Advertisement
TÜRKİYE EKONOMİSİ ABONE OL

Başkan Erdem Başçı, TCMB İdare Merkezi Konferans Salonu'nda düzenlediği basın toplantısında, Enflasyon Raporu'nu ve Türk Lirası'nın değerini önemli ölçüde güçlendirecek fiyat istikrarı, faiz politikası, Döviz rezerv politikası, zorunlu karşılık politikası ve finansal istikrardan oluşan beş maddeli eylem planını açıkladı.

Başkan Başçı'nın, enflasyona karşı parasal sıkılaştırmaya başlandığını vurgulamasının ardından gösterge tahvil faizi yüzde 10.13 ile 17 ağustos 2009'dan beri en yüksek seviyesine çıktı. Başçı, Biz bugün faizi artırdık. Faiz bugün yüzde 12 düzeyinde." dedi.

TCMB Başkanı Erdem Başçı, kamu borcu probleminin her zaman çözülmesi en zor problem olduğunu belirterek, ''Bizim gibi ülkelerin karşı karşıya kaldığı problemler, kamu borcu problemi olmadığı sürece hepsi de çözülebilecek ölçüde problemlerdir'' dedi.

Avrupa Birliği'nin bugün tekrar liderler zirvesini toplayacağını söyleyen Başçı, 21 temmuzda toplanan Avrupa Birliği liderler zirvesi toplandığında da yine aynı şekilde bir Para Politikası Kurulu toplantısı olduğunu hatırlattı.

"Liderler Zirvesi'nden çıkacak sonucu görmeden olabilecek her türlü olasılığa karşı neler yapabiliriz yine o toplantıda oldukça kapsamlı bir eylem planı yaptık." diyen Başçı, oradan alınan kararları peyder pey yürürlüğe koyduklarını vurgulayarak "Bugün de nasıl bir sonuç çıkacağını bilmiyoruz. aradan 3 aydan fazla geçti. 21 temmuzda liderler toplandığında İtalya'nın 10 yıllık borçlanma faizi yüzde 6'ya ulaşmıştı. Aradan geçen zamanda Avrupa Merkez bankası önemli ölçüde İtalyan ve İspanyol tahvili almasına rağmen İtalya'nın borçlanma faizi yine yüzde 6. Bu sorunun ne kadar ciddi boyutta olduğunu gösteriyor." açıklamasında bulundu.

"Avrupa'daki yüksek kamu borcu çözülmesi güç bir sorun" diyen Başçı gelişmekte olan ülkelerin en büyük sorunu kısa vadeli sermaye girişi olduğunu vurgulayarak "Kısa vadeli sermaye akım çıkışı halinde önlemler tersine çevrilebilir. Yaşanan günler hızlı önlem alınmasını gerektiriyor" dedi.

 

-Enflasyon görünür şekilde yükselecek

"Amacımız finansal istikrar ve fiyat istikrarına katkı yapmak" diyen Başçı, enflasyonun görünür şekilde yükselmesini beklediklerini vurgulayarak "Enflasyona karşı gereken parasal sıkılaştırmayı yapmaya başladık. Fonlama kanalından sağlanacak sıkılaştırma günlük olarak yapılabiliyor. Orta vadeli enflasyon görünümünün bozulmasına izin vermeyeceğiz. TL zorunlu karşılıklarının yüzde 40'a kadar olan bölümü döviz olarak tutulabilecekken TL zorunlu karşılıkların yüzde 10'luk bölümü altın olarak tutulabilecek. AB zirvesine bağlı olarak TL zorunlu karşılıklarında indirime gidebiliriz." açıklamasında bulundu.

28 ekim'den itibaren altın rezervinin 1991'den bu yana ilk kez artmasını beklediklerini belirten Başçı, "Döviz depo piyasasında yeniden işlem yapmaya başlayabiliriz." dedi.

Başçı ayrıca enflasyonu hedefle uyumlu hale getirmekle ilgili ciddi başarı gösterildiğini ifade etti.

-Cari açıkta düşüş eğilimi sürecek

"Cari açıkta başlayan düşüş eğilimi son çeyrekte de sürecek." diyen Başçı, "Bankacılık sektörü alınan kararlardan olumlu etkilenecek. Tüketici kredilerinin bir miktar daha yavaşlatılması yararlı olabilir." açıklamasında bulundu.

Günlük bazda Merkez Bankası'ndan daha güçlü bir merkez bankası olmadığını söyleyen Başçı, dövizin yerleşiklere satıldığını belirterek, büyük ölçüde pozisyonun kapatıldığını ve fazla bir çıkışın olmadığını duyurdu.

