TÜİK, Eylül ayında Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) aylık yüzde 0,77, Üretici Fiyatları Endeksi'nin (ÜFE) yüzde 0,88 oranında arttığını açıkladı. Eylül ayı itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 7,88, ÜFE'de yüzde 6,23 oldu.
Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerinin medyanına göre, tüketici fiyatlarının aylık yüzde 0,61 ve yıllık yüzde 7,75 artması bekleniyordu.
TÜFE Ağustos ayında aylık bazda yüzde 0,10 düşerken, yıllık bazda yüzde 8,17 arttı. ÜFE ise Ağustos ayında aylık yüzde 0,04 ve yıllık yüzde 6,38 yükseldi.
Tüketici fiyatları bazında, eylül ayında fiyatı en fazla artan ürün yüzde 32,91 ile çarliston biber oldu.
Ana harcama grupları itibariyle 2013 yılı Eylül ayında TÜFE, ulaştırmada yüzde 1,99, lokanta ve otellerde yüzde 1,48, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0,94, ev eşyasında yüzde 0,77 arttı.
Eylül'de sadece giyim ve ayakkabı grubunda yüzde 2,28 oranında düşüş görüldü.
Yıllık en yüksek artış yüzde 15,69 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. TÜFE'de, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,14 ile eğitim, yüzde 9,16 ile ulaştırma, yüzde 9,13 ile lokanta ve oteller, yüzde 8,73 ile gıda ve alkolsüz içecekler artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.
- ÜFE-
ÜFE'de aylık değişim, tarımda yüzde 2,78 düşüş, sanayide yüzde 1,58 artış olarak gerçekleşti. Tarım sektörü endeksinde, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 0,36, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,66 artış ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 2,17 düşüş gerçekleşti.
Sanayi sektörü endeksi geçen yıl Aralık ayına göre yüzde 5,37, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,26 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 4,77 arttı.
- Sanayide en yüksek aylık artış kok kömürü ve rafine petrol ürünlerinde-
Sanayinin üç sektöründe geçen aya göre, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 1,78, imalat sanayi sektöründe yüzde1,48, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 2,58 artış gerçekleşti.
Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; yüzde 6,10 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünler, yüzde 3,49 ile büro makineleri imalatı, yüzde 3,38 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektörleri oldu.
Buna karşılık tıbbi, hassas ve optik aletler imalatı yüzde 1,45, basım ve yayım yüzde 0,81, ağaç ve mantar ürünleri imalatı yüzde 0,71 ile bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler olarak dikkati çekti.
ÜFE'de kapsanan 788 maddeden; 147 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 499 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 142 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.
- Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri-
Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, "çekirdek enflasyon" yerine açıklanan TÜFE göstergeleri, Eylül'de aylık bazda mevsimlik ürünler hariç yüzde 0,98 arttı.
Fiyatlar, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0,82, enerji hariç yüzde 0,66, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 0,71, enerji hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç yüzde 0,71, enerji hariç, alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç ve fiyatı yönetilen/yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç yüzde 0,71, enerji hariç, alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç, fiyatları yönetilen/yönlendirilen ürünler hariç, dolaylı vergiler hariç ve işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0,78, işlenmemiş gıda ürünleri hariç ve alkollü içkiler tütün ürünleri ile altın hariç yüzde 0,75, enerji hariç, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkilerle tütün ürünleri ve altın hariç yüzde 0,67 artış gösterdi.
