ABD Başkanı Barack Obama, "Diyelim ki Demokrat çoğunluklu bir Kongre'nin, Cumhuriyetçi bir başkanın silah kontrolü tasarısı ve göçmenlik reformunu kabul etmediği müddetçe küresel ekonomiyi çökertmekle tehdit ettiğini düşünün. Böyle bir durumda Cumhuriyetçiler de bunu uygun görmezdi. Dolayısıyla ailelerimizin ve işletmelerimizin üzerinden bu tehditleri kaldıralım ve işe koyulalım" dedi.
ABD'de hükümetin kapanması sorunu ve borç kriziyle ilgili Beyaz Saray'da basın toplantısı düzenleyen Obama, bugün Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner ile telefonda görüştüğünü belirterek, "Ona, hem kendi hem de Cumhuriyetçilerle sadece benim önem verdiğim değil, onların da önemli olduğunu düşündüğü her konuda görüşmekten mutluluk duyacağımı ifade ettim. Ancak şunu da ilave ettim; böylesine bir diyalog, görüşmeler, müzakerelerin, hükümetin kapanması ya da Amerikan halkının üzerinde ekonomik kaos tehditleri altında olmaması gerekiyor" diye konuştu.
"Şöyle düşünün, Amerikan halkı işlerini yapmak için fidye talep edemez" diyen Obama, tıpkı bir kişinin bankasını arayıp, "bana yeni bir araba ve xbox vermediğiniz müddetçe bu ay mortgage taksitimi ödemeyeceğim" ya da ev satın almak için görüşmeler yapan birinin, "ödeyeceğim fiyatı konuşalım ama eğer kabul etmezsen evini yakacağım" diyemeyeceği gibi, Kongre üyeleri ve özellikle de Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçilerin, işlerini yapmak için fidye talep edemeyeceğini vurguladı.
Obama, Kongre'nin iki temel işinin bütçeyi geçirmek ve Amerika'nın borçlarını ödemesini sağlamak olduğunu dile getirdi. Cumhuriyetçilerin krizi çözmek için şart koştuğu sağlık reformunda değişiklik taleplerine atıfta bulunan Obama, "Seçmenlerin son seçimde reddettiği bir şeyi bana vermeyeceğiniz sürece resesyona yol açacağım diyemezler. Bu iş böyle olmaz" ifadesini kullandı.
Başkan Obama, "Diyelim ki Demokrat çoğunluklu bir Kongre'nin, Cumhuriyetçi bir başkanın silah kontrolü tasarısı ve göçmenlik reformunu kabul etmediği müddetçe küresel ekonomiyi çökertmekle tehdit ettiğini düşünün. Böyle bir durumda Cumhuriyetçiler de bunu uygun görmezdi. Dolayısıyla ailelerimizin ve işletmelerimizin üzerinden bu tehditleri kaldıralım ve işe koyulalım" diye konuştu.
Cumhuriyetçilerle gerek ekibi gerekse kendinin mart ayından bu yana 20'yi aşkın ciddi görüşme yaptığına dikkati çeken Obama, ancak Cumhuriyetçilerin, aralarındaki kilit farklılıkları çözüme kavuşturmalarına imkan sağlayacak ciddi bir pozisyona sahip olamadığını ve daha fazla baskı güçlerinin olacağı düşüncesiyle, hükümet kapanana ya da temerrüde düşme olasılığı belirene kadar süreyi tüketmeye karar verdiklerini belirtti.
Cumhuriyetçilerin en başından beri bu stratejiyi yürüttüğünü ancak hükümetin bu şekilde işlememesi gerektiğini ifade eden Obama, Cumhuriyetçilerin kendine yönelik, "müzakere etmiyorsun" suçlamalarını reddederek, Senato'daki Demokratların, bir bütçe üzerinde konuşup çözüm bulmak için Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçilerle karşılıklı oturup konuşmayı talep ettiğini ancak 19 kez reddedildiklerini, bunun yanında yine Senato'daki Demokratların, hükümetin açık kalmaya devam etmesi için Cumhuriyetçilerin önceliklerini de etkin şekilde yansıtan bir bütçeyi geçirdiğini ancak Cumhuriyetçilerin bunu da kabul etmediğini söyledi.
