlerinden &ouml;nce Gelir Vergisi Kanunu&rsquo;nda elde edilen kazancın niteliği.&rdquo; Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, Merkez Bankası ve SPK&rsquo;nın konuyu değerlendirdiğini vurgulayan Kahraman, Bitcoin&rsquo;in &lsquo;menkul kıymet&rsquo;, &lsquo;emtia&rsquo; veya &lsquo;para&rsquo; olarak tanımlanması alternatifleri &uuml;zerinde durulduğunu belirtti. Kahraman&rsquo;ın bu &uuml;&ccedil; tanımla ilgili yorumları ş&ouml;yle: SPK MEVZUATINA G&Ouml;RE&ldquo;Sermaye Piyasası Kanunu&rsquo;nun 3&rsquo;&uuml;nc&uuml; maddesine g&ouml;re &lsquo;para, &ccedil;ek, poli&ccedil;e ve bono&rsquo;, menkul kıymet tanımı kapsamında değil. Aynı maddedeki &lsquo;sermaye piyasası ara&ccedil;ları&rsquo; tanımı ise &lsquo;menkul kıymetler ve t&uuml;rev ara&ccedil;lar ile yatırım s&ouml;zleşmeleri d&acirc;hil olmak &uuml;zere kurulca bu kapsamda olduğu belirlenen diğer sermaye piyasası ara&ccedil;larını&rsquo; ifade ediyor. SPK&rsquo;nın Bitcoin&rsquo;i &lsquo;kurulca bu kapsamda olduğu belirlenen diğer sermaye piyasası ara&ccedil;ları&rsquo; yetkisine dayanarak kapsama alma yetkisi var. KAMBİYO MEVZUATINA G&Ouml;RE 1567 sayılı T&uuml;rk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu&rsquo;na ile ilgili 32 sayılı kararın 2&rsquo;nci maddesine g&ouml;re &lsquo;banknot şeklindeki b&uuml;t&uuml;n yabancı &uuml;lkeler paraları&rsquo; efektif, &lsquo;efektif dahil yabancı parayla &ouml;demeyi sağlayan her t&uuml;r hesap, belge ve vasıtalar&rsquo; ise d&ouml;viz (kambiyo) olarak tanımlanmıştır. Aynı maddede &lsquo;sermaye ve para piyasalarında işlem g&ouml;ren her t&uuml;rl&uuml; T&uuml;rk ve yabancı menkul kıymetleri&rsquo; &lsquo;menkul kıymet&rsquo;; &lsquo;her t&uuml;r ve şekilde altın, g&uuml;m&uuml;ş, platin ve paladyum&rsquo;, &lsquo;kıymetli maden&rsquo;, &lsquo;kıymetli madenler veya kıymetli taşlardan yapılmış ya da bunları i&ccedil;eren eşyalar&rsquo; ise &lsquo;kıymetli eşya&rsquo; olarak tanımlanmış. Bitcoin bir &uuml;lkeye ait olmadığı i&ccedil;in d&ouml;viz veya efektif tanımına uymuyor. VERGİ MEVZUATINA G&Ouml;RE Gelir Vergisi Kanunu&rsquo;nun 70&rsquo;inci maddesinde gayrimenkul sermaye iradı tanımlanıyor. Ancak bu madde kapsamındaki tanımlar dijital &ccedil;ağın mal, hak ve hizmetlerini kavramaktan uzak. Yine de bu maddenin 5&rsquo;inci bendindeki &lsquo;&hellip;sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecr&uuml;beye ait bilgilerle gizli bir form&uuml;l veya bir imalat usul&uuml; &uuml;zerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar&hellip;&rsquo; tanımının Bitcoin i&ccedil;in kullanılması hakkında net bir şey s&ouml;ylemek zor. Fakat Bitcoin işleyişine bakıldığında gizli bir form&uuml;l olduğu aşikar. Form&uuml;l veya kriptolar ancak Bitcoin arayanlarca &ccedil;&ouml;z&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;nde Bitcoin arzı artıyor. Bu durumda Bitcoin alım &ndash; satımı kazan&ccedil;ları Gelir Vergisi Kanunu&rsquo;nun m&uuml;kerrer 80&rsquo;inci maddesinin 5&rsquo;inci bendi kapsamında değer artışı kazancı olarak gelir vergisi kapsamına girecektir.&rdquo; Gelir Vergisi Kanunu&rsquo;nda yer alan diğer bir d&uuml;zenleme ise ge&ccedil;ici 67&rsquo;nci maddedeki &ldquo;diğer sermaye piyasası ara&ccedil;ları&rdquo; ibaresi. &ldquo;Diğer sermaye piyasası ara&ccedil;larının&rdquo; elden &ccedil;ıkarılması ve elde tutulması s&uuml;recinde elde edilen gelirler stopaj suretiyle de olsa gelir vergisine tabi. SPK TANIMLARSA VERGİLENİR Kahraman, &ldquo;Sonu&ccedil; olarak Bitcoin alım satımından elde edilen kazancın vergilendirilmesi &lsquo;diğer sermaye piyasası aracı&rsquo; veya &lsquo;gayri maddi hak olması&rsquo; ile m&uuml;mk&uuml;n olacak. SPK yetkisinin kullanıp Bitcoin i&ccedil;in &lsquo;diğer sermaye piyasası aracı&rsquo; adlandırmasını yaparsa elde edilen kazan&ccedil;lar GKV ge&ccedil;ici 67&rsquo;nci maddesi kapsamında değerlendirilebilecektir. Bu &ccedil;er&ccedil;evede SPK&rsquo;nın Bitcoin&rsquo;i &lsquo;diğer sermaye piyasası ara&ccedil;ları&rsquo; kapsamında alması en doğru yaklaşım g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Bu yapılabilirse ge&ccedil;ici 67&rsquo;nci maddedeki &ldquo;diğer sermaye piyasası ara&ccedil;larının elden &ccedil;ıkarılmasından sağlanan gelirler&rdquo;, stopaj yapılmak suretiyle de olsa verginin konusuna giriyor. Kanaatim SPK&rsquo;nın bu yetkisi var ve gerek Bitcoin i&ccedil;in yatırılan paraların &ouml;deme aracı olmaktan &ccedil;ıkması gerekse diğer &uuml;lke vergi uygulamaları bunu destekliyor. Diğer taraftan Bitcoin alım &ndash; satımının s&uuml;reklilik arz etmesi elde edilen kazancı ticari kazan&ccedil; niteliğinde olacaktır. Bu değerlendirmeler sonrasında Bitcoin emtia olarak kabul edilirse s&ouml;z konusu işlemler KDV&rsquo;ne tabi olacaktır. Ancak Avrupa Adalet Divanı kararına ve AB KDV Direktifi&rsquo;ne g&ouml;re bu işlemlerin KDV den muaf olduğunu g&ouml;z &ouml;n&uuml;nde bulundurmakta fayda var&rdquo; diye konuştu. Haberturk.com

Bitcoin'de düzenleme yetkisi SPK ve Maliye'de

Maliye Bakanlığı-Merkez Bankası-SPK üçgenindeki müzakerelerden çıkacak 'Bitcoin' tanımı, dijital çağın parasının Türkiye'de nasıl vergilendirileceğini de belirleyecek

Öne Çıkanlar