ABD'li yatırım bankası JPMorgan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın görevinden affını istemesi ve yerine Başkan Yardımcısı Fatih Karahan’ın getirilmesine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

JPMorgan yetkilileri, Para Politikası Kurulu'nun (PPK) artık daha şahin olabileceği yönündeki görüşleri nedeniyle TCMB'deki liderlik değişikliğini enflasyonun düşürülmesi ve lira açısından olumlu gördüklerini belirtti. Yayımlanan notta, “Para politikasının önümüzdeki dönemde enflasyon görünümüne daha duyarlı olması muhtemel olduğundan faiz oranlarının daha uzun süre yüksek kalmasını bekliyoruz.” ifadeleri yer aldı.

"TCMB'deki liderliğin uzun ömürlülüğüne ilişkin belirsizlik devam ediyor"

Dr. Karahan'ın enflasyonla mücadele için para politikası ile maliye politikası arasında daha fazla koordinasyon sağlamasının beklendiği kaydedilen notta, ancak TCMB'nin liderliğinin uzun ömürlülüğüne ilişkin belirsizliğin devam ettiği ve politika değişimleri konusunda şüphe uyandırdığı açıklandı.

JPMorgan yayımladığı notta, “Ani liderlik değişiklikleri yatırımcılar açısından rahatsızlık yaratırken, yeni TCMB Başkanı'nı enflasyonun düşürülmesi ve lira açısından olumlu görüyoruz. Artık son PPK açıklamasındaki güvercin eğiliminin tersine dönmesi muhtemel. Önümüzdeki perşembe günü TCMB Başkanı Fatih Karahan'ın TCMB Enflasyon Raporu Basın toplantısında ileriye yönelik şahin bir yönlendirme yapmasını bekliyoruz. Para politikasının önümüzdeki dönemde enflasyon görünümüne daha duyarlı olması muhtemel olduğundan, daha sıkı makro ihtiyati tedbirlerle birlikte yüksek faiz oranlarının daha uzun süre devam etmesini bekliyoruz.” ifadeleri yer aldı.

Öte yandan, Karahan'ın atanması ile enflasyonla mücadele için para ve maliye politikaları arasında daha fazla eşgüdüm sağlanması ihtimalinin yüksek olduğu kaydedildi.

HSBC ekonomistlerinden Melis Metiner, “Yeni merkez bankası başkanı, aynı politika” başlıklı kaleme aldığı notta, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın görevinden affını istemesi ve yerine Başkan Yardımcısı Fatih Karahan’ın getirilmesinin para politikası üzerindeki etkisini değerlendirdi.

Başkanlık değişiminin para politikası üzerinde değişikliğine yol açmasını beklemediklerini söyleyen HSBC, TCMB’nin sıkılaştırma sürecinin geçen ay sona erdiğini düşündüklerini ve bu yıl boyunca politika faizinin sabit kalmasını beklediklerini kaydetti.

Yayımlanan notta, HSBC’nin Türkiye'nin enflasyon görünümüne ilişkin riskleri görmeye devam ettiği ve manşet enflasyonun bu yıl sonuna kadar TCMB'nin yüzde 36'lık tahmininin üzerinde yüzde 45'e kadar ılımlı bir seviyeye gelmesini öngördüğü belirtildi.

TCMB’nin yeni enflasyon raporunu 8 Şubat'ta yayınlayacağı hatırlatılan notta, “Yıl sonu tahmininin yukarı yönlü revize edilebileceğini düşünüyoruz. Yakın vadede piyasaların odak noktası, makro ihtiyati politika çabaları, likidite önlemleri veya potansiyel mali sıkılaştırma da dahil olmak üzere politika yapıcıların uygulamaya koyduğu diğer sıkılaştırma önlemleri olacak.” ifadeleri yer aldı.

Morgan Stanley ekonomistlerinden Hande Küçük, yayımladığı notta, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yeni Başkanı Fatih Karahan sonrası TCMB’nin yürüteceği para politikasına ilişkin bankanın tahminlerini paylaştı.

Morgan Stanley, TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın görevinden affını istemesi ve yerine Başkan Yardımcısı Fatih Karahan’ın atanması hakkında yaptığı değerlendirmede, Erkan’ın kişisel nedenlerden dolayı istifa ettiğini belirtti.

Yayımlanan notta, “2019 ve 2021'deki geçmiş başkan değişikliklerinden farklı olarak bu değişim, politika yönünde bir değişikliğe veya daha düşük faiz oranlarına yönelik siyasi bir tercihe işaret etmiyor.” ifadeleri kullanıldı.

TCMB başkanının değişmesinin ardından para politikasının devamlılığını beklediklerini kaydeden Morgan Stanley, Merkez Bankası'nın Başkan Karahan döneminde enflasyonla mücadeleye öncelik veren geleneksel para politikası çerçevesini sürdürmesini beklediğini açıkladı.

Şimşek, sosyal medya hesabından, Karahan'ın göreve başlamasına ilişkin paylaşımda bulundu.