Obama, sadece Beyaz Saray değil, hem Senato hem de Temsilciler Meclisi'ndeki Demokratların, Cumhuriyetçilerin endişe ettiği her türlü konuda görüşmek için oldukça fazla isteklilik ortaya koyduğunu kaydederek, "Ancak Cumhuriyetçilerin stratejisinin tümüyle, 'istediğimizin yüzde 100'ünü almazsak hükümeti kapatacağız veya ekonomik kaosa yol açacağız' şeklinde bir yaklaşımı temel aldığı sürece bunu yapamayız. Dolayısıyla Boehner'a önerim hep şu oldu ve olmaya da devam edecek: (Mazeretlere son verelim ve Temsilciler Meclisi'nde oylama yapalım, hükümetin kapalı kalması haline hemen son verelim ve insanları işlerine geri döndürelim.)" değerlendirmesinde bulundu.
Temsilciler Meclisi'nde, Senato'dan geçen bütçeye "evet" diyebilecek yeterli sayıda "makul" Cumhuriyetçi ve Demokrat'ın bulunduğunu belirten Obama, "Bu oylama normalinde bugün bile yapılabilir. Hükümetin kapanması son bulabili ve sonra, büktçedeki her türlü konu etrafında ciddi müzakereler ilerleyebilir" dedi.
Obama, "Dünyadaki en büyük ülke, hükümetimizin açık kalması ya da bir ekonomik facianın önlenmesi için her birkaç ayda bir Kongre'deki birkaç sorumsuz üyeden izin almak zorunda kalmamalı. Eğer makul sayıda Cumhuriyetçi tekrar görüşmek isterse, Kongre'ye gitmeye ve denemeye hazırım" dedi.
Ancak Cumhuriyetçi Parti içindeki aşırı uç kesimlerin, (Temsilciler Meclisi Başkanı) John Boehner'ı, ekonomi hakkında tehditler savurması için zorlamayı durdurana kadar bunu yapmayacağını belirten Obama, "Demokrasi bu şekilde işlemez. Hangi partiden olurlarsa olsunlar, Kongre'nin temel vazifesini yerine getirmek için fidye ödemek zorunda kalmamalılar" diye konuştu.
ABD'de devam eden bütçe krizi ve borç tavanı meselesi konularında Beyaz Saray'da basın toplantısı düzenleyen Obama, Kongre'nin, hükümetin yeniden açılmasına yönelik oylama yapar yapmaz, aynı zamanda borç tavanının artırılmasını da oylaması gerektiğini belirterek, "Çünkü hükümetin kapanmasının taşıdığı pervasızlık kadar, Amerika'nın temerrüde düşmesinin yol açacağı ekonomik kapanma, çarpıcı biçimde daha kötü olacak" ifadesini kullandı.
Obama, sözlerine şöyle devam etti:
"Bu konuda biraz konuşmak istiyorum çünkü insanlar hükümetin kapanmasının etkilerini görüyor ve hissediyor olsa da temerrüde düşmenin ciddi bir şey olmadığına inanan hala bazıları var. Bazı Cumhuriyetçi Kongre üyelerinden, temerrüde düşmenin çok da büyük mesele olmadığı yönünde laflar duyuyoruz. Dolayısıyla bunu izah edeyim. Eğer Kongre, borç tavanını artırmayı reddederse, Amerika 225 yıldır ilk kez finansal yükümlülüklerimizin tümünü karşılayamayacak. Buna borç tavanı dendiği için, çok sayıda Amerikalı bunun borcumuzu artırdığını düşünüyor. Bu, borcumuzu artırmıyor. Borcumuza bir kuruş ilave etmiyor. Kongre'nin, ister dünyadaki en büyük ordu olsun, ister gazilere yardımlar ya da sosyal güvenlik olsun, Amerika'ya satın alma yetkisi verdiği hususlarda borçlarımızın ödenebilmesini ifade ediyor."
