Küresel ticaret anlaşmaları konusunda sular yeniden ısınmaya başlıyor.
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin’in, Trans Pasifik Ortaklığı için Kapsamlı ve Aşamalı Anlaşma’ya (CPTPP) katılmak için perde arkasından görüşmelerde bulunduğu ileri sürüldü.
Anlaşmaya taraf dört ülkeden, isimlerinin açıklanmasını istemeyen yetkililere göre, çin ile teknik ayrıntılar konusunda görüşmeler yapıldı.
Bloomberg'in haberine göre görüşmelere Avustralya, Malezya, Yeni zelanda ve birkaç ülke daha katıldı. Çin ile anlaşmaya taraf ülkeler arasında ne kadar ilerleme sağlandığı konusunda net bilgi bulunmuyor.
Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao, Mart başlarında, Pekin yönetiminin anlaşmaya katılmak için, birçok ön hazırlık yaptığını ve bazı gayrıresmi temaslarda bulunduğunu söylemişti.
Birçok CPTPP ülkesi ticarette Çin’e son derece bağımlı durumda. Ama birçok üye ülkede azalan itibarı nedeniyle Çin’in CPTPP’ye katılması zor görünüyor.
Çin’in kabul edilmesi için ek tavizler vermesi ve CPTPP’ye üye 11 ülkenin tamamının onayı gerekiyor. Ayrıca, işgücü düzenlemeleri, kamu şirketleri ve ABD ile olan ticari mücadelesi de Çin’in önündeki diğer potansiyel engeller olara öne çıkıyor.
Anlaşma Çin'in artan hakimiyetini sınırlamak için tasarlanmıştı
CPTPP’ye üye ülkeler arasında ABD’nin müttefiki olan Avustralya, Kanada ve Japonya da bulunuyor.
CPTPP'ye üye ülkelerin, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) 1998 deklarasyonuna uygun kanun ve uygulamalara sahip olması şart koşuluyor. ILO’nun 1998 deklarasyonu, sendika kurma ve toplu iş sözleşmesi serbestliğini garanti altına alıyor, çocuk işçiliğe ve istihdam ayrımcılığına son verilmesini öngörüyor.
Çin, bağımsız sendikalara izin vermediği gibi, zorla ya da zorunlu çalıştırma uygulmalarıyla suçlanıyor.
Trans Pasifik ortaklığı fikri, Çin’in artan gücünü dengelemek için ABD tarafından ortaya konmuştu. Zamanın ABD Başkanı Barack Obama, 2016’da yaptığı bir konuşmada, bölgesel ticaretin kurallarını, Çin’in değil ABD’nin yazması gerektiğini söylemişti.
Ancak Obama’nın selefi Donald Trump, anlaşmadan 2017’de çekildi. Japonya’nın liderliği ele aldığı anlaşma revize edildi ve anlaşmanın adı 'Trans Pasifik Ortaklığı için Kapsamlı ve Aşamalı Anlaşma' olarak güncellendi.