Karahan'ın bugün yeni görevine başladığını belirten Şimşek, şunları kaydetti:

"Kendisini tebrik ediyor ve başarılar diliyorum. Başkan ve ekibine güvenimiz ve desteğimiz tamdır. Önümüzdeki dönemde de ekonomi programımızı kurumlar arası eş güdüm içinde kararlı bir şekilde uygulamaya devam edeceğiz. Güçlü ekonomi ekibimiz ile makro finansal istikrarın pekişmesi için var gücümüzle çalışıyoruz. Mali disiplin ile dezenflasyon sürecine destek olmaya devam ederken, hayata geçireceğimiz yapısal reformlarla program kazanımlarımızı kalıcı hale getireceğiz."

Merkez Bankası bankaların uzun süredir talep ettiği zorunlu karşılıklara faiz ödenmesi konusunda adım attı.

Banka, Zorunlu Karşılıklar Tebliği’nde yapılan değişiklikle kur korumalı hesaplara ilişkin yenileme ve TL’ye geçiş oranı çerçevesinde TL zorunlu karşılıklara nema ödeyecek. Katılım bankaları için ise TL zorunlu karşılıklarda belirlenen kısım için indirim uygulanacak.

Parasal aktarım mekanizmasının güçlendirilmesi, TL mevduat payının artırılması ve KKM'den TL mevduata geçişin desteklenmesi amacıyla belirlenen koşulları sağlayan mevduat bankalarının 1 aydan uzun vadeli TL mevduat ve KKM hesapları için tesis edilen zorunlu karşılıklarına 3 ayda bir faiz uygulanacak.

Faiz ödemesinin likidite koşullarında yaratabileceği genişlemenin sınırlı tutulması için ödemelerin hesaplanmasında çeşitli koşullar çerçevesinde hareket edilecek.

Zorunlu Karşılıklar Uygulama Talimatında yapılan değişiklikle TCMB, kur/fiyat koruma desteği sağlanan hesaplara ilişkin "Yenileme ve TL'ye Geçiş Oranı" ile "TL'ye Geçiş Oranı"na bağlı olarak belirlenen şartları sağlayan; mevduat bankalarına TL cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıkların belirlenen kısmı üzerinden faiz ödenmesi; katılım bankalarına ise, TL cinsinden tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların belirlenen kısmı üzerinden indirim yapılmasını düzenledi.

Öte yandan Zorunlu Karşılıklar Uygulama Talimatı'nın 10. maddesi olan “Zorunlu karşılıklara faiz ödenmesi”nde de, mevduat bankalarının TL cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklarının aşağıda belirtilen kısmına aşağıda belirtilen koşullarda faiz ödeneceği açıklandı:

“Zorunlu Karşılık ve İhbarlı Döviz Hesaplarına Komisyon Uygulaması” kapsamında belirlenen “Yenileme ve TL'ye Geçiş Oranı” en az yüzde 90 olan mevduat bankalarının;

a) Merkez Bankasınca kur/fiyat koruma desteği sağlanan hesaplar için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılık tutarına min. (0,25; (0,1 + 2 * (Yenileme ve TL'ye Geçiş Oranı – 0,9),

b) 3 aya kadar vadeli TL mevduat hesapları için ise tesis edilmesi gereken zorunlu karşılık tutarına min. (0,36; (0,2 + 1,6 * (TL’ye Geçiş Oranı – 0,1) oranlarında faiz ödeneceği belirtildi.

Faiz ödenmesi uygulamasında tanınan istisnalar

Yenileme ve TL'ye geçiş oranına göre faiz ödenmesi uygulamasında tanınan istisnalar ise, TCMB tarafından yayımlanan Tebliğler kapsamında kur/fiyat koruma desteği sağlanan hesaplardan ilgili hesaplama döneminde vadesi gelen tutarı 1,5 milyar TL altında olan veya kur/fiyat koruma desteği sağlanan hesabı bulunmayan mevduat bankalarının yenileme ve TL’ye geçiş oranı yüzde 90, TL’ye geçiş oranı yüzde 10 kabul edilerek faiz ödeneceği, daha yüksek gerçekleşme olması durumunda ise yukarıda belirlenen faiz oranlarının esas alınacağı belirtildi.

TCMB’nin yayımladığı Tebliğler kapsamında kur/fiyat koruma desteği sağlanan hesaplardan ilgili hesaplama dönemi içerisinde vadesi gelenlerin tutarı 3 milyar TL altında olan mevduat bankalarının yenileme ve TL'ye geçiş oranının en az yüzde 75 olması durumunda ise:

a) Merkez Bankasınca kur/fiyat koruma desteği sağlanan hesaplar için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılık tutarına min. (0,25; (0,1 + 2 * (Yenileme ve TL'ye Geçiş Oranı – 0,75),

b) 3 aya kadar vadeli TL mevduat hesapları için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılık tutarına min. (0,36; (0,2 + 3,2 * (TL’ye Geçiş Oranı – 0,05) oranlarında faiz ödeneceği açıklandı.