- TÜİK'in açıkladığı üretici fiyatları ve tüketici fiyatları endeksine göre aylık ve yıllık enflasyon rakamları şöyle:
AYLIK ENFLASYON
ÜFE TÜFE
| AYLAR | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
| OCAK | -0,05 | 0,42 | 0,23 | 0,58 | 2,36 | 0,38 | -0,18 | 1,00 | 0,80 | 0,29 | 1,85 | 0,41 | 0,56 | 1,65 | |
| ŞUBAT | 0,95 | 2,56 | 1,17 | 1,66 | 1,72 | -0,09 | -0,13 | 0,43 | 1,29 | -0,34 | 1,45 | 0,73 | 0,56 | 0,30 | |
| MART | 0,97 | 3,17 | 0,29 | 1,94 | 1,22 | 0,36 | 0,81 | 0,92 | 0,96 | 1,10 | 0,58 | 0,42 | 0,41 | 0,66 | |
| NİSAN | 0,80 | 4,50 | 0,65 | 2,35 | 0,61 | 0,08 | -0,51 | 1,21 | 1,68 | 0,02 | 0,60 | 0,87 | 1,52 | 0,42 | |
| MAYIS | 0,39 | 2,12 | -0,05 | -1,15 | 0,15 | 0,53 | 1,00 | 0,50 | 1,49 | 0,64 | -0,36 | 2,42 | -0,21 | 0,15 | |
| HAZİRAN | -0,11 | 0,32 | 0,94 | -0,50 | 0,01 | -1,49 | 1,46 | -0,24 | -0,36 | 0,11 | -0,56 | -1,43 | -0,90 | 0,76 | |
| TEMMUZ | 0,06 | 1,25 | -0,71 | -0,16 | -0,03 | -0,31 | 0,99 | -0,73 | 0,58 | 0,25 | -0,48 | -0,41 | -0,23 | 0,31 | |
| AĞUSTOS | 0,85 | -2,34 | 0,42 | 1,15 | 1,76 | 0,26 | 0,04 | 0,02 | -0,24 | -0,30 | 0,40 | 0,73 | 0,56 | -0,10 | |
| EYLÜL | 1,02 | -0,90 | 0,62 | 0,51 | 1,55 | 1,03 | 0,88 | 1,03 | 0,45 | 0,39 | 1,23 | 0,75 | 1,03 | 0,77 | |
| EKİM | -0,13 | 0,57 | 0,28 | 1,21 | 1,60 | 0,17 | 1,81 | 2,60 | 2,41 | 1,83 | 3,27 | 1,96 | |||
| KASIM | 0,89 | -0,03 | 1,29 | -0,31 | 0,65 | 1,66 | 1,95 | 0,83 | 1,27 | 0,03 | 1,73 | 0,38 | |||
| ARALIK | 0,15 | -3,54 | 0,66 | 1,31 | 1,00 | -0,12 | 0,22 | -0,41 | 0,53 | -0,30 | 0,58 | 0,38 |
YILLIK
ENFLASYON
ÜFE TÜFE
| AYLAR | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
| OCAK | 9,37 | 6,44 | 7,90 | 6,30 | 10,80 | 11,13 | 1,88 | 9,93 | 8,17 | 9,50 | 8,19 | 4,90 | 10,61 | 7,31 | |
| ŞUBAT | 10,13 | 8,15 | 6,43 | 6,82 | 10,87 | 9,15 | 1,84 | 10,16 | 9,10 | 7,73 | 10,13 | 4,16 | 10,43 | 7,03 | |
| MART | 10,92 | 10,50 | 3,46 | 8,58 | 10,08 | 8,22 | 2,30 | 10,86 | 9,15 | 7,89 | 9,56 | 3,99 | 10,43 | 7,29 | |
| NİSAN | 9,68 | 14,56 | -0,35 | 10,42 | 8,21 | 7,65 | 1,70 | 10,72 | 9,66 | 6,13 | 10,19 | 4,26 | 11,14 | 6,13 | |
| MAYIS | 7,14 | 16,53 | -2,46 | 9,21 | 9,63 | 8,06 | 2,17 | 9,23 | 10,74 | 5,24 | 9,10 | 7,17 | 8,28 | 6,51 | |
| HAZİRAN | 2,89 | 17,03 | -1,86 | 7,64 | 10,19 | 6,44 | 5,23 | 8,60 | 10,61 | 5,73 | 8,37 | 6,24 | 8,87 | 8,30 | |
| TEMMUZ | 2,08 | 18,41 | -3,75 | 8,24 | 10,34 | 6,13 | 6,61 | 6,90 | 12,06 | 5,39 | 7,58 | 6,31 | 9,07 | 8,88 | |