"Politika aracımız faiz koridoru" diyen Merkez Bankası Başkanı, "yüzde 5.75 ile 12.5 arasında her türlü faizi yapabilecek güçteyiz, kontrol elimizde" vurgusunda bulundu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Erdem Başçı, enflasyonun 2011 yılı sonunda orta noktası yüzde 8,3 olmak üzere yüzde 7,8 ile yüzde 8,8 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini bildirdi.

Başçı, TCMB İdare Merkezi Konferans Salonu'nda düzenlediği basın toplantısında, Enflasyon Raporu'nu ve Türk Lirası'nın değerini önemli ölçüde güçlendirecek fiyat istikrarı, faiz politikası, döviz rezerv politikası, zorunlu karşılık politikası ve finansal istikrardan oluşan beş maddeli eylem planını açıkladı.

Merkez Bankası Başykanı Başçı, küresel gelişmelerin içinde bulunulan dönemde, sermaye akımlarına karşı dengeleyici tedbirlerin zamanında ve gerekirse günlük olarak alınmasını

gerektirdiğini belirterek, bu nedenle 20 Ekim 2011 tarihli Para Politikası Kurulu kararıyla iki amaç ve üç araçlı para politikasını günlük olarak etkili biçimde uygulayabilecek esnekliğe kavusmuş bulunduklarını anlattı.

Türk lirasında yakın zamanda gözlenen aşırı değer kaybının, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki baz etkisi ve fiyatı yönetilen/yönlendirilen ürünlerdeki ayarlamalar nedeniyle, gelecek aylarda enflasyonun belirgin şekilde yükselmesini beklediklerini ifade eden Başçı, bu durumun orta vadeli enflasyon beklentilerini ve görünümünü etkilemesine izin vermeyeceklerini bildirdi.

Başçı, Enflasyonun kontrol altında tutulması ve 2012 yılı hedefi ile uyumlu seviyelerde gerçekleşmesi için gereken parasal sıkılaştırmayı yapmaya başladıklarını ifade etti.

Son Kurul toplantısından sonra bankaların Merkez Bankası'ndan fonlamalarının maliyeti ortalama olarak faiz koridorunun içinde, yani yüzde 5,75 ile yüzde 12,5 arasında ve Merkez Bankasının uygun göreceği herhangi bir seviyede belirlenebildiğini hatırlatan Başçı, fonlamanın yüzde 12,5 düzeyinden yapıldığı durumlarda bankaların taleplerini geçerli teminat karşılığında sınırsız olarak karşılayacaklarını belirtti. Başçı, ''Fonlama kanalından bu suretle sağlanacak sıkılaştırma veya genişletme ekonomik ve finansal gelişmelerin seyrine göre günlük sıklıkta dahi yapılabilecektir. Fiyat istikrarına ilişkin risklerin gözlendiği durumlarda ise bankaların gecelik borçlanma maliyetinin bir süre için yüzde 12,5 seviyesine yakın seyretmesine izin vereceğiz'' diye konuştu.

Enflasyonun 2012 yılı sonunda ise orta noktası yüzde 5,2 olmak üzere yüzde 3,7 ile yüzde 6,7 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini belirtti.

Toplantıda Başçı, enflasyonun orta vadede yüzde 5 hedefi düzeyinde istikrar kazanacağını öngördüklerini kaydetti.

Merkez Bankası'nın daha önceki enflasyon tahminleri, 2011 yılı sonu için orta noktası yüzde 6,9 olmak üzere, yüzde 5,9 ile yüzde 7,9 aralığında, 2012 yıl sonu için ise orta noktası 5,2 olmak üzere yüzde 3,5 ile yüzde 6,9 aralığında olmuştu.

Sigara ile ilgili endişelerini de yetkililere iletmiş olduklarına değinen Başçı, sigara ilgili bir zam daha gelmezse, 2011'de enflasyonun kurtarılmış olduğunu belirtti.

Kur seviyesine ilişkin mümkün olduğunca sessiz kalmaya çalışılacağını açıklayan Başçı, kurla ilgili şu açıklamalarda bulundu:

"TL, şu anda bir miktar aşırı değersiz görünüyor. 26 milyar dolar döviz aldık, 8 milyar dolar döviz satışı yaptık."

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, şu anda Merkez Bankası'nın 2 faizi olduğunu kaydeden Başçı, ''Bir yüksek, bir de düşük faizi var. Gerekli gördüğümüzde bu 12,50'dir, gerekli gördüğümüzde 5,75'tir. Bunun kontrolü bizdedir ve bunu günlük olarak yapıyoruz'' dedi.

