Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz hafta Cuma günü Türkiye’nin Karadeniz’de doğal gaz keşfettiğini açıkladı.

Türkiye tarihinin en büyük doğal gaz keşfinin gerçekleştirildiği açıklayan Erdoğan, "Fatih Sondaj Gemimiz 20 Temmuz 2020'de başladığı Tuna 1 Kuyusu sondajında 320 milyar metreküp doğal gaz rezervi keşfetmiş durumda. Bu operasyonu tamamen milli imkânlarla gerçekleştirdik. Kuyudan elde edilen veriler, aynı bölgede yeni doğal gaz keşiflerinin kuvvetle muhtemel olduğuna işaret ediyor.” demişti.

Karadeniz gazını 2023 yılında kullanıma sunulmasının hedeflendiğini ifade eden Cumhurbaşkanı, “Şimdi hemen tespit kuyuları açmaya başlayacak ardından üretim konseptini belirleyip inşaat ve yapım işlerine geçeceğiz." şeklinde açıklama yaptı.

“Arz artışı doğal gaz fiyatı üzerinde aşağı yönlü baskı yaratabilir”

Deniz Yatırım’ın Pazartesi günkü günlük bülteninde doğal gaz keşfi ve piyasaya etkilerine ilişkin değerlendirmeye yer verildi.

Borsa İstanbul (BİST) 100 Endeksi’nde haber akışı öncesindeki iki günde sert yükselişler sergileyen enerji grubu şirketlerinde bu kez beklentinin realize olması kaynaklı aşağı yönde hareketliliklerin takip edildiği belirtildi.

320 metreküp büyüklüğündeki rezervin Türkiye’nin 8 – 9 yıllık ihtiyacını karşılayabileceği ifade edilen Deniz Yatırım notunda, keşfin şirketler üzerindeki etkileri değerlendirildi.

“BOTAŞ’ın uzun vadeli doğal gaz ithalat kontratları BRENT’e dayalı olmakla beraber”, spot piyasada arz artışının doğal gaz fiyatı üzerinde aşağı yönlü bir baskı yaratabileceğine dikkat çekildi.

Olumlu etkilenecek şirketler

Deniz Yatırım’ın değerlendirmesine göre spot piyasada doğal gaz arzının artış göstermesi sonucu doğal gaz fiyatının düşmesinden fayda sağlayacak şirketler; doğal gaz kullanarak elektrik, cam ve çimento üretimi yapan şirketlerdir.

“En önemlileri arasında; Sabancı Holding (SAHOL:IS), Aksa Enerji (AKSEN:IS), Ak Enerji (AKENR:IS), Turcas (TRCAS:IS) ve Odaş Elektrik (ODAS:IS), Şişecam (SISE:IS), Trakya Cam (TRKCM:IS), Anadolu Cam (ANACM:IS), Soda Sanayi (SODA:IS), Çimsa (CIMSA:IS), Oyak Çimento (OYAKC:IS) ve Akçansa (AKCNS:IS) sayılabilir. Cam ve çimento şirketlerinin maliyetlerinin önemli bir bölümü enerji ve doğal gaz maliyetleridir.”

Sınırlı olumlu etkilenecek şirketler

“Petrol ve petrokimya ürünleri üreticisi olan Tüpraş (TUPRS:IS) ve Petkim’in (PETKM:IS), spot piyasadaki doğal gaz arz artışının ham petrol ve nafta maliyetleri üzerinde önemli bir etki yapmasını beklemediğimizden sınırlı olumlu şekilde etkilenmesi beklenebilir. Doğal gaz fiyatının LNG dağıtım işleri bulunan Global Yatırım Holding’in (GLYHO:IS) kârlılığı üzerinde direkt etkisi bulunmasa da, düşen doğal gaz maliyeti ile kullanımın artması şirketin hacimleri üzerinde olumlu etki yapabilir.”

Etkilenmeyecek şirketler

“ LPG ve LNG dağıtım işleri bulunan Aygaz’ın (AYGAZ:IS) olası doğal gaz fiyat düşüşünden, ana iş kolu LPG’den ötürü olumsuz, yan iş kolu LNG tarafından dolaylı olumlu etkilenmesi beklenebilir. Yüzde 20 iştiraki Entek vasıtasıyla da sınırlı bir olumlu etki geleceğinden, Aygaz üzerindeki toplam etkisi nötr olarak değerlendirilebilir. İki petrol kuyusu bulunan, İpek Enerji’nin (IPEKE:IS) petrol ve doğal gaz üretim ve arama faaliyetlerine ilişkin çalışmaları devam etmektedir. Doğal gaz fiyatının şu anki faaliyetleri üzerinde etkisi yoktur.”