-"ABD temerrüde düşerse"
Cumhuriyetçiler içerisindeki "Çay Partisi" hareketi destekli isimlerin temerrüt fikrini en son dillendirdiğinde, piyasaların, iş ve Tüketici Güveninin dibe vurduğunu, Amerika'nın kredi notunun ilk kez indirildiğini hatırlatan Obama, temerrüde izin verme yönünde bir kararın, birçok CEO ve ekonomi uzmanına göre, "çılgınlık, felaket, kaos" anlamına geleceğini belirtti.
Ünlü işadamı ve yatırımcı Warren Buffett'in temerrüde düşmeyi "nükleer bombaya" benzettiğine dikkati çeken Obama, bunun piyasalara zarar vereceğini, dünyanın Amerika'ya küresel ekonominin beşiği olarak duyduğu güvenin zedeleneceğini, ülkenin borçlanma maliyetlerini, bütçe açığını ve borçlarını artıracağını vurguladı.
Böyle bir senaryonun mali açıdan hiçbir sorumlu tarafının bulunmadığının altını çizen Obama, borçlanma tavanının, eski ABD Başkanı Ronald Reagan'dan bu yana 45 kez artırıldığını, son iki yıla kadar hiç kimsenin bu konuda ciddi bir tehdit savurmadığını söyledi.
Obama, "Bu, ciddi bir konu. Hükümetin kapanmasında milyonlarca Amerikalı güçlüklerle ya da sıkıntılarla karşılaşır. Ekonomik bir kapanmada ise her bir Amerikalı, emlak değerlerinin düştüğünü, tutsat ve öğrenci kredileri için borçlanma maliyetinin arttığını görebilir ve ömrümüzdeki en kötü ekonomik durgunluktan çıkış yolunda hala ilerlemekte olduğumuz bir zamanda çok ciddi ve yeni bir çok derin durgunluk riski ortaya çıkabilir" dedi.
Amerikan halkının, bir krizden çıkıp yeniden toparlanmak için zaten çok çalıştığını ve mücadele verdiğini aktaran Obama, tüm bunların ardından şimdi Temsilciler Meclisi'ndeki aşırı uçtaki bir grup Cumhuriyetçi'nin yeni bir krizi başlatmaması gerektiğini vurguladı.
Amerikan ekonomisinde son 3,5 yılda sağlanan ilerlemelerden ayrıntısıyla bahseden Obama, "Bizim açımızdan iyi giden bir sürü şey var ancak sadece bir haftada bu saçmalığın yol açtığı belirsizlik, şu ana kadar işletmelerin harcama ve işe alımları yeniden değerlendirmesi, tüketici güveninin 2008'den bu yana en düşük seviyeye inmesine yol açtı. Ekonomik vaziyetten emin olamayan, ev satın alan binlerce kişinin tutsatlarını geciktirdiğini görüyoruz ve tüm bunlar bütçe açığımızı artırıyor, eksiltmiyor" diye konuştu.
Obama, bu "üretilmiş" krizleri her birkaç ayda bir kaldıramayacaklarına işaret ederek, bu noktaya gelmelerinin tek nedeninin, "Cumhuriyetçilerin sağlık reformunu ortadan kaldırma ve milyonlarca insanı sağlık hizmetinden mahrum etmeye yönelik takıntıları" olduğunu ifade etti.
Birçok Amerikalı'nın, Demokrat ve Cumhuriyetçi'nin, sağlık reformunun hükümetin açık kalması ya da borçların zamanında ödememesiyle hiçbir alakası olmaması gerektiğini düşündüğüne değinen Obama, dolayısıyla herhangi bir partiden herkesle sadece bütçe hakkında değil, sağlık sistemini geliştirmenin yolları hakkında konuşmak için karşılıklı oturma ve birlikte çalışma niyetini ortaya koydu.