Basın toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Başçı, yabancı analistlerin faiz artırımı dışında hiçbir önlemin işe yaramayacağı, ''faiz lobisinin'' iş başında olduğu yorumlarını nasıl değerlendirdiğinin sorulması üzerine, ''Döviz kurlarının seviyesi ile ilgili en etkili aracın faiz aracı olması, bizim yabancı analistlerden öğreneceğimiz bir konu değil. Bunu iktisat okumuş herkes bilir, tüm merkez bankaları bilir'' yanıtını verdi.

Başçı, Merkez Bankası'nın bugün faizi artırdığını ve şu anda yüzde 12 seviyesinde bulunduğunu kaydederek, Merkez Bankası'nın bir yüksek, bir de düşük olmak üzere 2 faizi bulunduğunu söyledi ve ''Gerekli gördüğümüzde bu 12,50'dir, gerekli gördüğümüzde bu 5,75'tir. Bunun kontrolü bizdedir ve bunu günlük olarak yapıyoruz. Onun için hiç kimsenin faiz artırım sinyali güçlüymüş falan demesine gerek yok şu anda. Biz faizi artırdık bugün itibariyle, yarın itibariyle gerekli görürsek faizi 5,75'e indiririz. Bu derece güçlüyüz, gerek görmezsek indirmeyiz. Şu anda dünyada, günlük bazda politika yapabilecek Merkez Bankasından daha güçlü hiç bir merkez bankası dünyada yok'' dedi.

''30 Eylül'de Edirne'de uçak piste indi ama kemer ikaz ışıkları halen yanıyor demiştiniz, bugün durumu nasıl değerlendiriyorsunuz'' şeklindeki soruya da Başçı, ''30 Eylül benzetmesinde bir değişiklik yok, yavaşlamaya devam ediyoruz'' yanıtını verdi.

Başçı, zorunlu karşılıklara ve tüketici kredilerine ilişkin sorular üzerine de zorunlu karşılıklarla ilgili bankaları rahatlatıcı ve maliyetlerini azaltıcı tedbirleri Liderler Zirvesi sonuçlarını görmeye bırakmakta fayda olduğunu söyledi. ''Bankalara ne yapacağımızı önceden bildirirsek, burada bunun hemen veya iki hafta sonra fiilen yürürlüğe girmesi çok farkettirmez'' diyen Başçı, önemli olanın bunu bankaların bilmesi ve hesap kitabını yapması olduğunu söyledi.

Zorunlu karşılıklarla ilgili basın duyurusunun hazır olduğunu ve gerekirse hemen devreye sokabilecek durumda olduklarını kaydeden Başçı, sadece altınla ilgili kısmın ertelenebileceğini, çünkü onunla ilgili teknik bir altyapı çalışması gerektiğini ve o yönde hazırlıkların sürdüğünü kaydetti.

TL zorunlu karşılıklara ilişkin, yüzde 40'ına kadar olan kısmının Merkez Bankası nezdinde döviz olarak tutulması opsiyonundan söz eden Başçı, bu limitin daha önce yüzde 20 olduğunu ancak, yüzde 40'a çıkarılabileceğini vurguladı.

-Kredilerde daralma-

Tüketici kredilerinde BDDK'nın aldığı önlemlerden sonra önemli bir yavaşlama olduğunu, yüzde 45'ler seviyesinde artarken, önce yüzde 10'lar seviyesine düştüğünü, yakın zamanda yüzde 20'lere yükseldiğinin görüldüğünü aktaran Başçı, ''Yüzde 10'lar veya biraz altında kalsa bizim içimiz çok rahat edecek. Türkiye'nin tasarrufları artacak ve dolayısıyla ithal ürünlere olan talepte dolaylı olarak tasarruf oranının artmasından dolayı yükselmiş olacak, ithal olan ürüne talep düşecek ve dolayısıyla cari açık düşmüş olacak. Orada oldukça yakınız biraz daha yavaşlasa sanki herkes daha rahat edecek gibi görünüyor'' dedi.

TL'nin değerine ilişkin bir soruya da Erdem Başçı, ''Dolarda 1,90'ı geçmiştik, sepette de 2,20-2,22'leri görmüştük. Orada biz hiçbir şey yapmasaydık kesinlikle TL'de daha güçlü bir değer kaybı olabilecek noktaydık. Biz orada nereye giderdik, biz birşey yapmasak daha da yükselirdi'' yanıtını verdi.

