İran riyali dolara karşı değer kaybediyor

CBI, geçen hafta dolar karşısında 18 bin riyale gerileyerek en düşük tarihi seviyesini gören riyali istikrara kavuşturmak için dolar/riyal paritesini 14 bin riyal olarak belirlerken, birçok döviz bürosu doları bu fiyattan satmıyor.

Döviz bürolarının verdiği bilgiye göre, bugünkü işlemlerde dolar yeniden 17 bin riyal seviyesine yükselirken, bu rakam, CBI'nın dolar için belirlediği 11 bin 240 riyal olan ''referans kur''un yüzde 50'sinden daha fazla. Riyalin değer kaybetmesi, enflasyonun şu anda yüzde 20 olduğu ve artmaya devam ettiği İran'da, tüketici fiyatları için ciddi risk oluşturuyor.

İranlılar, ''dolar'' yazılı cep telefonu mesajlarını gönderememekten şikayet ediyorlar. Gazeteler bu sorunu sayfalarına taşırken, yetkililer mesajların süzgeçten geçirildiği iddialarını reddetti.

Başkent Tahran'da Melek adlı kamu çalışanı, ''Bürodaki meslektaşlarım ve ben birbirimize mesaj göndermeye çalıştık, ancak 'dolar' ya da 'döviz' yazılı mesajların iletilemediği sürpriziyle karşılaştık'' dedi.

-''Psikolojik savaş''-

İran'da 2 Mart'ta yapılacak meclis seçimleri öncesinde, yaptırımların sonucu olarak görülebilecek döviz sorunu, Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad hükümeti için önemli siyasi başağrısı gibi duruyor. Ahmedinejad, uzun süredir yaptırımların ekonomiye zarar vermeyeceğini savunuyor.

CBI Başkanı Mahmud Bahmani ise, dövizdeki dalgalanmanın İran'ın düşmanlarının yarattığı ''psikolojik savaşın'' sonucu olduğunu düşünüyor.

Ahmedinejad hükümetinin gıda ve akaryakıttaki sübvansiyonları kesmesi, akaryakıt ve kamu hizmetleri fiyatlarının fırlamasına, böylece enflasyon baskısına neden oldu.

Hükümete yakın ''Khabaronline'' internet sitesinin haberine göre, İran-Çin Ticaret Odası Başkanı Asadullah Asgaroladi, yıllık enflasyonun bu ay yüzde 40 seviyesine oturduğu tahmininde bulundu ve riyaldeki değer kaybı olmasaydı yıllık enflasyonun yüzde 27 seviyesinde olacağını söyledi.

Asgaroladi, ''Daha önce söyledim; hükümet enflasyonu kontrol edemezse sübvansiyon reform planının uygulaması tehlikeye girer'' dedi.

Enflasyonun kontrolünde uygun politikalar izlenmesi konusunda CBI Başkanı Bahmani ile anlaşmazlık içindeki Ahmedinejad'ın, Bahmani'nin banka mevduatlarına uygulanan faiz oranlarını artırmasını engellemesi riyalin giderek değer kaybetmesini ateşliyor.

ABD ve Batı, Tahran yönetiminin nükleer programını durdurmak için İran'a yaptırımları artırıyor.

Obama'nın 31 Aralık'ta imzaladığı yasa İran'a karşı en sert finansal yaptırımları kapsarken, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri İran'dan ithal ettikleri petrole ambargo konulmasını değerlendiriyor.

İran, artan uluslararası baskılara geçen hafta, petrol ihracatına ambargo uygulanması halinde Hürmüz Boğazı'nı kapatabileceği uyarısıyla karşılık vermişti.