| AĞUSTOS | 3,72 | 14,67 | -1,04 | 9,03 | 11,00 | 4,56 | 6,38 | 7,39 | 11,77 | 5,33 | 8,33 | 6,65 | 8,88 | 8,17 | |
| EYLÜL | 5,02 | 12,49 | 0,47 | 8,91 | 12,15 | 4,03 | 6,23 | 7,12 | 11,13 | 5,27 | 9,24 | 6,15 | 9,19 | 7,88 | |
| EKİM | 4,41 | 13,29 | 0,19 | 9,92 | 12,58 | 2,57 | 7,70 | 11,99 | 5,08 | 8,62 | 7,66 | 7,80 | |||
| KASIM | 5,65 | 12,25 | 1,51 | 8,17 | 13,67 | 3,60 | 8,40 | 10,76 | 5,53 | 7,29 | 9,48 | 6,37 | |||
| ARALIK | 5,94 | 8,11 | 5,93 | 8,87 | 13,33 | 2,45 | 8,39 | 10,06 | 6,53 | 6,40 | 10,45 | 6,16 |
Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE), eylül ayında tarım sektöründe geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,66 azaldı, sanayi sektöründe ise yüzde 8,26 arttı.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 2003 baz yıllı verilerine göre ÜFE, bir önceki aya göre yüzde 0,88, geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 6,23 artış gösterdi.
ÜFE, tarım sektöründe aylık bazda yüzde 2,78, yıllık bazda da yüzde 3,66 azaldı. Tarım sektörünün alt kalemleri incelendiğinde tarım, avcılık, ormancılıkta önceki aya göre yüzde 2,30 düşüş görülürken, balıkçılıkta yüzde 18,76 gerileme yaşandı.
Yıllık bazda ise tarım, avcılık, ormancılıkta fiyatlar yüzde 4,36 gerilerken, balıkçılıkta yüzde 32,69 artış görüldü.
- Sanayi sektörü-
Sanayi sektörü açısından değerlendirildiğinde ÜFE, eylülde bir önceki aya göre yüzde 1,58, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,26 arttı. Sanayi sektöründe 12 aylık ortalamalara göre artış ise yüzde 4,77 oldu.
Sanayinin alt sektörlerinden madencilik ve taş ocakçılığında geçen ay ÜFE'de bir önceki aya göre yüzde 1,78, imalat sanayi sektöründe yüzde 1,48, elektrik gaz ve su sektöründe yüzde 2,58 artış görüldü.
Yıllık bazda ÜFE artışları, madencilik ve taşocakçılığında yüzde 11,12, imalat sanayinde yüzde 6,66, elektrik, gaz ve suda ise yüzde 16,34 oldu.
İmalat sanayinin alt sektörlerine bakıldığında ise bir önceki aya göre en fazla fiyat artışı yüzde 6,10 ile kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünlerinde gerçekleşti.
- Ana harcama gruplarına göre tüketici fiyatları-
Tüketici Fiyatları Endeksi'ne (TÜFE) bakıldığında ise aylık bazda en yüksek artış kaydeden ana harcama kalemi yüzde 2,52 ile eğitim, yıllık bazda ise yüzde 15,69 ile alkollü içecekler ve tütün oldu.
Yıllık bazda en fazla fiyat artışı yaşanan ikinci harcama grubu ise yüzde 10,14 ile eğitim olarak kayıtlara geçti.