Merkez Bankası'nın aldığı kararlara yöneltilen eleştiriler, IMF'nin MB'na yönelik önerisi ve eylem planına ilişkin sorular üzerine de Başçı, Merkez Bankacılığı için Para Politikası için yeni bir yaklaşım gerektiğine dikkati çekti.

Klasik merkez bankacılığında varlık fiyatlarına kayıtsız kalındığını, konut fiyatlarının yükselip, normal olması gereken değerin üstüne çıkabileceğini ve Merkez Bankası'nın hiçbir şey yapmayacağını, konut fiyatları çöktükten sonra ortaya çıkan tahribatı en az hasarla temizlemeye çalıştığını anlatan Erdem Başçı, devamla şunları kaydetti:

''Standart, klasik yaklaşım. Bu yaklaşım, sorgulanıyor şu anda... Varlık fiyatlarına ne kadar kayıtsız kalmalı Merkez Bankası? Müdahale etmeli mi? Bu bağlamda değerlendirmek gerekir. Buradaki varlık fiyatı denilen TL'nin değeri. Bütün gelişmekte olan ülkelerin paraları da benzer durumda. Yabancı yatırımcı nezdinde bu bir varlık sınıfı. Olması gereken uzun vadeli denge değerinden aşağı yönde veya yukarı yönde sapmalar gerçekleşebiliyor. Merkez Bankasının söylemi Kasım'dan önce konuşmak sağlıklı değil, riskli, Türkiye'de serbest dalgalı kur rejimi vardır. 'Buna karışmayız, risk üstlenenin üzerindedir' dediğimiz halde zaman zaman 2006, 2008'de olduğu gibi sisteme girip gereken zamanlarda gereken döviz likiditesini vererek, gereken faiz ayarlamasını da yaparak buradaki aşırı dalgalanmaları yumuşatmaya çalışıyorduk. Bunun birazcık ötesine geçip, biz şu anda TL'nin aşırı değerli veya aşırı değersiz olduğunu düşünüyoruz diyebilir hale gelmemiz lazım. Bunu söyleyebilmemiz lazım. Kasım'da bunu söyledik, harekete geçtik. Bu sadece söylemekle olmaz, onunla ilgili politikalarda izlemek gerekir, dengeleyici yönde politikalar. Etkilimi başarılı mı o kamuoyunun değerlendirmesine tabi. Ancak bizi burada değerlendirmeniz gereken şey, TL'nin mal ve hizmetler karşısındaki değerini, alım gücünü biz koruyor muyuz, koruyamıyor muyuz? TL'nin değeri satın alacağınız mal ve hizmetlerin miktarı ile ölçülür. Biz TL'yi bu anlamda güçlendirebiliyorsak enflasyonu düşük tutabiliyorsak o zaman biz başarılı olduk demektir. Varlık balonlarının, bankacılık krizlerini olmadan engelleyebiliyorsak aşırı hızlı giden sistemi frenleyebiliyorsak o zaman biz başarılıyız demektir. Finansal istikrar, fiyat istikrarı. Finansal istikrarda biz kurumlardan bir tanesiyiz. Dolayısıyla bütün kurumlar kolektif olarak bu tür risklerin oluşmasını engellemek durumunda. İrlanda'da bankacılık sisteminin, konut fiyatları konusunda oldukça kayıtsız kaldığı anlaşılıyor. Konut fiyatları yüzde 50 düştü ve bankacılık sistemi bitti. Bütün bankacılık sistemi kamuya yük olarak döndü. Demek ki kayıtsız kalmamak gerekiyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası biraz daha bu konuda açık, biraz daha yüksek sesle söyler noktaya geldi. O şekilde değerlendirirsiniz. ''

Döviz rezervleri ile ilgili durumun net olduğunu, sterilize edilmiş ve edilmemiş döviz satışları olduğuna dikkati çeken Erdem Başçı, ''Sterilize edilmiş döviz satışlarında faiz oranları değişmez, sterilize edilmiş döviz satışları sisteme döviz likiditesi sağlar, sistemi o açıdan rahatlatır bir de dövizlerdeki aşırı oynaklığı yumuşatır. Kurların seviyesi üzerinde etki yapmaz, oynaklığı üzerinde etki yapar. Eğer bunlarla birlikte faizler değişirse o zaman kurun seviyesini de etkiler. O zaman etkili müdahale olur. Dolayısıyla biz ne yaptığımızı biliyoruz, bir miktar sisteme döviz likiditesi sağlamanın kamu maliyesine yansımaları da var. Her açıdan faydalı oldu, sistemi rahatlattık. Nerede duracağımızı biliyoruz. Devam edebilir miyiz? Elbette devam edebiliriz, 26 milyar doları satın aldığımıza göre bunun tamamını da gerekirse piyasaya satabiliriz. Eğer seviyeyi etkilemek istiyorsak kısa vadeli faiz oranlarını kullanmak zorundayız'' diye konuştu.