Obama, uzun vadeli bütçe açığının nasıl azaltılabileceğinin yolları, orta sınıfa nasıl yardım edebilecekleri, erken yaşta eğitimin güçlendirilmesi, altyapı, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin ilerletilmesi, herkesin toplumda üzerine düşen adil payı alması ve ekonominin geniş temelli ve orta sınıfı güçlendirecek şekilde büyümesi gibi birçok konuyu görüşmek istediğini belirterek, bütçesinde sunduğu önerilerde, devlet destekli yardım programlarında uzun vadeli reforma gidilmesi, vergi kodunun, yeni istihdam yaratmaya ve bütçe açığını azaltmaya katkı sağlayacak şekilde reforme edilmesi gibi hususların bulunduğunu dile getirdi.
-"Her konuyu görüşmeye hazırım ama"
Bunların bazılarının Cumhuriyetçilerin teklifleri olduğunu, çünkü hiçbir tarafın iyi fikirler üzerinde tekelinin bulunmadığına inandığını aktaran Obama, şunları söyledi:
"Eğer makul sayıda Cumhuriyetçi bu konularda tekrar görüşmek isterse, Kongre'ye gitmeye ve denemeye hazırım. Ancak Cumhuriyetçi Parti içerisindeki aşırı uç kesimler, (Temsilciler Meclisi Başkanı) John Boehner'ı ekonomimiz hakkında tehditler savurması için zorlamayı durdurana kadar bunu yapmayacağım. Demokrasi bu şekilde işlemez ve bu, sadece benim için değil, benden sonrakiler için de geçerli. Hangi partiden olurlarsa olsunlar, Kongre'nin temel vazifesini yerine getirmek için fidye ödemek zorunda kalmamalılar."
Barack Obama, yaşanan bu tıkanıklığın Amerika'nın dünya genelindeki itibarına zarar verdiğini yineleyerek, "Dünyadaki en büyük ülke, hükümetimizin açık kalması ya da bir ekonomik facianın önlenmesi için her birkaç ayda bir Kongre'deki birkaç sorumsuz üyeden izin almak zorunda kalmamalı. Dolayısıyla bir bütçeyi geçirelim. Hükümetin kapanmasına son verelim. Borçlarımızı ödeyelim. Bir ekonomik kapanmayı önleyelim. Numaraları bırakalım, herhangi bir parti için iyi olana değil, Amerikan halkı için iyi olanın üzerine odaklanalım, çünkü onlar yapmamız gereken çok iş olduğunu biliyor" değerlendirmesinde bulundu.
Barack Obama, Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner'den oylamayı genel kurula getirmesini isteyerek, "Milletvekillerinin hükümeti açıp açmayacakları konusunda oy kullanmasına izin ver. Seçmenleri karşısında, nerede durduklarını ve niye savunduklarına karar verebilirler. Eğer gerçekten bazıları bunun önemli bir sorun olmadığını düşünüyorlarsa 'hayır' oyu kullanabilirler. Bu, seçmenler için yararlı bir bilgi olur ve oylama başarılı olmaz ve temerrüde düşersek, bence seçmenler borçlarımızı ödemememiz yönünde kimlerin oy verdiğini bilebilecekler ki bu sayede (hayır oyu verenler) bu durumun getireceği sonuçlardan sorumlu olabilecekler" dedi.
Obama, Beyaz Zaray'da düzenlediği basın toplantısında gazetecilerin sorularını da yanıtladı.
"Cumhuriyetçilerin, bütçede ve borç tavanında başka madde eklemeden temiz bir tasarı geçirmesi halinde, sağlık reform ve bütçe açığının azaltılması gibi konularda müzakere teklifinin geçerli olup olmayacağına" yönelik soru üzerine Obama, "Kesinlikle, ne söylediysem onu kastettim, her konuda görüşeceğim (geçirmeleri halinde). Ama her konu üzerinde anlaşamayacağız, gerçek şu ki partiler birçok konuda ciddi biçimde ayrılmış durumdalar" diye konuştu.
