Bütçe Ekim'de açık verdi

Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Ekim 2020'de 97 milyar 658 milyon lira iken geçen ay yüzde 34,6 artışla 131 milyar 422 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2021 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 346 milyar 139 milyon lira ödeneğin yüzde 9,8’i kullanılmış oldu.

Geçen yılın ekimde bütçe 6 milyar 866 milyon lira faiz dışı fazla verirken bu yılın ekim ayında 3 milyar 106 milyon lira faiz dışı açık oluştu.

Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 36,3 artarak 117 milyar 122 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 10 olarak hesaplandı.

Ekimde personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 29,5 artarak 31 milyar 536 milyon lira oldu. Personel giderleri için bütçede öngörülen 326 milyar 633 milyon lira ödeneğin yüzde 9,7’si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, ekimde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27,9 artışla 5 milyar 93 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 54 milyar 527 milyon lira ödeneğin yüzde 9,3'ü kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 89 milyar 67 milyon lira ödeneğin yüzde 18,7’si harcandı. Ekimde yüzde 94,4 artışla 16 milyar 631 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler ekimde, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,2 artarak 43 milyar 502 milyon lira olarak belirlendi. Bütçede öngörülen 536 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 8,1’i kullanıldı.

Ekimde 12 milyar 357 milyon lira sermaye gideri, 1 milyar 24 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 6 milyar 980 milyon lira oldu.

Faiz giderleri söz konusu ayda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 21,6 artarak 14 milyar 300 milyon lirayı buldu.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ekim ayında 92 milyar 766 milyon lira iken Ekim 2021'de yüzde 22,9 artarak 114 milyar 16 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ekim ayı gerçekleşme oranı 2020'de yüzde 9,7 iken, geçen ay yüzde 10,4 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı geçen ay 2020'nin ekim ayına göre yüzde 25,5 artarak 96 milyar 117 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise Ekim 2020'de yüzde 9,8, geçen ay yüzde 10,4 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, ekimde yüzde 22,6 artışla 110 milyar 899 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 2 milyar 576 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 541 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ekimde geçen yılın aynı ayına göre, gelir vergisi yüzde 34,8, kurumlar vergisi yüzde 2685,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 26,6, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 37,4, damga vergisi yüzde 30,7, harçlar yüzde 41,4, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 18,9, diğer vergiler tahsilatı yüzde 36,5 artarken, özel tüketim vergisi yüzde 22,8 azaldı.

Ocak-ekim dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Ekim 2020 döneminde 967 milyar 671 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 22,3 artışla 1 trilyon 183 milyar 72 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2021'de merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 346 milyar 139 milyon lira ödeneğin yüzde 87,9’u kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 21 artarak 1 trilyon 26 milyar 499 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 88 olarak hesaplandı.

Personel giderleri, söz konusu dönemde yüzde 19,2 artışla 291 milyar 818 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 326 milyar 633 milyon lira ödeneğin yüzde 89,3’ü kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 18,6 artarak 47 milyar 794 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 54 milyar 527 milyon lira ödeneğin yüzde 87,7’si kullanılmış oldu.

Ocak-ekim döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 89 milyar 67 milyon lira ödeneğin yüzde 94,6’sı harcandı. Bu dönemde yüzde 32,6 yükselişle 84 milyar 272 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 17 artarak 481 milyar 229 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 536 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 89,8’i kullanıldı.

Söz konusu dönemde 76 milyar 980 milyon lira sermaye gideri, 10 milyar 898 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 33 milyar 508 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 30,9 yükselerek 156 milyar 573 milyon liraya çıktı.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-ekim döneminde 822 milyar 188 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 34,3 artışla 1 trilyon 104 milyar 572 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ocak-ekim dönemi gerçekleşme oranı 2020'de yüzde 86, bu yılın aynı döneminde yüzde 100,3 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde 2020'nin ocak-ekim dönemine göre yüzde 38 artarak 904 milyar 545 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 98 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 34,5 artarak 1 trilyon 75 milyar 206 milyon liraya yükseldi. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 21 milyar 586 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 7 milyar 781 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, gelir vergisi yüzde 36,2, kurumlar vergisi yüzde 62,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 89,9, özel tüketim vergisi yüzde 1,9, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 13,2, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 59,1, damga vergisi yüzde 34,3, harçlar yüzde 23,5 ve diğer vergi gelirleri yüzde 33,6 artış gösterdi.