-Japon Nomura-

''IMF bizi çok yakından izliyor. Biz de zaman zaman onlardan yararlanıyoruz'' diyen MB Başkanı, bazı yabancı bankaların Merkez Bankası'nın politikasını anlamadıkları için işlemlerini durdukları yönünde açıklamalar olduğunu hatırlatıp, ''Siz piyasa oyuncularına anlatamıyor musunuz?'' diyen bir gazeteciye şu yanıtı verdi:

''Çok enteresan, o raporu yazan arkadaş alınmasın ama onlar çok kısa vadeli pozisyon alan, tavsiyelerde bulunan bir arkadaş. 'Ben Türkiye'den uzak duruyorum' demesi bizim için iyi haber. Biz başardık demektir.

Türkiye'de yerleşikler yabancı girişleri fazla olduğunda döviz alırlar, çıkışlar fazla olduğunda satarlar. Merkez Bankası'nın yaptığı gibi davranırlar. Tedirgin olmaya başlarlarsa bu davranışları biraz duraksamaya başlar. Yükselişlerde satma konusunda çekingen davranabilirler. Burada kastettiğimiz herkes birden kur daha da yukarı gider diyorsa buna Türkler de dahilse o zaman Merkez Bankası'nın devreye girip gitmez arkadaş demesi lazım.''

-Altın-

Başçı, altının zorunlu karşılıklar arasına girmesine yönelik soru üzerine, ''Türkiye'de çok fazla altın var. Vatandaşlarımızın en büyük servet kaynaklarından bir tanesi. Bankacılık sistemimiz yavaş yavaş buna alışırsa, altın mevduat hesapları yaygınlaşabilir. Buna bazı bankalar başladılar bile. Dolayısıyla belli miktarda getiri sağlayarak altını mevduata kabul ediyorlar. Elde ettikleri altını ne yapacaklar? Arzu ederseniz Merkez Bankası'na getirin TL zorunlu karşılıklarına karşı. Biz onun alt yapısını hazırlıyoruz, o süreci belki teşvik eder, sisteme altınları da kazandırmış olabilir'' karşılığını verdi.

Erdem Başçı, son enflasyon raporundan bu yana ne kadar döviz çıkışı olduğuna ilişkin de, ''O tarihten bu yana çok da fazla net bir çıkış yok aslında. Biz dövizi yerleşiklere sattık. Yerleşikler pozisyon kapattılar. Büyük ölçüde, özellikle şirketler kesimi pozisyon kapattı. Onların pozisyon kapatması da Türkiye'nin toplam sağlık ve selameti açısından iyi bir şey. Döviz geliri olmayanlar dövizle borçlanmasın dedik her zaman, onların bu pozisyonlarını kapatması bizi sevindirdi'' dedi.

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, gerektiği zaman para politikasını sıkılaştırmaktan çekinilmemesi gerektiğini söyledi.

Yılın son Enflasyon Raporu'nu ve Türk Lirası'nın değerini güçlendirmeye yönelik Eylem Planı'nı açıkladığı toplantıda soruları yanıtlayan Başçı, ''Hedeflediğimiz enflasyonu tutturamıyoruz, artı eksi 2 bandı da eleştiriliyor. Bu aralığı daraltmayı düşünüyor muyuz? Başkanlık görevine geldiğiniz andan itibaren bankayı yönetme stilinizin hükümetle ilişkinize bağlandığını görüyoruz. Hiçbir hükümet ekonomide faizlerin artırılmasını istemez. Merkez Bankası olarak siz de faizlerin artırılmaması için iktisaden gerektiği hallerde bile arkadan yandan dolanma yöntemini seçen bir stil mi izliyorsunuz?'' şeklindeki soruya cevap verirken, enflasyon hedefinin tutturulduğu ya da hedefin altında kalındığı yıllar olduğuna işaret etti ve ''Merkez Bankası başarılı, hedefin çoğu zaman altında kalmışız orada haksızlık yapmayın'' dedi.

Enflasyon tahmininde neden 2 puan aralık verdiklerine ilişkin de Başçı, bu konuda IMF'den kendilerine gelen tavsiyeye uymadıklarını ve uymayacaklarını söyledi.