TÜİK verilerine göre, sektörler ve alt sektörler itibarıyla eylüldeki ÜFE ve TÜFE'deki aylık ve yıllık değişim oranları şöyle:
| Sektörler/Alt Gruplar | Aylık (yüzde) | Yıllık (yüzde) |
| Üretici Fiyatları | ||
| Genel | 0,88 | 6,23 |
| Tarım | -2,78 | -3,66 |
| Tarım, avcılık, ormancılık | -2,30 | -4,36 |
| Balıkçılık | -18,76 | 32,69 |
| Sanayi | 1,58 | 8,26 |
| Madencilik ve taş ocakçılığı | 1,78 | 11,12 |
| İmalat Sanayi | 1,48 | 6,66 |
| Elektrik, gaz ve su | 2,58 | 16,34 |
| Sektörler/Alt Gruplar | Aylık (yüzde) | Yıllık (yüzde) |
| Tüketici Fiyatları | ||
| Türkiye | 0,77 | 7,88 |
| Gıda ve alkolsüz içecekler | 0,74 | 8,73 |
| Alkollü içecekler ve tütün | 0,02 | 15,69 |
| Giyim ve ayakkabı | -2,28 | 6,39 |
| Konut | 0,69 | 7,35 |
| Ev eşyası | 0,77 | 4,52 |
| Sağlık | 0,16 | 3,07 |
| Ulaştırma | 1,99 | 9,16 |
| Haberleşme | 0,08 | 4,45 |
| Eğlence ve Kültür | 0,35 | 2,94 |
| Eğitim | 2,52 | 10,14 |
| Lokanta ve oteller | 1,48 | 9,13 |
| Çeşitli mal ve hizmetler | 0,94 | 3,40 |
Türkiye'de eylül ayı itibarıyla yıllık bazda fiyatların en fazla arttığı bölge yüzde 10 ile "Gaziantep, Adıyaman, Kilis" oldu.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 2003 baz yıllı tüketici fiyatları endekslerine göre, eylül ayında yıllık bazda fiyatlar ülke genelinde yüzde 7,88 arttı.
Yıllık bazda en yüksek artışın gözlendiği bölgeler yüzde 10 ile "Gaziantep, Adıyaman, Kilis", 8,64 ile "Balıkesir, Çanakkale" ve yüzde 8,58 ile "Tekirdağ, Edirne, Kırklareli" bölgeleri oldu. En düşük artış ise yüzde 6,75 ile "Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan" bölgesinde gerçekleşti. TÜFE artışı İstanbul'da yüzde 8,43, Ankara'da yüzde 8,21, İzmir'de yüzde 7,33 oldu.
Aylık ve yıllık bazda fiyatların en fazla arttığı ve düştüğü bölgeler şöyle:
| İstatistiki Bölgeler | Aylık | Yıllık |
| TÜRKİYE | 0,77 | 7,88 |
| TR10 (İstanbul) | 1,09 | 8,43 |
| TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) | 0,46 | 8,58 |
| TR22 (Balıkesir, Çanakkale) | 0,99 | 8,64 |
| TR31 (İzmir) | 1,05 | 7,33 |
| TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) | 0,95 | 7,05 |
| TR33 (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak) | 0,81 | 7,30 |
| TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) | 0,38 | 8,13 |
| TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) | 0,48 | 8,36 |
| TR51 (Ankara) | 0,66 | 8,21 |
| TR52 (Konya, Karaman) | 0,56 | 7,89 |
| TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) | 0,90 | 7,58 |
| TR62 (Adana, Mersin) | -0,07 | 7,67 |
| TR63 (Hatay, K.Maraş, Osmaniye) | 0,47 | 7,10 |
| TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) | 0,78 | 8,48 |
| TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) | 0,99 | 8,44 |
| TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) | 0,40 | 8,03 |
| TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) | 0,55 | 7,41 |
| TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) | 0,91 | 7,42 |
| TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) | 0,86 | 7,84 |
| TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) | 0,35 | 7,58 |
| TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) | 0,54 | 6,75 |
| TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) | 0,57 | 7,94 |
| TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) | 0,13 | 7,29 |
| TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) | 0,69 | 10,00 |
| TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) | -0,39 | 7,39 |
| TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) | -0,31 | 7,10 |