Fed'in "politika" toplantısından ne bekleniyor?
ABD merkez bankası Fed, 28-29 Temmuz'da koronavirüs pandemisinin ülkede yayıldığı bir ortamda kritik bir toplantı daha gerçekleştirecek
Fed yetkilileri için ve diğer birçok kişi için, (son toplantıdan bu yana) uzun bir altı haftaydı.
Koronavirüse karşı yürütülen mücadeledeki başarısızlıklar, Fed Başkanı Jerome Powell'ı bu haftaki toplantıda faizin uzun bir süre daha sıfır seviyesi yakınında kalacağı yolunda "güvercin" tondaki mesajını daha da güçlendirmeye yöneltecek.
ABD merkez bankası Fed'in üst düzey karar organı Haziran ayı başlarında toplandığında, ülkenin günlük yeni koronavirüs vaka sayısı istikrar kazanmıştı ve New York ve New Jersey gibi eyaletlerde düşüşler görülürken, Teksas, Florida ve Kaliforniya gibi eyaletlerde ise henüz vaka sayılarında hızlı artışlar gerçekleşmemişti.
Bu durumda bile, Powell ve çalışma arkadaşlarının kamuoyuna yansıttıkları ekonomik görünüm oldukça karamsardı. Üçüncü çeyrekte beklenen güçlü sıçrama bile, işsizliği önümüzdeki yıllarda resesyon seviyelerinden aşağı indirmeye yetecek gibi değildi.
Şimdi, ABD'de salgının hızlı bir şekilde yayılması ile birlikte, üçüncü çeyrekte büyümenin güçlü olması da şüpheli. Yüksek frekanslı ekonomik göstergeler yavaşlama işaret ediyor ve bu durum yalnızca, Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) bu hafta tekrar toplandığında, güvercin duruşunu güçlendirmeye hizmet edecek.
İvme Zayıfladı
New York'ta RBC Capital Markets baş ABD ekonomisti Tom Porcelli, "Üçüncü çeyreğe girerken güçlü bir ivme vardı ve bu ivmenin büyük kısmı zayıfladı," dedi ve "Vaka sayılarının gerçekten artmaya başlaması ile birlikte yavaşlama görebilirsiniz ve Fed hassas bir şekilde ne olduğunun farkında olacak" değerlendirmesinde bulundu.
ABD merkez bankacıları, Nisan ve Haziran aylarındaki politika toplantılarının tutanaklarına göre, son aylarda temel olarak iki konu üzerinde duruyor.
Bunlardan ilki, ekonominin ikinci çeyrekteki keskin daralmasının ardından, 2020 yılının kalan kısmında kademeli olarak toparlanıp toparlanamayacağı ya da koronavirüs salgınının ikinci dalgasının yılın ilerleyen dönemlerinde bu sıçramayı askıya alıp almayacağıydı. Fed'in kurum ekonomistleri, politika yapıcılara, belirsizliğin aşırı seviyelere çıktığı dikkate alındığında, her iki senaryonun da eşit derecede mümkün olduğu tavsiyesinde bulunmuştu.
Bu soru, Fed'in yapması gereken diğer bir iş olan Kongre'nin kendisine verdiği tam istihdam ve fiyat istikrarı hedeflerine ulaşmadan önce düşük faizlerin ekonomiye sağladığı desteği çekme hatasını tekrarlamanamayı nasıl sağlayacağında odaklanıyor.
Fed gözlemcileri, politika yapıcıların bu haftaki toplantıda stratejiyi tartışmaya devam etmesini ve yeni bir yaklaşımı Eylül'de gerçekleştirilecek sonraki toplantıda belirlemesini bekliyorlar. Fed yetkilileri, merkez bankasının, enflasyon ve işsizlikte belli eşikler tutturuluncaya dek, gösterge faizinin şimdi bulunduğu seviye olan sıfır yakınlarında tutulacağını taahhüt etmesi öngörülüyor.
Sözlü Yönlendirme
Fed'den niyetlerine ilişkin böyle bir güçlü mesajın, uzun vadeli faizler konusunda öngörülebilir bir gelecek için belirsizliği ortadan kaldırması ve bunun da mali piyasalarda kolay borçlanma koşullarını güçlendirmesi ve sonuçta daha güçlü bir ekonomik büyümeye yol açması umuluyor.
Porçelli'ye göre, ancak son haftalarda yavaşlamanın tekrar ortaya çıkması, politika yapıcılarının strateji konusunda detaylı bir çalışma yapması için daha fazla zamana sahip olacağı anlamına geliyor, zira hiç kimse bir saniye bile faizlerin artırılmasının yakın bir zamanda masada olacağını düşünmüyor.
Powell Haziran ayında, "Fed'in faiz artırımını düşünmeyi bile düşünmeyeceğini" söyleyecek denli ileri gitti.
Bu ortamda ekonomi için daha da önemlisi, Kongre'de kanun yapıcıların hanehalkı ve işletmeler için diğer bir mail destek paketi üzerine vereceği karar olacak. Bu karar, halihazırda şimdiye dek onaylanan yaklaşık 3 trilyon dolarlık yardımın üstüne gelecek ve pakete nihai halinin Ağustos ayının başında verilmesi bekleniyor.
Kongre'nin Mart ayında onayladığı paketin bir parçası olan ve hanehalkı gelirinin artışının sürdürülmesi için kritik önemdeki işsizlik sigortası imkanlarının uzatılması gündemin en üst sıralarında olacak.
Pandemi ortamında vergi gelirlerinde sert düşüşler ile karşılaşan ve bunun sonucu ikinci çeyrekte 1.5 milyon kişiyi işten çıkaran eyaletler ve yerel yönetimler için yarım da üst sıralarda yer alacak.
Siyasi tartışmalar
Powell ve diğer Fed yetkilileri defalarca ekonomiyi pandemi ortamında ayakta tutabilmek için kamu harcamalarının önemine dikkat çekerken, yardımın parametreleri konusunda siyasi tartışmaların içine girmekten kaçındılar. New York'ta Renaissance Macro Research ekonomi müdürü Neil Dutta'ya göre, Powell ve diğer yetkililer bu hafta konuyu muhtemelen tekrar bu noktaya getirecekler.
Dutta, "Powell'ın şu şekilde konuşacak: 'Likidite, piyasa işleyişi, finansal koşulların rahatlatılmasına yardımcı olma ve bu gibi meselelerle mücadele edebiliriz. Ancak ödeme gücü be ekonomik büyüme ve kamu sağlığı gibi meseleler, maliye politikası yoluyla çözülmeli" dedi.
Dutta, ayrıca, "Powell şunun gibi bir şey diyebilir, 'Eyalet ve yerel yönetimlerin bu konuda cephenin önünde yer almalarından dolayı, destek için aralarından bazıları seçilmeli" dedi ve bunun durumu anlatmanın en iyi yolu olduğunu sözlerine ekledi.