Başçı bunun nedenini açıklarken TÜİK tarafından enflasyon ölçümünde çok gerçekçi bir yöntem kullanılmasını ve sebze meyvelerin ağırlığının aydan aya değişmesini gösterdi. Gerçekçi yöntemin bu olduğunu, ama diğer ülkelerin sabit ağırlık kullandıklarını anlatan Başçı, TÜİK'in enflasyonu ölçerken kullandığı bu yöntem değiştirilirse kendilerinin de bu sapma aralığını bir miktar daraltabileceklerini söyledi.

Başçı Türkiye'de büyümenin olduğundan biraz az, enflasyonun ise olduğundan biraz yüksek ölçüldüğünü, bunun nedeninin de kalite artışının değerlendirmeye girmemesi olduğunu dile getirdi.

-Paul Volcker örneği-

ABD'nin ''Gelmiş geçmiş en şahin Merkez Bankası başkanı'' olarak anılan FED Başkanı Paul Volcker'in uygulamalarına atıfta bulunan Başçı, Volcker'in başkanlık görevini yürüttüğü 1980'lerin başında ABD'de enflasyonun yüzde 12'ye çıktığını, Volcker'in bu gelişmeye karşılık faiz oranlarını yüzde 19'a yükselttiğini anlattı. Son derece kredibl olan bu uygulama üzerine ABD'de enflasyonun hızla düştüğüne dikkat çeken Başçı, Volcker'in kararı üzerine ilk etapta inşaatçıların kalasların üzerine pul yapıştırıp birer not yazarak Merkez Bankası'na gönderdiklerini ama bu kararın ardından 1 yıl geçmeden uzun vadeli faizlerin düşüşü üzerine de aynı inşaatçıların Volcker'e özür mektubu yazdıklarını anlattı.

Volcker'ın bu şekilde tarihe geçtiğini ifade eden Başçı, ''Kendimi Volcker'e benzetmek için söylemiyorum ama gerektiği zaman para politikasını sıkılaştırmaktan çekinmememiz lazım. Ne kadar da güvenilir olursa o kadar kısa sürer bu parasal sıkılaştırmalar, yeter ki enflasyon hızlıca düşsün'' diye konuştu.

-''2012 enflasyonunu kurtardık arkadaşlar''-

Erdem Başçı, ''Bundan sonra artık yüzde 12,50'yi gösterge faizi olarak mı kabul edeceğiz?'' şeklindeki soruya karşılık da ''Aslında sadece 5,75 ve 12,50 değil arada bir de 12,00 var bu da piyasa yapıcılarına olan borçlanma imkanı. Tahmin ediyorum bugün yüzde 12,00 civarında oluşur. Biraz daha likiditeyi sıkarsak 12,50'ye de çıkabilir. Bütün bankalar teminat karşılığı bizden istedikleri kadar likidite alabilirler. Ama o politika faizi haline mi geldi? Tabii ki hayır. Bu bizim faiz koridorumuzdur. Dolayısıyla yüzde 5,75 ile yüzde 12,50 arasındaki her türlü ağırlıklı ortalama faizi yapabilecek durumdayız yani fonlamayı ayarlayarak faizi istediğimiz yerde ağırlıklı ortalama olarak yapabilecek durumdayız. Bunun kontrolü tamamen bizim elimizde... Bunu bankalar bilirler, bugün anlamışlardır'' dedi.

ÖTV artışlarına ilişkin hükümete bir uyarıları olup olmadığının sorulması üzerine de Başçı, TCMB'nin temel görevinin fiyat istikrarını sağlamak olduğunu hatırlattı.

Sigarada ortalama yüzde 38 civarında bir artış olduğuna, enflasyon hedefinin ise yüzde 5,5 düzeyinde bulunduğuna dikkat çeken Başçı, ''Çok net bir şekilde olumsuz bir etki gözlenebilir o yüzden bunu etkileri hemen ilettik'' dedi. Başçı şöyle devam etti:

''Burada anladığım kadarıyla değişiklik 2 partide yapılacak 2012 yılının Aralık ayının sonunda tekrar edilecek dolayısıyla 2013 enflasyonuna yansıyacak. Dolayısıyla 2012 enflasyonunu kurtardık arkadaşlar. Eğer sigarayla ilgili birşey gelmezse 2012 enflasyonuyla ilgili birşey yok. 2013 enflasyonuna ne kadar etki yapacağını önceden arkadaşlarımız hesaplarlar biz de ona göre para politikasını ayarlarız.''

Başçı, bu konudaki değerlendirmelerini hükümete iletmelerinin bankaya kanunen verilmiş ''hükümete danışmanlık etme görevi'' çerçevesinde de okunabileceğini, ama o görev verilmemiş olsaydı da değerlendirmelerini mutlaka hükümete ileteceklerini söyledi.