“Doğal gaz Kullanarak Elektrik Üretimi Yapanlar

• Enka İnşaat (ENKAI:IS) – Toplam 3.854 MW kurulu doğal gaz çevrim santrali işletme hakkını 16 yıl boyunca elinde bulunduran şirketin santralleri 2019 yılında üretimi durdurduğundan, enerji segmenti 1Y20’de toplam faaliyet karına katkıda bulunmamıştır. Enka 1Y19’da esas faaliyet karının %19’unu enerji üretiminden elde etmiştir.
• 2- Sabancı Holding (SAHOL:IS) – Sabancı Holding’in 3.607MW kurulu elektrik üretim kapasitesi bulunmakta olup, bunun %44’ü doğal gaz çevrim santrallerinden oluşmaktadır - 1.587MW. Bu kapasiteyi bünyesinde bulunduran Enerjisa Üretim’in şirket hesaplamasına göre Sabancı Holding’in net aktif değeri içindeki payı Haziran 2020 itibariyle %9.1’dir.
• 3- Aksa Enerji (AKSEN:IS) – Şirketin kurulu kapasitesi 1.970MW olup, bunun 1.317MW’ı Türkiye’de yer almaktadır. Türkiye’de kurulu doğal gaz kapasitesi ise 1.047MW seviyesindedir (toplam kapasitenin %53’ü).
• 4- Ak Enerji (AKENR:IS) – Akkök Holding ve Çek enerji şirketi ČEZ Grubu’nun %50 - %50 stratejik ortaklığındaki Akenerji’nin toplam kurulu gücü 1.224 MW olup, 904MW’lık Erzin Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali Temmuz 2014’te faaliyet geçmiştir. (toplam kapasitenin %74’ü) .
• 5- Turcas Petrol (TRCAS:IS) – Turcas Petrol’un iştiraki Turcas Petrol RWE & Turcas Güney Elektrik Üretim A.Ş.’nin 800MW kurulu güce sahip doğal gaz çevrim santrali bulunmaktadır. Sözkonusu yatırımın 1Y20’de Turcas karlılığına olumlu katkısı olmamıştır.
• 6- Odaş Elektrik Üretim (ODAS:IS) – Şirketin mevcut elektrik üretim kurulu kapasitesi 478MW olup, bunun yaklaşık 140MW’ı doğal gaz santralleridir (toplam kapasitenin %29’u). Elektrik üretim gelirleri şirketin 1Y20 finansal verilerine göre toplam konsolide satışların %93’ünü oluşturmaktadır.
• 7- Zorlu Enerji (ZOREN:IS) – Zorlu Enerji kurulu kapasitesi 1.006MW olup, bunun 659MW’ı Türkiye’de kuruludur. Türkiye’de kurulu doğal gaz kapasitesi ise 100MW seviyesindedir (toplam kapasitenin %10’u). Şirket aynı zamanda doğal gaz dağıtım şirketi Gazdaş aracılığı ile Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde faaliyet göstermekte olup, 1Y20 finansal verilerine göre toplam konsolide satışların %25’i doğal gaz dağıtım işinden elde edilmektedir. Dağıtım işinin düşen doğal gaz maliyetinden direkt olumlu etkilenmesi beklenmemekle beraber, doğal gaz kullanımının artması şirket açısından dolaylı olumlu etki yapabilir.

Petrol ve Petrokimya Ürünleri Üretenler

• Tüpraş (TUPRS:IS) – Tüpraş açısından en önemli maliyet kalemi ham petrol olup, doğal gaz maliyetinin toplam faaliyet giderleri içindeki payı 1Y20 itibariyle yaklaşık %4 seviyesindedir.
• 2- Petkim (PETKM:IS) – Petkim açısından en önemli maliyet kalemi naftadır ve nafta fiyatının petrol fiyatları ile ilişkili hareket etmesi beklenmektedir. Doğal gaz maliyetinin Petkim’in toplam faaliyet giderleri içindeki payı 1Y20’de yaklaşık %10 seviyesindedir.
• 3- Aygaz (AYGAZ:IS) – Aygaz’ın ana iş kolu olan LPG ya da yan iş kolu LNG üzerinde doğal gaz fiyatının direkt bir etkisi olmamakla beraber, doğal gazın maliyetinin düşerek kullanım alanının artması LPG hacimleri üzerinde olumsuz, LNG hacimleri üzerinde ise olumlu etki yapabilir. Öte yandan, Aygaz’ın öz kaynak yöntemi ile konsolide ettiği %20 iştiraki olan Entek Elektrik Üretimi’nin 362MW kurulu güce sahip santrallerinin %27’si doğal gaz santralidir. Aygaz 1Y20’de 186 milyon TL zarar ederken, öz kaynak yönetimi ile konsolide edilen Entek Elektrik’in 61 milyon TL artı katkısı olmuştur.

Diğer