ÖNCE İNGİLTERE
Politika faiz oranı % 0.5’te sabit kalan İngiltere’de son aylarda düşen ve 2013 yılı içinde % 2 olan enflasyonu hedefi ile uyumlu şekilde açıklanacak veriye de güvenerek yeni tur varlık alımına gidildi. Kimi yorumculara göre İngiltere’nin QE 3’ü (parasal genişleme) olan bu hamle ile bankanın 325 milyar sterlin olan tahvil alım programı 50 milyar sterlin artırılarak 375 milyara çıkarıldı. Böylece faizi düşük tutarak yatırımı ve tüketimi artıracağını düşünen İngiltere Merkez Bankası (BOE) bu şekilde artan işsizliği ve yavaşlayan ekonomik aktiviteyi tdeavi etmeyi umuyor. 10 yıllık İngiltere bonosu % 1.655’ten işlem görürken Pound / Dolar hem bugün için hem de yıl başından bugüne yatay görünüyor. Borsa endeksi FTSE 100 ise dünü % 0.14 primli tamamladı.
ARDINDAN ÇİN
2009’dan bu yana faiz indirmeyen Çin Merkez Bankası (PBOC) Haziran 7’de politika faizini % 6.31’e çekerken dün de sürpriz bir kararla ve tam de BOE kararını açıklarken 31 baz puanlık faiz indirimine daha gitti ve 1 yıllık borç verme faizi % 6’ya indi. Gelecek hafta TÜFE’den büyümeye birçok veri açıklanacak ve bunun öncesinde gelen acil faiz indirimi rahatlama etkisinden çok ekonomik endişeleri alevlendirmiş durumda. Şanghay Bileşik Endeksi % 0.08 gerilerken seansın ilk anlarındaki alımlar silinmiş durumda. Diğer yandan bankalara uygulanan gösterge altında % 20 ucuz kredi verebilme imkanı % 30’a çıkarılmış oldu ve faiz liberalizasyonu da devam etti. Dolar / Yuan 6.3652 ile % 0.14 düşüşte. Gelecek hafta açıklanacak olan büyüme rakamının % 7.8’e yavaşlaması beklenen ülkede tüketici fiyatlarındaki artışın da % 2.3’e yavaşlaması bekleniyor. 2008 yılında bu seviyede bir enflasyon görerek eli rahatlayan PBOC 200 baz puandan fazla faiz indirmişti.
AVRUPA’DAN GÖRÜNÜM
Beklentiler dahilinde politika faizi olan 1 haftalık refinansman oranını % 1’den % 0.75’e indiren Avrupa Merkez Bankası (ECB) böylece faizini rekor düşük seviyede belirlemiş oldu. Diğer yandan mevduat faizini % 0.25’den 0’a indiren bankanın bu hareketi de bir ilk olarak tarihe geçmiş durumda. Kendisinde tutulan yaklaşık 800 milyar euroya artık faiz ödemeyeceğini böylece açıklayan bankanın hareketi sonrasında yıllık toplam 2 mlyar euro faiz gelirinden mahrum kalacak olan bankaların bu paraları nasıl kullanacakları ise yakından izlenecek. Düşen faizler beraber gerileyen Euro / Dolar 1.24’ün altına gelirken Dolar Endeksi de 82.85’e yükseldi. Standart olmayan uzun vadeli fonlama ya da ikincil piyasadan tahvil alımı gibi önlemleri konuşmadıklarını açıklayan ECB Başkanı Draghi’nin vurgusu sonrasında çevre ülke bonoları sert şekilde satıldılar. Avrupa İstikrar Mekanizması’na bankacılık lisansı verilmeyeceğini de teyit eden başkan buradan yapılacak yardımların da şarta bağlı olacağını açıkladı. 10 yıllık İspanyol tahvilinin bileşik faizi % 5.7 zıplayarak 6.776 bileşiğe kadar yükselirken İtalya 10 yıllıkta 5.979’a dayandı. Avrupa’nın genelini kapsayan Eurostoxx 600 Endeksi % 0.16 değer kaybetti.
Kıtadan bir başka haber ise Danimarka Merkez Bankası’ndan geldi. Ülkenin para birimi kronu euroya çıpalamış olan merkez bankası belirli günerde toplantı yapmıyor ve kurunun bir bant içinde dalgalanmasına izin veriyor. ECB kararının ardından politika faizini % 0.45’ten % 0.2’ye indiren bankanın diğer kararı da mevduat faizini % 0.05’ten - % 0.2’ye indirdi. Böylece ülkeye akan spekülatif parayı önlemeye çalışan bankanın hamlesi 2009’da İsveç MB sonrasında ikinci kez görülüyor.
ABD’DE ÖNEMLİ GÜN
Dün ISM verisi beklentileri karşılayamayan ülkede özel sektör istihdamında ve haftalık işsizlik başvurularında kuvvetli ipucular yakalayan ekonomistler bugünkü Tarım Dışı İstihdam verisi öncesinde yukarı yönde revizyonlara gittiler. İşsizlik oranı % 8.2’de sabit kalırken son duruma göre Haziran ayında ekonominin 100 bin yeni istihdam yaratmış olduğu düşünülüyor. S&P 500 Endeksi dün % 0.47 ekside kapanırken vadeli işlemlerde de % 0.11 aşağıda. FED’in zayıf ekonomiye destek vereceğini düşünen yatırımcılar bir süredir zayıf ekonomik veriyi yeni tur varlık alımı şeklinde okuyorlar ve fiyatlıyorlardı. Bu nedenle gelecek verinin beklentileri aşması halinde nasıl bir fiyatlama olacağı yatırımcıların radarında olacak.
YURT İÇİNDE FAİZ RALLİSİ
Beklentilerden düşük açıklanan Haziran ayı enflasyonu ve ekonomik dengelenmenin devam etmesi sonrasında faizde düşüş devam ederken dünkü kapanışlara gore gösterge niteliğindeki bono % 8.06 bileşikten günü tamamladı. 10 yıllık bonoya kadar ulaşmayan alımlardan sonra bu vadedeki bononun faizi yükseldi ve günü % 8.69’dan bitirdi. İMKB 100 Endeksi ise Avrupa’da gerileyen hisse senetlerine paralel düşmesine rağmen günün devamında satışlar kar alma operasyonuna dönüştü ve endeks günü % 1.61 gerileyerek 61.972 puana indi. Dolar / TL 1.8117’ye indi, Euro / TL 2.2437 ve Sepet Kur 2.0278.
Gökhan Şen
Bloomberg HT Araştırma Bölümü