-''Anahtar uzun vadeli faizler''-

Başçı, ''Faizler konusunda gerekirse 5,75 gerekirse 12,50 diyorsunuz ama burada bankalar size nasıl ayak uyduracaklar ve bunun kredi maliyetlerine yansıması ne olacak'' sorusuna da ''Bankalar nasıl ayarlayacaklarını bilirler'' yanıtını verdi.

Fiyat ayarlamalarının tüketici kredilerinde önemli ölçüde zaten yapıldığını hatırlatan Başçı, ''İlave birşey gerekiyor mu gerekmiyor mu onlar hesabını kitabını bilir. Burada önemli olan anahtar uzun vadeli faizler... Uzun vadeli hazine kıymetlerine bakın onların faizlerinde bizim kararlardan sonra çok fazla bir etkilenme olmadı. Bu merkez bankasının yaptığı sıkılaştırmanın kredibl olduğunu gösteriyor. Enflasyonun düşeceğini ve uzun vadeli kıymetlerin fiyatlarında değişikliğe gerek olmadığını gösteriyor. Dolayısıyla çok da aşırı bir fiyat ayarlamasına ihtiyaç olmaz. Yeter ki fiyat istikrarı sağlam olsun. Biz günlük ayarlamaları yapmaya başladıktan sonra bankalar alışır hiçbir sorun olmaz yeter ki biz likiditeyi tam verelim, burada talep edilen kadar likidite vermemiz önemli'' dedi.

TCMB Başkanı kur seviyesine ilişkin bir soruyu cevaplarken de bu konuda konuşmamaya devam edeceklerini ancak aşırı değersiz ya da aşırı değerli TL görmeleri halinde bunu kamuoyuyla paylaşacaklarını bildirdi.

TL için ''Şu anda bir miktar aşırı değersiz görünüyor'' diyen Başçı, paranın ekonomik konjonktür gereğince zaman zaman bir miktar değersiz olması bazen de bir miktar değerli olmasının gerektiğini, çünkü ''otomatik dengeleyici'' tarafı bulunduğunu söyledi.

Cari açık çok hızlı artıyorsa paranın bir miktar, bir süre değersiz kalmasında fayda olacağını, bunların fiyat istikrarı kısıtına bağlı olduğunu dile getiren Başçı, ''Ama fiyat istikrarını tehdit etmeye başlarsa buna izin vermeyiz dur deriz. Sonuçta paramızın değeri satın alabileceği mallarla ölçülüyor enflasyon üzerinde herhangi bir tehdide izin vermeyiz'' diye konuştu.

Erdem Başçı, bir gazetecinin, kendisinin ''Faizler konusunda bunu yapacak başka Merkez Bankası yok'' şeklindeki ifadesine atıfta bulunarak, ''Peki fiyat istikrarı, finansal istikrar, büyüme, cari açık, kur yönetimi, kredi genişlemesini aynı anda gözeten başka Merkez Bankası var mı?'' diye sorması üzerine de durumun o kadar karışık olmadığını söyledi.

Başçı, ''Bir enflasyon var TÜİK ölçüyor, bir de hedef var. Enflasyon ve hedefe bakıyorsunuz saptıysa mazeret mektubu yazıyorsunuz çok karışık değil yani. TCMB'nin temel önceliği enflasyonu hedefle uyumlu hale getirmek ve orada geçmiş başarı grafiği çok iyi. Diğeri Merkez Bankası'nın temel görevlerinden birisi. Finansal istikrara katkı yapmak görevimiz var, öbürleri alt değişkenler. Finans sisteminiz sağlıklı olacak, enflasyon düşük olacak aslında çok basit'' diye konuştu.

-MEMUR MAAŞ ZAMMI-

Merkez Bankası Başkanı Başçı, 2012 bütçesini nasıl değerlendirdiğinin ve memur maaşlarının getireceği yükün hangi çerçevede kalması gerektiğini düşündüğünün sorulmasına karşılık da şunları kaydetti:

''Her zaman söylediğimiz; enflasyon hedefleriyle uyumlu olsa iyi olur. Onun üzerine refah payı olur mu olmaz mı bunu hükümet yeni sistem çerçevesinde kararlaştıracak, ama mevcut durum dünyada nasıl onu da bilmek lazım. Avrupa'da çok ciddi ücret düşüşleri var bizim durumumuz onlara göre iyi çünkü faiz dışı bütçe fazlası veriyoruz hala.

