Advertisement
TÜRKİYE MAKRO VERİLERİ ABONE OL

Merkezi yönetim bütçesi Eylül ayında 78,6 milyar TL açık verdi. Böylelikle 2022 yılının en yüksek aylık açığı kaydedildi.

Ağustos ayında bütçede 3,6 milyar TL'lik fazla kaydedilmişti.

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, Eylül'de faiz dışı denge 45,5 milyar TL açık verdi. Eylül'de bütçe harcamaları 285,6 milyar TL olurken, genel bütçe giderleri de 206,9 milyar TL'de kaldı.

Eylül ayı sonuçlarında faiz harcamalarındaki artış da dikkat çekti. Buna göre Eylül'de faiz harcamaları 33,1 milyar TL olarak kaydedildi. Böylelikle Şubat ayındaki 43,7 milyar TL'lik aylık faiz harcamasından bu yana en yüksek faiz harcaması izlendi.

BOTAŞ'a bir yılda 185 milyar TL

Açıkta personel giderleri ve cari transferlerde yaşanan artış etkili oldu. Personel giderleri yıllık yüzde 96,2 artışla 61,5 milyar TL oldu.

Cari transferler ise yüzde 88,4 artışla 112,7 milyar TL olarak gerçekleşti.

Eylül ayında Botaş’a borç verme kanalından 18 milyar TL transfer edildi. Böylece yılın ilk 9 ayında Botaş’a cari transfer ve borç verme kanalıyla 120 milyar TL’ye yakın kaynak aktarıldı.

Kur korumalı mevduatlara ilişkin eylülde bütçeden 9,3 milyar TL harcama yapıldı. Bu yılın ilk dokuz ayında KKM’ye ilişkin bütçeden yapılan giderler 85 milyar TL’yi buldu.

Ocak-Eylül döneminde bütçe açığı 45,5 milyar TL

2022 yılı Ocak-Eylül döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 2,02 trilyon TL, bütçe gelirleri 1,97 trilyon TL ve bütçe açığı 45,5 milyar TL olarak gerçekleşti.

Aynı dönemde faiz dışı bütçe giderleri 1,81 trilyon TL ve faiz dışı fazla ise 161,6 milyar TL olarak kaydedildi.

Son 12 ayın tablosuna bakıldığında ise bütçe açığının 176,6 milyar TL'ye çıktığı görüldü.

Öncü veride de açık kaydedilmişti

Bu verinin öncüsü olan ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan nakit bütçe gerçekleşmeleri 48,1 milyar TL faiz dışı ve 79,3 milyar TL bütçe açığı verildiğini yansıtmıştı.

Geçen yıl 20,6 milyar TL faiz dışı ve 32,9 milyar TL bütçe açığı verilmişti. Ancak bunda Eylül vergi tahsilatının 10 milyar TL’lik kısmının sonraki aya kayması etkili olmuştu.

Bu yıl ise vergi kayması olmadı. Bu doğrultuda, bütçe performansında belirgin bir kötüleşmeden söz edilebiliyor. Tahakkuk bazında hesaplanan merkezi yönetim bütçesi ise geçen yıl Eylül ayında 23,6 milyar TL açık vermişti.

Kur korumalı mevduatın bütçeye doğrudan maliyeti Eylül'de 4 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşirken toplam maliyet de 85 milyar TL'ye dayandı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından dövizden dönen hesaplara ödenen tutar ve vergi muafiyeti hariç kur korumalı mevduatın bütçeye maliyeti 9,3 milyar TL oldu. Böylelikle Mayıs'tan bu yana en düşük maliyet gerçekleşti.

Bütçe yükü Temmuz'da 23,4 milyar TL ile rekor kırmıştı.

Mart başından bu yana verilen veriler dikkate alındığında kur korumalı mevduatın toplam maliyeti 85 milyar TL oldu.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 7 Ekim haftası itibariyle kur korumalı mevduatta toplamda 1,42 trilyon TL toplandı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay tarafından sunumu yapılan yeni bütçe kanununda bütçe açığı yüzde 3,5 olarak öngörülürken, bütçe giderlerinin 4 trilyon 470 milyar, gelirlerin ise 3 trilyon 810
milyar TL olması hedefleniyor.

Oktay enerji sübvansiyonlarının 2023 bütçesine yükünün 600 milyar TL olacağını söyledi.

Yüzde 5 büyüme beklentisi


2023'te GSYH büyüme beklentisi yüzde 5.0, ihracat hedefi 265 milyar dolar, ithalat hedefi 345 milyar dolar oldu. 2023 yılında işsizlik oranı beklentisi yüzde 10,4 oldu.

Oktay, "Ekonomimizin 2023 yılında da üretim ve talep yönüyle dengeli bir görünüm sergileyerek yine yüzde 5 oranında büyüyerek diğer ülkelerden olumlu yönde ayrışması beklenmektedir. Güçlü ekonomik aktivitenin ve dış talebin istihdam oluşturma kapasitesi üzerinde olumlu etkileriyle istihdamımız; 2021 yılının ikinci çeyreğinde salgın öncesi seviyelerin üzerine çıkmıştır. 2022 yılının ilk yarısı itibarıyla güçlü istihdam artışımızın iş gücüne katılımdaki artışı aşmasıyla işsizlik oranı da azalmaya devam etmiştir. 2022 yılı genelinde ekonomideki canlılığın sürmesiyle yıl sonu itibarıyla istihdamdaki yıllık artışın 1,9 milyona yaklaşarak işsizlik oranının yüzde 10,8'e gerilemesi, 2023 yılında da bu oranının yüzde 10,4'lere düşmesi hedeflenmektedir." değerlendirmesinde bulundu.

Oktay teklifte yer alan detaylara ilişkin şunları paylaştı:

"Merkezi yönetim bütçesinden yüzde 14.5 ile en büyük payı eğitime ayırıyoruz. Milli Eğitim bütçesini 2023'te 435 milyar TL'ye yükselttik.

Karadeniz'de keşfedilen doğalgazı 2023'ün ilk aylarında konutlarda kullanıma sunacağız.

Doğalgazda yüzde 80, elektrikte birinci kademede yüzde 50 sübvansiyon uygulanıyor.

Sosyal harcamalar için ayrılan kaynak 258.4 milyar TL'ye, bütçe içindeki payı yüzde 5.8’e çıktı.

Asgari ücretin vergi dışı tutulması neticesinde 300 milyar lira tutarında vergiden vazgeçildi.

Tarıma 142,0 milyar lira kaynak ayrıldı.

Reel kesim destekleri için bütçeden 145,4 milyar lira ödenek ayrıldı"