Fed'in ekonomi yönetimine ilişkin yeni planı, merkez bankasının enflasyonu düşük tutan birden fazla unsurla karşı karşıya olmasından dolayı dile kolay geliyor.
Jefferies baş ekonomisti Aneta Markowska, müşterilere yönelik olarak kaleme aldığı notunda, "Fed yeni hedefine nasıl ulaşılacağını açık bir şekilde söylemeli. Diğer türlü bunlar pek bir şey ifade etmeyen sadece kağıt üzerindeki sözcükler." dedi.
Fed Başkanı Jerome Powell Perşembe günü ABD para politikasının belirlenmesinde yeni bir yaklaşım açıkladı. Powell, Fed'in, enflasyonun önceki ıskalamaları telafi etmesi için zaman zaman yüzde 2 hedefini aşmasına izin vereceğini söyledi. Ayrıca Fed, işsizliğin yetkililerin daha önce tolerans gösterdiğinin altına gerilemesine müsaade edecek.
Bankanın bu adımı 2012'de benimsediği enflasyon hedefine kesin bir şekilde ulaşmak için büyük bir ihtimalle faizleri yıllar boyunca düşük tutmasını bekleyen yatırımcıları doğrulamış oldu.
Enflasyon, zayıf üretkenlik artışı, küreselleşme, yaşlanan nüfus ve teknolojik değişim gibi ABD ve diğer büyük ekonomileri etkileyen aksi yönde gelişmelere bağlı olarak o zamandan bu yana ortalama yüzde 1.4 oldu.
Eylül toplantısı
Fed politika yapıcıları 15 - 16 Eylül'de bir araya geldiklerinde yeni stratejinin ABD ekonomisini Büyük Buhran'dan bu yana yaşanan en sert düşüşten çıkarmayı hedefleyen politikalarını nasıl şekillendireceğini açıklama fırsatı bulacaklar.
Deutsche Bank ekonomistleri yetkililerin, gelecekteki faiz artırımlarını belirli enflasyon ve istihdam eşiklerine ulaşılmasına bağlayarak, faiz patikasına ilişkin yönlendirmelerini netleştirebileceklerini düşünüyor. Temmuz toplantısının tutanakları bu yaklaşımı tartıştıklarını gösteriyor.
Powell'ın açıklaması, tamamen beklenti dışı olmasa da dünyanın en güçlü merkez bankasının tarihi dönüşümünü tamamladığı işaret etti. Çok düşük işsizlik oranının enflasyonu tetikleyeceğinden endişe etmek yerine artık dikkatlerini neredeyse tamamen aşırı düşük enflasyona çevirdiler.
Sürekli düşük kalan enflasyonun -özellikle düşük büyümeye eşlik ettiği zaman- merkez bankacıları için neden bir sorun oluşturduğunu açıklayan Powell, ekonomik büyüme dönemlerinde bile çok düşük faizlere neden olduğunu belirtti. Bu, politika yapıcıların küçülme yaşandığında borçlanma maliyetlerini düşürmek için sınırlı bir alanının olduğu anlamına geliyor.
En kötü sonuçlar
Powell, "Sonuçta hem istihdam hem de fiyat istikrarı için en kötü sonuçlar çıkabilir. Böyle sonuçların maliyeti muhtemelen en ağır olarak en az göğüsleyebilecek olanların üzerine kalır." dedi.
Diğer yandan Fed'in aşırı genişleyici para politikası ve devasa hükümet harcamalarının 1970'lerin yüksek enflasyonunu tetiklemesi riskini içerdiği görüşünü benimseyen yatırımcılar var.
Buna karşın birçok gözlemci Fed'in, özellikle de dünyanın çoğu kısmının koronavirüs pandemisi nedeniyle resesyona girdiği bir dönemde enflasyonu artırma kabiliyetine şüpheyle yaklaştı. Öyle ki talep sert düşerken ABD'de işsizlik yüzde 10'u aştı. Bu her iki unsur da enflasyon üzerinde aşağı yönlü baskı yapıyor.
ABD Kongresi'nin önemli miktarda ek mali destek sağlamaması durumunda Fed de kısıtlanmış olur. Kanun yapıcılar, işçiler, zorluk çeken işletmeler ve genel olarak ekonomi için 3 trilyon dolarlık yardımı onayladı. Ancak, öncekinin faydalarının bitmesine rağmen yeni bir paket üzerinde anlaşma konusunda başarısız oldular.
Bloomberg Economics, konuyla ilgili olarak "Bu yaklaşım, düşük işsizliğin aşırı enflasyona yol açabileceği şeklindeki önceki endişelerin vurgusunu azaltıyor. Bu, ilk faiz artırımının yıllar boyunca gelmeyebileceği anlamına geliyor." yorumunu yaptı.
Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü'nün başkanı Adam Posen, Powell'ın konuşmasının ardından gazetecilere yaptığı değerlendirmede "Enflasyon hedefini yakın bir zamanda aşabilecekleri şüpheli ve bence orta vadede yapıp yapamayacakları bile büyük ölçüde kontrolleri dışında." dedi.
Moody's Analytics para politikası araştırma biriminin yöneticisi Ryan Sweet de benzer bir şekilde şüphe duyuyor ve bunun tek nedeni de pandemi değil. Sweet, "Fed enflasyonun hedefi aşmasını istediğini söyleyebilir. Bu gerçekleşeceği anlamına gelmez. Demografi ve teknoloji enflasyonu baskılıyor." dedi.
Diğer ekonomistler Powell'ın enflasyonun nasıl yüzde 2 hedefinin üzerine çıkarılacağı konusunda sessiz kaldığına dikkat çekti.