Seçmenlerin de birçok konuda ayrı düştüğünü dile getiren Obama, kendisiyle müzakerede bulunan Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyelerinin geçen seçimlerde seçmenlerince siyasi olarak ödüllendirilmediğinin görüldüğünü ve bunun da devletin iki organının bir araya gelmesini daha da zorlaştırdığını aktardı. Obama, ancak yine de tüm konular üzerinde çalışmaya istekli olduğunu vurgulayarak, "Demokrasimizin kaldıramayacağı tek şey ise bir tarafın, 'sadece ben kendi istediğimi elde etmediğim müddetçe, ciddi müzakerelere başlamadan önce bile ben imtiyazlar kazanmadığım müddetçe, hükümetin kapanması veya ülkenin faturalarını ödememesi tehdidine devam edeceğim,' yaklaşımıdır" ifadesini kullandı.
Obama, her konuda tüm taraflarla diyaloğa açık olduğunu ifade ettiğine dikkati çekti.
-"Sihirli değnek yok"
Borçlanma tavanının da eski Başkanlardan Ronald Reagan döneminden bu yana 45 kez yükseltildiğini hatırlatan Obama, son iki yıla kadar kimsenin bu konuda hükümeti tehdit etmediğini belirtti. Obama, "Konuştuğumuz konu Amerika'nın kredi itibarı, bizim sözlerimiz ve adımızın şanı" dedi.
Borçlanma tavanının artırılmasına yönelik çözümde, kaosun bitmesi için dilekte bulunulacak bir "sihirli değnek" veya "gümüş kurşun" bulunmadığına değinen Obama, bunu çözmenin tek yolunun Kongre'nin, borçlanma tavanının artırılmasını oylaması olduğunu söyledi.
Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner'den oylamayı genel kurula getirmesini isteyen Obama, şöyle konuştu:
"Milletvekillerinin hükümeti açıp açmayacakları konusunda oy kullanmasına izin ver. Seçmenleri karşısında, nerede durduklarını ve niye savunduklarına karar verebilirler. Amerika'nın faturalarını ödeyip ödememesi konusunda oy kullanmalarına izin ver. Eğer gerçekten bazıları bunun önemli bir sorun olmadığını düşünüyorlarsa, 'hayır' oyu kullanabilirler ve bu, seçmenler için yararlı bir bilgi olur. Oylama başarılı olmaz ve temerrüde düşersek, bence seçmenler borçlarımızı ödemememiz yönünde kimlerin oy verdiğini bilebilecekler ki bu sayede (hayır oyu verenler) bu durumun getireceği sonuçlardan sorumlu olabilecekler."
-"Dünya sadece benim ne söylediğime bakmıyor"
Obama, dünyaya mesajının sorulması üzerine, "Benim dünyaya mesajım, ABD'nin daima borçlarını ödeyeceği, dolayısıyla yine bunu yapacağı. Ama dünya sadece benim ne söylediğime bakmıyor, Kongre'nin ne yaptığına da bakıyor" değerlendirmesinde bulundu.
Başkan Obama, Kongre'deki tutumun ABD'nin dünya genelindeki kredibilitesine zarar verdiğini vurguladı.
Bu krizin uluslararası alanda kalıcı bir zarara yol açmayacağı görüşünü dile getiren Obama, "Eğer bu konuyu çözmemiz gerektiği şekilde ele alırsak, dünya genelindekiler bunu Amerikan demokrasisinin karışık doğal süreci olarak görecek ama kalıcı bir zarar vermeyecek" dedi.
-El Libi'nin yakanması
Öte yandan, Obama, ABD özel birliklerinin geçen Cumartesi günü Libya'da yakaladığı El Kaide liderlerinden Ebu Enes el Libi'nin adalet önüne çıkarılacağı sözünü de verdi.
Libi'nin yakalanış şeklinin uluslararası yasalarla uyuşup uyuşmadığına yönelik soruya doğrudan yanıt vermeyen Obama, Libi'nin yüzlerce kişinin ölümüne yol açan bir komplonun icraasını yürüttüğünü ve buna yardım ettiğini belirterek, "Bu yönde güçlü kanıtlarımız var ve adalet önüne çıkarılacaktır" diye konuştu.
AA