Merkez Bankası'ndan enflasyon uyarısı

Enflasyonun önümüzdeki aylarda dalgalı bir seyir izledikten sonra tekrar azalış eğilimine girmesi beklenirken kısa vadeli görünüm açısından enflasyonun mayıs ayında sergileyeceği düşüşün miktarının kritik önem taşıdığı ifade edildi.

Merkez Bankası'nın nisan ayına ilişkin '' Fiyat Gelişmeleri'' değerlendirmesinde nisan ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,52 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 11,14'e yükseldiği hatırlatıldı.

Nisan ayında, enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranının yüzde 8,62'ye, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranının ise yüzde 8,24'e yükseldiği belirtildi.

Hizmet fiyatlarının nisan ayında yüzde 0,59 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 0,56 puanlık yükselişle yüzde 6,73'e çıktığına işaret edilerek, özellikle, artan akaryakıt fiyatlarının gecikmeli yansımaları ile yükselen ulaştırma hizmetleri fiyatları ve lokanta-otel grubu fiyatlarındaki artışların grup fiyat gelişmelerinde belirleyici olduğu ifade edildi. Söz konusu iki alt grubun yıllık enflasyonu bu dönemde sırasıyla yüzde 9,85 ile 9,31'e yükselttiği belirtildi.

Yemek ve ulaştırma hariç hizmet grubunda ise enflasyonun, temelde haberleşme hizmetlerindeki baz etkisine bağlı olarak yüzde 5,23 seviyesine çıktığı, diğer taraftan, kira yıllık enflasyonunun ılımlı seyrini sürdürdüğü, sonuç olarak, mevsimsellikten arındırılmış fiyatlar ile yayılım endekslerinin nisan ayında hizmet fiyatlarının ana eğiliminde sınırlı bir artışa işaret ettiği kaydedildi.

Değerlendirmede, mevsimsellikten arındırılmış fiyatlar ile yayılım endeksleri nisan ayında hizmet fiyatlarının ana eğiliminde sınırlı bir artışa işaret ettiği belirtilerek, şöyle denildi:

''Nisan ayında temel mal grubu yıllık enflasyonu yüzde 9,84 ile bir önceki aya kıyasla yatay seyretmiştir. Döviz kurundaki artışın birikimli etkilerinin oldukça zayıflaması ile dayanıklı tüketim mallarında yıllık enflasyon gerilemeye devam etmiştir. Öte yandan, hammadde fiyatlarındaki gerilemeye karşın, ithalat vergi düzenlemelerinin süregelen etkilerine de bağlı olarak giyim ve ayakkabı grubu fiyatları nisan ayında mevsimsel ortalamaların oldukça üzerinde artış kaydetmiştir.

Giyim fiyatlarındaki söz konusu görünüm neticesinde temel mal grubu fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış eğilimi bu dönemde yükselirken, giyim hariç temel mal grubu fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış eğilimi gerilemiştir. Nisan ayında enerji fiyatları yüzde 3,06 oranında artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 16,12'ye yükselmiştir. Bu gelişmede elektrik ve doğalgaz tarifelerinde yapılan artış belirleyici olurken söz konusu fiyat artışının tüketici enflasyonuna doğrudan etkisi öngörüldüğü gibi 0,51 puan olarak gerçekleşmiştir. Öte yandan, elektrik ve doğalgaz hariç enerji grubunda ise fiyatlar uluslararası enerji fiyatlarındaki gerileme paralelinde Nisan ayında sınırlı miktarda azalmıştır.''

Böylelikle nisan ayı itibarıyla enerji grubunun tüketici fiyatlarının yıllık enflasyona katkısının 2,37 puana ulaştığı bildirildi.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlarının nisan ayında yüzde 0,12 oranında azaldığı ve grup yıllık enflasyonunun sınırlı bir oranda yükselerek yüzde 11,65 olduğu belirtildi.

Mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatlarının bu dönemde bir miktar yükselse de son üç aydaki ılımlı görünümünü koruduğu, nisan ayında taze meyve sebze fiyatları, meyve fiyatlarındaki artışa karşın sebze fiyatlarındaki gerilemeye paralel olarak düşüş kaydettiği, diğer işlenmemiş gıda grubunda ise fiyatlar yumurta ve süt fiyatlarındaki azalışa bağlı olarak gerilediği, son dört aydır azalan kırmızı et fiyatları ise bu dönemde sınırlı oranda yükseliş gösterdiği, bu gelişmelere rağmen, işlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu düşük bazın etkisiyle bir miktar yükselerek yüzde 13,71 olduğu vurgulandı.

İşlenmiş gıda fiyatlarının nisan ayında yüzde 0,44 oranında artarak, ekmek ve tahıl grubunun aylık enflasyonu bu dönemde bir miktar yükselterek, katı-sıvı yağlar ve işlenmiş et ürünlerindeki fiyat artışlarının azalarak devam ettiği belirtilirken, işlenmiş gıda grubunun hemen hemen bütün alt kalemlerinde yıllık enflasyonun arttığının gözlendiği ifade edildi.

-ÜFE

Nisan ayında üretici fiyatları yüzde 0,08 oranında artarken, yıllık enflasyon 0,57 puan azalarak yüzde 7,65 olduğu hatırlatıldı. Tarım fiyatlarının mevsimsel ortalamaların altında bir değişim gösterdiği ve grup yıllık enflasyonunun 4,24 puan azalarak yüzde 1,92'ye gerilediği belirtildi.

Bitkisel ürün fiyatlarının bir önceki aya göre yavaşlayarak da olsa gerilemeye devam ettiği bu görünümün tüketici fiyatlarına görece sınırlı bir oranda yansıdığı belirtilerek imalat sanayine girdi oluşturan tarım ürünlerinden ayçiçeği ve mısır fiyatlarındaki artışların sürerek pamuk fiyatlarının yüzde 9,72 ile oldukça yüksek bir oranda gerilediği, buğday fiyatlarının bir miktar yükseldiğinin gözlendiği ve bu dönemde canlı hayvan ve hayvansal ürünler grubu fiyatlarındaki gerilemenin hızlanarak sürdüğü vurgulandı.

İmalat sanayi fiyatları nisan ayında yüzde 0,18 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 9,02 seviyesinde gerçekleşerek bir önceki aya kıyasla belirgin bir değişim gösterdiği, mart ayında keskin yükseliş gösteren petrol ürünleri ve ana metal imalatı fiyatlarının, nisan ayında uluslararası metal ve petrol fiyatlarındaki gerilemenin de etkisiyle sınırlı oranlarda yükseldiği, petrol ve ana metal grupları dışındaki imalat sanayi fiyat artışının ise yıllık bazda 0,37 puanlık azalışla yüzde 7,81 seviyesine gerilediği ifade edildi.

MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, dayanıklı mallarda fiyatların gerilediği diğer gruplarda ise fiyatların arttığı belirtildi.

Dayanıklı mal grubu fiyatlarındaki gerileme mücevherat imalatı fiyatlarından kaynaklanırken, dayanıksız mal grubu fiyatlarındaki artışın ise tüketici fiyatlarına da yansıyan giyim imalatı fiyatlarındaki artışlarla yükseldiği belirtildi.

Sermaye ve ara malları imalatı gruplarında 2011 Ekim ayından itibaren gerileme eğilimine giren yıllık enflasyon nisan ayında yükseldiği ifade edildi.