4 milyar dolar ''çerez'' parası oldu
Yıllık 4 milyar doları çereze harcadık
Tüm Kuru yemiş Sanayici ve İş Adamları (TÜKSİAD) Derneği Başkanı Muammer Çaputçu, ''Yıllık kuru yemiş tüketimimiz yaklaşık 500 bin ton civarında olup, bu da 3,5-4 milyar dolarlık bir ekonomik tutara karşılık geliyor'' dedi.
Çaputçu, kuru yemiş tüketiminin yemek kültüründe önemli bir yere sahip olduğunu belirterek, son yıllarda artan çeşitliliği ve modern üretim teknolojileri ile kuru yemişin artık ciddi bir sektör haline geldiğini ifade etti.
Çaputçu, Türkiye'nin bulunduğu coğrafi konum itibariyle ülkede birçok kuru yemişin üretilebildiğini, bununla birlikte Türkiye'nin fındık, üzüm, kayısı ve incirde dünyada söz sahibi konumunda olduğunu kaydetti.
Türkiye'de bu alanda istatistiki bilgilerin çok sağlıklı olmadığına dikkati çeken Çaputçu, ''Türkiye'de en çok satılan kuru yemiş çeşitlerini ay çekirdeği, yer fıstığı, fındık, Antep fıstığı, leblebi ve kabak çekirdeği şeklinde sıralayabiliriz. Bunların toplam miktarları da yaklaşık 350 bin ton civarında'' diye konuştu.
-Sektörün yıllık büyüme hızı yüzde 10
Çaputçu, kuru yemiş sektörünün son beş yılda gerek üretim gerekse ihracatta büyük mesafeler kaydettiğinin altını çizerek, sektörün yeni ve modern üretim makineleri ve ambalaj çeşitleri ile dünya standartlarını yakaladığını söyledi. ''Sektörün yıllık büyüme hızı yüzde 10 seviyesinde'' diye konuşan Çaputçu, bu rakamın iç pazar büyümesi ve ihracatla meydana geldiğine değindi.
Çaputçu, Türkiye gıda sektörünün yapısal bir değişim sürecinden geçtiğini belirterek, ''Çok yakın zamana kadar kuru yemiş denilince akla, kese kağıdında veya gazeteden yapılmış külahta satılan ay çekirdeği, leblebi gelirdi. Son yıllarda bu resim değişti. Külahların, kese kağıtlarının yerini şık ambalajlı kuru yemişler aldı. Bu değişim, özellikle ülkenin AB ile bütünleşme süreci ve AB dışı ülkelere artan ihracatı çerçevesinde gelişiyor. Bir yandan ihracat sürekli artarken, diğer yandan yerli tüketicilerin kalite talepleri yükseliyor'' ifadelerini kullandı.
-650 milyon dolarlık kuru yemiş ihraç ediyoruz
Çaputçu, önemli bir kısmı çikolata, pastacılık ürünleri ve diğer endüstrilerde kullanılmak üzere ihraç edilen fındık hariç olmak üzere ''Türkiye'nin kuru yemiş ihracatı yaklaşık 650 milyon dolar'' dedi. İhracatın büyük bir kısmının 50 gramdan 1 kilograma kadar tüketiciye yönelik katma değeri yüksek ürünlerden oluştuğunu kaydeden Çaputçu, sektörün ithalatının da 150-200 milyon dolar seviyesinde olduğunu, dolayısıyla sektörün dış ticaret fazlası verdiğini belirtti.
Çaputçu, en çok ihracatın AB ülkeleri ve Amerika'ya yapıldığını ifade ederek, bu ülkeleri Rusya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin takip ettiğini dile getirdi.
Türkiye'nin ithal ettiği kuru yemişlerin başında badem, ceviz ve kaju olduğunu açıklayan Çaputçu, gümrük vergilerinin çok yüksek olmasından dolayı, yasal olmayan yollardan gelen çok ciddi miktarlarda kuru yemişin söz konusu olduğunu, bu durumun da haksız rekabete neden olduğunu kaydetti.
-Dünya kuru yemiş pazarının büyüklüğü 100 milyar dolar
Çaputçu, dünya kuru yemiş üretiminde son 5 yıl ortalamasına bakıldığında, yıllık 32 milyon ton yer fıstığı, 860 bin ton iç badem, 530 bin ton kaju, 490 bin ton Antep fıstığı, 430 bin ton iç fındık, 420 bin ton iç ceviz üretildiğini ifade etti. Diğer çeşitlerle birlikte dünyada kuru yemişin 100 milyar dolarla ifade edilen bir pazar olduğunu bildiren Çaputçu, ''Bu ürünlerin içinde fındık üretiminde dünyada ilk sıradayız ve dünya ihtiyacının yüzde 75'ini karşılıyoruz. Ayrıca üzüm, kayısı ve incirde de dünyanın önde gelen üretici ve ihracatçı ülkesi konumunda bulunuyoruz'' şeklinde konuştu.
AA