Burada Türkiye'yi ayrıştıracak en önemli unsur mali disiplin. OVP'de bizim gördüğümüz faiz dışı bütçe fazlası bu yıl oldukça yüksek olacak. Önemli olan bunun gelecek yıl da takip eden yıl da 3 yıl sonra da korunması. Burada biz (bir miktar mali sıkılaştırma mali disiplin açısından gerekiyorsa bu, mümkün olduğu kadar harcama kısılarak yapılırsa TCMB açısından enflasyonu düşürmek daha kolay olur) diyoruz. Fakat mevcut hükümetimiz de bunu tercih etmiyor daha ziyade vergi artışlarıyla gereken mali uyumu sağlamayı tercih ediyor. Bu bir siyasi tercihtir, biz bunu eleştiremeyiz ama şunu yaparız eğer enflasyon üzerinde bir etki varsa bunu bertaraf edecek parasal tedbirleri elbette alırız.''

Başçı, bir gazetecinin ''sigarayla ilgili görüşmelerinizi hükümete aktardığınızı söylediniz, alkollü içkiler ve cep telefonundaki ÖTV ayarlamalarının enflasyona etkisi konusunda daha mı farklı bir görüşünüz var'' şeklindeki sorusuna karşılık da toplam harcamalar içinde alkollü içkiler ve cep telefonlarının ağırlığının az olduğunu, sigara ve diğer tütün ürünlerinin ağırlığının ise yüzde 5,6 olduğunu belirtti ve ''dolayısıyla orada yapılan kuvvetli bir fiyat artışı enflasyonu çok etkiliyor'' dedi.

Erdem Başçı, Merkez Bankası'nın ekonomik büyümeyle ilgili politikasının nasıl olması gerektiği ve zorunlu karşılıkların tutulması karşılığında bir gelir talep edilmesinin düşünülüp düşünülmediğine ilişkin soru üzerine de şunları söyledi:

''Kanun açık. Temel amaç fiyat istikrarı bununla çelişmemek kaydıyla Merkez Bankası istihdama da büyümeye de bakar. Dolayısıyla kısıtlı bir alan içinde katkı yapabiliyorsak yapmaya çalışırız, ama esas sorumluluğumuz büyüme ve istihdam değil. Fiyat istikrarını sağladığımızda büyüme üzerinde zaten en olumlu katkıyı yapmış oluyoruz.

Zorunlu karşılıklara faiz ödemesi bir politika aracı. Bankacılarımız (bunun başına bir yüzde işareti koyar mısınız) demişlerdi biz de (olur) dedik. Bu yüzde 0 olmaz da yüzde başka birşey de olabilir ilerde ama şu anda böyle birşey düşünmüyoruz. Çünkü zorunlu karşılıklarda vade bazında yaptığımız farklılaştırmalar faiz ödemediğimiz için etkili oluyor. Orada altına veya dövize izin vermemiz maliyet olduğu için daha cazip hale geliyor o yüzden getirip bize altın döviz yatıracaklar o yüzden bunu çok erken diye düşünüyoruz ama başında yüzde işareti duruyor.''

Başçı, bir gazetecinin ''Paul Valcker örneğini verdiniz. Biz de eski TCMB Başkanı Rüştü Saracoğlu'nu konuşturmak için Paul Valcker üzerinden soru sorardık. Saracoğlu bize en son (Valcker konuştuğu için gitti ben gitmeyeceğim) demişti. Onu hatırlatalım'' şeklindeki ifadeleri üzerine de ''Alan Greenspan de çok konuşurdu ama gitmedi uzun yıllar'' dedi.

-''Gitmez arkadaş''-

MB Başkanı Erdem Başçı, kurlarda artış beklentisi ile bir soru üzerine, ''Döviz kurlarıyla ilgili zaman zaman şöyle şeyler oluyor. Türkiye'de yerleşiklerin davranış kalıbı var. Türkiye'de yerleşikler genellikle geçmişteki tecrübelerinden hareketle yabancı girişler fazla olduğunda döviz alırlar, çıkışlar fazla olduğunda satarlar. Aynen MB'nin yaptığı gibi davranırlar. Fakat tedirgin olmaya başlarlarsa 'Acaba?' Soru işaretleriyle birlikte bu davranışları biraz duraksamaya başlar. Herkes birden 'kurlar daha yukarı gider' diyorsa, Türkler de diyorsa Merkez Bankası'nın devreye girip, ''Gitmez Arkadaş'' demesi lazım. Bu şekilde okuyun, vatandaşın anlayacağı dilden...'' yanıtı verdi.