Çin bunu nasıl başarıyor?
-
Dünyadaki nadir element rezervlerinin sadece yüzde 23'üne sahip olan Çin, dünyadaki arzın tamamına yakınını karşılarken yüksek teknolojide kullanılan elementlerin yüzde 90'ını dünyaya Çin ihraç ediyor
Dünya genelinde akıllı telefonlardan lazer ışınlı aletler ve roket üretimine kadar birçok alanda kullanılan nadir toprak elementleri arzının yüzde 90'ını Çin karşılıyor.
Çin'de, hükümet politikalarıyla desteklenen ve güvence altına alınan nadir toprak elementleri hakkında yapılan çalışmaların son zamanlarda daha kapsamlı bir hal aldığı gözleniyor.
Pekin yönetiminin hazırladığı "Çin'de Nadir Toprak Elementlerine İlişkin Durum ve Politikalar" adı Beyaz Kitap'ta, devletin elementlerle ilgili hassasiyeti, üretim süreci ve hangi coğrafyalarda yaygın olarak bulunuduğu gibi birçok ayrıntıya yer veriliyor.
Beyaz Kitap'ta Çin'in dışa açıldığı 70'li yılların sonundan bu yana, nadir element üretiminde hızlı ilerlemeler kaydettiği savunulurken, element reservlerinin zengin olduğu İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Sıçuan ve Ciangşi gibi yerlerde yapılan çalışmalar tanıtılıyor.
Çin'de 400'ü aşkın nadir toprak elementi türü olduğu ifade edilirken, "2011'de Çin'in yaklaşık 96 bin tonluk üretim yaptığı" ve "dünyanın nadir toprak elementi ihtiyacının yüzde 90'ını karşıladığı" ifade ediliyor.
-Nadir elementlere sıkı koruma
Dünyadaki nadir toprak elementi kaynaklarının sadece yüzde 23'ünü barındıran Çin'in, dünya genelindeki arzın ise neredeyse tamamına cevap verdiğinin ifade edildiği Beyaz Kitap'ta, bu durum dünyanın kalkınmasına yapılan büyük bir katkı olarak ifade ediliyor. Çalışmada, "Çin'in üyesi olduğu Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) bu alandaki ilkelerine sadık kalarak adaletli bir şekilde tüm dünyaya nadir toprak elementi sağladığı" değerlendirmesi yapılıyor.
Nadir elementler, Beyaz Kitap'ta belirtildiği üzere, insan yaşamını kolaylaştıracak ekonomik ve teknolojik ilerlemelerin arka planınındaki "kahraman unsurlar" olsa da, yenileneyen doğal kaynaklar kategorisinde olmaları farklı sorunları beraberinde getiriyor. Bu sebeple, nadir elementlerin çıkartılmasından işlenmesine kadar son derece titiz bir şekilde ele alınması gerekiyor.
Çin devleti, bu hassasiyetle hareket ederek, elementlerin çıkartılması, işlenmesi ve değerlendirilmesi hususunda kanunlara aykırı iş yaptığı gerekçesiyle 13 madene el konulduğunu, 76 yetkili ve çalışanının ise sektörden ihraç edilerek çeşitli cezalara çarptırıldığını belirtiliyor.
-İsrafın önlenmesi için tedbirler
Çin yönetimi son aldığı kararlarla birlikte, ülkenin nadir elementlerle ilgili kapsamlı ve zengin içerikli çalışmalarını sürdüreceği belirtiliyor.
Elementlerin üretim ve ihracını "insanlığa hizmet" olarak takdim eden Çin yönetiminden ayrıca, gereksiz ve aşırı kullanım konusunda, kalitesiz ürünlerin imalatının kademeli olarak durdurulacağı ve nadir elementlerin teknik içerik ve işlev yönünden yüksek kaliteli ürünlerde kullanılmasını teşvik amacıyla düzenlemeler yapılacağı açıklaması geldi.
Nadir toprak elementlerinin özellike en verimli ve tasarruflu olarak kullanıldığı manyetik ürünlerin; luminesan materyaller, hidrojen depolama malzemeleri, katalitik malzemeleri gibi ürün ve ekipmanlar olduğunun altı çiziliyor.
Bu arada Beyaz Kitap'ta, elementlerde tasarrufu sağlamak ve verimi artırmak amacıyla; niyobyum, tantal, toryum, stronsiyum, fluorit gibi elementler için yarı geri dönüşümü sağlayacak teknolojiler üzerinde çalışıldığı da belirtildi.
Devletin nadir elementlerin kullanımında özellikle yöneleceği başlıca alanlar ise enformasyon, enerji, çevre korunması ve sağlık şeklinde sıralandı.
Çin'in dünyaya ihraç ettiği nadir elementlerin, özellikle roket, akıllı telefon, güneş enerjisinden yararlanma, manyetik gereçler ve lazer ışınlı aletler gibi yüksek teknoloji çalışmalarında değerlendirildiği biliniyor.
AA