Fitch kararı kimi kesimlerce ek bir destek olarak görülürken, bazı piyasa oyuncuları tarafındansa cari açık ve finansmanında faydalı bir araç olarak görülüyor. Tahvil cephesinde ise önemli bir kısmının fiyatlanmış olduğu konusu hâkim. Ancak birçok fonun bir ülkeyi yatırım yapılabilir ülke statüsünde görebilmesi için en azından 2 kurumdan yatırım yapılabilir notu alması şart koşuluyor. Dolayısıyla dünkü tarihi Fitch not artışı kararı sonrası şimdi gözler diğer derecelendirme kuruluşlarına çevrildi.
Bu noktada diğer gelişen ülkelerdeki yatırım yapılabilir seviye tarihlerini inceledik. Brezilya cephesinde S&P önce davranırken, Fitch’in kararı 1 ay sonra S&P’yi takip etmiş. Rusya örneğinde ise ilk adım Moody’s tarafından gelmiş.
Aşağıdaki grafikte de yatırım yapılabilir seviyeye çıkan gelişen ülkelerde , not artırımı öncesindeki ve sonrasındaki 1 yıl incelenmiş. Bu noktada bakıldığında Fas, Hindistan ve Rusya'daki göz kamaştırıcı performans, Brezilya ve Peru’da ne yazık ki görülmüyor. Şimdi Türkiye’nin bundan sonra gelişen ülkeler kategorisinde hangi ülkeye benzer özellikler göstereceği merak ediliyor.
Bu noktada VTB Capital Türkiye&MENA Direktörü Akın Tüzün’ün konu hakkındaki görüşleri şu şekilde sıraladı:
"Not artışının çok fazla şeyi değiştireceğini düşünmüyorum. Bunun birkaç sebebi var:
*Geçmişteki örneklere baktığımızda (Brezilya, Hindistan, Rusya vb) bunların yatırım yapılabilir olduğu zamanlardaki küresel sermaye piyasaları çok farklıydı ve o zaman yatırım yapılabilir olmak gelişen bir ülke piyasaları için gerçekten fark yaratabiliyordu. Özellikle yeni ve uzun dönem ucuz sermaye açısından. Ama geçtiğimiz 4-5 yılda Türkiye’nin zaten en az bu ülkeler kadar küresel sermaye piyasalarına erişimi vardı ve son donemde faizlerin de düşmesiyle borçlanma faizleri de çok farklı değil. Türkiye düşük CDS’leri bakımından Rusya’dan daha iyi şu anda. LATAM bölgesine göre de fark 50-60 baz puan kadar. Çok anormal bir fark değil. Yani hem erişim hem de maliyet açısından zaten Türkiye bugünkü konjonktürde yatırım yapılabilir notu olan bir ülkenin avantajlarına zaten sahipti.
*Geçmişte Türkiye’ye gelmeyen yüksek miktardaki sermaye girişleri konusunda da şüpheciyim. Türkiye dünyada (özellikle son 3–4 senede) gelişen ülke piyasaları arasında önemli bir ülke ve Uzakdoğu ya da Asya’daki fonlar bunu göz ardı edemezdi. Mesela Asya’daki fonların bazıları yatırım yapılabilir nota sahip olmayan bir ülkeye direk yatırım yapamasa da indirek olarak zaten yapıyorlardı. Bunlar gelişen ülke fonlarını Londra ve Avrupa’daki fon yönetim şirketleri üzerinden işleme koyarlar. Onlar da yatırım yapılabilir nota bakmaksızın Türkiye piyasalarında işlem yaparlar.
*Öte yandan teknik olarak bir miktar yeni fon gelebilecek olsa da bunun olması için zaten iki kurumdan yatırım yapılabilir notu olması lazım."
Not artışının olumlu tarafını ise şu şekilde yorumlayan Tüzün, "Bu not artışının olumlu yanı kısa vadedeki hassasiyeti biraz azaltmış olabilir" dedi.
Not artışını piyasa tepkisi bakımından da değerlendiren Akın Tüzün, "Hisse senetleri bence bunu fiyatladı. Tahvil getirilerinde, enflasyon ve MB politikalarına bağlı olarak bir miktar daha düşüş olabilir. 2 yıllık gösterge faizde % 6.5'lara doğru bir hareket söz konusu. Ama zaten hisse senetleri piyasası korelasyonuna bakıldığında, neredeyse % 5.5’u fiyatlıyor. O yüzden hisse tarafında aşırı bir alım hareketi gözlemliyorum. Bu sebeple önümüzdeki aylarda % 10 civarında bir kar realizasyonu görebiliriz" dedi ve şu şekilde sıraladı :
*Genel olarak bakıldığında piyasalar not artırım haberlerini önceden fiyatlıyor. Bir miktar daha devam etse de momentum genelde endeks üzeri getirinin ( son 12 ayda) önümüzdeki 3-6 aylık süre içinde ortalama yarısından fazlasını veriyor.
*Türk bankaları gelişen ülke bankaları ortalamalarının üzerinde işlem görüyor.
Böyle bir kararı bekliyor muydunuz sorusuna ise Akın Tüzün, "Önümüzdeki 2-3 ay içinde bekliyorum. Fitch 50-50 olasılıktı. Daha çok politik bir karar olduğunu düşünüyorum. Türkiye’nin piyasalar tarafından yatırım yapılabilir nota sahip olduğu zaten aşikârdı. Bence diğerleri o kadar çabuk davranmayacak simdi. S&P daha sert bu konuda. Moody’s belki ama o da en az 3–6 ay bekler gibi geliyor. Hemen bir harekette bulunmaz. Yeni çıkan raporumda da belirttiğim gibi not artışı sonrası kar realizasyonu beklentimizi koruyoruz. ' dedi.
BloombergHT Araştırma Bölümü
Ayşe İyigündoğdu
aiyigundogdu@bloomberght.com