Yurtiçi piyasalar "istihdamdan" tedirgin

Bu ortamda, Borsa İstanbul'da BIST 100 Endeksi Cuma günü yüzde 3 düşüşle 73,111 puandan kapanırken, gösterge tahvilin faizi yüzde 7.80 seviyesine yaklaştı. Dolar-TL kuru ise, gelişen piyasa paralarına gelen güçlü satışlardan sonra, 1.96 seviyesinini aşarak rekor kırdı.

Merkez Bankası, bu sabah yaptığı açıklamada, dövizdeki yükselişten dolayı, güçlü bir ek parasal sıkılaştırma uygulamasına başlanacağını duyurdu. Merkez Bankası, dövizdeki ateşi söndürmek için, dört adet adet 250 milyon dolar ve iki adet 500 milyon dolar tutarında döviz satım ihalesi açtı. İlk 500 milyon dolarlık ihaleye 916 milyon dolarlık teklif geldi ve fiyat 1.9457 seviyesinde gerçekleşti. İkinci 500 milyon dolarlık ihaleye 817 milyon dolarlık teklif geldi ve fiyat 1.9439'da oluştu. Merkez Bankası 2 adet 500 milyon dolarlık ihalenin ardından 250 milyon dolarlık bir döviz satım ihalesi daha açtı.

Gösterge tahvilin faizi 47 baz puan yükselişle yüzde 8.26 seviyesine ulaştı. 10 yıl vadeli Türkiye tahvillerinin faizi, yüzde 9'a kadar çıktıktan sonra yüzde 8.90'a indi.

Merkez Bankası, ek sıkılaştırma açıklamasının ardından, miktar yöntemiyle 1 hafta vadeli repo ihalesi açmadı.

Dolar-TL, uluslararası piyasalarda Fed endişesinin sürmesi ile birlikte TL'de sakin satıcılı seyrin de etkisi ile 1.9650 seviyesinde seyrettikten sonra 1.9711'e kadar çıkarak yeniden rekor kırdı. Merkez Bankası'nın sıkılaştırma açıklaması ve döviz satım ihalesi açmasının ardından gerileyen kur, 1.96 seviyesinin altına çekildi. Merkez Bankası'nın ard arda açtığı döviz satım ihaleleri ile düşüşünü sürdüren dolar, 1.95'in altına indi.

Borsa güne hafif yukarıda başladı. BIST 100 Endeksi yüzde 0.20 yükselişle güne ve haftaya 73,257 puandan başladı. Endeks seans boyunca kayıp ve kazanç bölgeleri arasında dalgalandıktan sonra, ilk yarıyı yüzde 0.52 düşüşle 72,728 puandan kapadı.

(BIST 100) endeksi ikinci seansa ilk seans kapanışının 99,50 puan altında 72.629,17 puandan başladı. İkinci seansta satışların ağırlık kazandığı görüldü ve endeks yüzde 2 düşerek 71,600 puana geriledi.

Finansbank Başekonomisti İnan Demir, Bloomberg HT canlı yayınında, Mayıs ayı sanayi üretimi verisinin farklı bir ortamda oluştuğunu, zira finans piyasalarında dalgalanmanın arttığı ve TL baskısının görüldüğü bir ortamı yansıttığını söyledi.

Demir, "Beklediğimizin altında bir büyüme oldu. Öncü göstergeler Haziran ayında bir canlanma olacağını işaret ediyor. Haziran sonrasında ise iç politikadaki belirsizlik ve finans piyasalarında dalga boylarının artması ile birlikte, büyüme düşebilir. Yılın ikinci yarısı için büyüme görünümü pek parlak değil" değerlendirmesinde bulundu.

ING Bank Başekonomisti sengül Dağdeviren, Bloombegr HT'ye yaptığı yorumda, "Merkez Bankası'nın mevcut şartlardaki müdahelesi devam ediyor. merkez kurda dalgalanma istemiyor. Zira kurdaki geçişkenlikle birlikte enflasyon istemiyor. Bugün yaptığı açıklamada, kredi büyümesinden de rahatsız. Ana konu, Merkez Bankası'nın oynaklıkla mücadele etmesi. Bugün yaptığı bu" dedi.

Merkez Bankası'nın güçlü ek sıkılaştırma açıklamasını da değerlendiren Dağdeviren, "Merkez Bankası ek sıkılaştırmanın güçlü ve gecçici olacağını vurguladı. Daha önceki en uzun süreli güçlü ek sıklıaştırma 2011 yılında 5 gün sürmüştü gerçekleşmişti. Şimdi bu süreyi kurlardaki oynaklık belirleyecek" şeklinde görüş bildirdi.

Philip Capital Genel Müdürü Kerem Korur, Bloomberg HT canlı yayınında yaptığı değerlendirmede, tüm gelişmekte olan piyasaların Fed'in açıklamasından olumsuz etkilendiğini ve parasal genişlemein azalması ve durması ile birlikte faizlerin yükseleceğini kaydetti.

Korur, "Gelişmekte olan piyasalar yaklaşık 10 yıldır parasal genişlemeden faydalanıyor. Bunun artık sonuna gelinmesi bu piyasalardan çıkışları hızlandırdı ve para evine, ABD'ye dönüyor. Cari açığın büyük olmasından dolayı, Türkiye diğerlerinden biraz daha fazla etkileniyor" dedi.

Merkez Bankası'nın döviz satım ihalelerini değerlendiren Korur, "Merkez Bankası seviye belirlemiyor. ihaleler ile 'market maker'lık yapıyor. Yani piyasadan çıkmak isteyenlere para veriyor ve derinlik sağlıyor" dedi.

Korur, "Gelişen piyasalarda son 10 yılda parasal genişleme adeta bağımlılık yarattı. Bu nedenle değerlemeler sağlıklı oluşmuyor" şeklinde görüş bildirdi ve "Merkez Bankası TL'yi sıkılaştırıyor ve piyasada istikrarı sağlamak için elindeki araçları kullanıyor. Gelişen piyasalarad kısa vadeli çıkış sürdükçe, Merkez araçlarını kullanmaya devam edecek" dedi.

ALB Menkul Değerler Hazine Yetkilisi Dr. Tuğberk Çipilci, Bloomberg HT'ye yaptığı değerlendirmede, "Merkez bankası 2 milyar dolarlık döviz atım ihalesi açtı ve oynaklığı azaltmaya çalışıyor. Dolar 1.95 liranın altına indi ve bu seviyenin altına kalması, kurdaki düşüşün kalıcı olduğunun göstergesi olacak" dedi.

Global Menkul Değerler Strateji Müdürü Gökhan Uskuay, Bloomberg HT'ye yaptığı değerlendirmede, "Hafta dalgalı geçer. Merkez Bankası'nın bugün verdiği mesajlara bakıldığında, kurdan ziyade kredilere müdahale ettiği anlaşılıyor. Bu durum Borsa üzerinde tkili olur ve nitekim banka hisselerine satış geldi" dedi.

Uskuay, tahvil faizlerindeki yükselişin de banka hisselerini olumsuz etkilediğini, ancak kredilerin frenlenmesinin de bu duruma katkıda bulunacağını söyleyerek, "Sanayi üretimi hız kesti. Sermaye malları üretimindeki düşüş iç piyasada yavaşlama endişelerini artırdı. Yavaşlama olursa Borsa olumsuz etkilenir. Gelişmekte olan piyasalar arasında Türkiye biraz gözden düştü. Fed sonrası faizlerdeki yükselişlerin de etkisi ile Temmuz ayında da olumsuz hava sürer" şeklinde görüş bildirdi.

(16:30'da güncellendi)