Reuters'ın haberine göre Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Twitter'ın engellenmesi ile ilgili olarak Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
-Twitter yorumları
Twitter'a tedbir amaçlı iletişim engeli uygulanması kararı gündemin en önemli konusu olurken, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) kararın, bazı mahkemelerce vatandaşların kişilik haklarının ihlali nedeniyle verilen kapatma kararları doğrultusunda alındığını bildirdi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, sosyal medya platformlarının tamamen kapatılmasının tasvip edilemeyeceğini vurguladı. Siyasilerden de konuyla ilgili açıklamalar yapıldı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın dünkü Bursa mitinginde Twitter ile ilgili sözlerinin ardından, Başbakanlık Basın Müşavirliği'nden, "Twitter'in bazı linklerin kaldırılmasına ilişkin alınan mahkeme kararlarına duyarsız kaldığı, Erdoğan'ın Twitter konusunda kullandığı ifadelerde, hukuki bir duruma işaret edildiği" açıklaması geldi.
Açıklamada, "Mahkeme kararlarını umursamama, hukukun gereğini yerine getirmeme biçimindeki bu tutumda bir değişiklik gözlenmemesi halinde, vatandaşlarımızın mağduriyetini gidermek için teknik olarak, Twitter'e erişimin engellenmesinden başka çare kalmayabileceği belirtilmektedir. Başbakanımız da Bursa'daki konuşmasında bu olguya dikkati çekmiş bulunmaktadır" ifadeleri yer aldı.
Gece saatlerinde Twitter kullanıcıları hesaplarına girmek istediklerinde, mahkeme kararları doğrultusunda Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) tarafından koruma tedbiri uygulandığına ilişkin ekran görüntüsüyle karşılaştı.
TİB, Twitter'da kişilik haklarının ve özel hayatın gizliliğinin ihlali nedeniyle mahkemelerce erişimi engelleme kararları verildiğini bildirdi.
TİB'in açıklamasında, şöyle denildi:
"Mahkeme kararları, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına ulaşmış ve başkanlığımız tarafından içeriğin çıkarılması Twitter'dan istenmiştir. Ancak, mahkeme kararlarının uygulanması hususunda tüm iyi niyet çabalarımıza karşılık Twitter bu kararlara duyarsız kalmış ve mahkeme kararlarını tanımamıştır. Yurt dışı merkezli söz konusu internet sitesi Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinin vermiş olduğu kararları yok saymıştır.
Bu nedenle, vatandaşlarımızın ileride telafisi mümkün olmayacak mağduriyetlerinin önlenmesi için başka bir seçenek kalmadığından mahkeme kararları doğrultusunda Twitter'a erişimin engellenmesi tedbiri uygulanmıştır. Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, hukuk devleti ilkesi çerçevesinde mahkeme kararlarını uygulamakla yükümlüdür."
Açıklamada, yurt dışı merkezli söz konusu internet sitesinin, Türk mahkemelerinin kararlarına uyarak hukuka aykırı içerikleri çıkardığı takdirde, tedbir amaçlı uygulanan erişimin engellenmesine son verileceği bildirildi.
-Mahkeme kararları
TİB'in Twitter'a tedbir amaçlı iletişim engeli koyma kararına dayanak olan mahkeme kararları şöyle:
İstanbul Anadolu 5. Sulh Ceza Mahkemesine başvuran eski Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı, AK Parti İzmir Büyükşehir Belediye Başkan adayı Binali Yıldırım ve Erkam Yıldırım'ın avukatı Serkan Bayram, Twitter'da "oyyokhırsıza" isimli hesabın kapatılmasını istedi.
Talebi 18 Mart 2014'te kabul eden mahkeme, söz konusu hesaba erişimin engellenmesi kararı verdi.
Kararda, "Haklarında habere konu olaylara dair kesinlenmiş yargı kararları bulunmayan talepte bulunanlar hakkında Anayasa'nın 29 ve devamı maddeleriyle düzenlenen ve güvence altına alınan basın hürriyetinin kapsam ve sınırlarını aşar şekilde kişilik haklarını ihlal edici nitelikte isnatlarda bulunulduğu ve sıfatlar kullanıldığı, 'hırsızaoyyok' başlığı altında talepte bulunanların adlarının zikredilmesinin dahi başlı başına bir hak ihlali niteliğinde olduğu kanaatine varılmıştır" denildi.
-Şair Özel'de Twitter mağduru oldu
Sahte hesaplardan yapılan yayınlar nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini savunan kişilerin başvurularını değerlendiren Samsun 2. Sulh Ceza Mahkemesi ve İstanbul Anadolu 14.Asliye Ceza Mahkemesi de itiraza konu hesapların kapatılmasına karar verdi.
İstanbul'da Şair İsmet Özel'in sahte Twitter hesabından hukuki haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle yaptığı başvuruyu değerlendiren İstanbul Anadolu 14. Asliye Ceza Mahkemesi, sahte Twitter hesaplarının kapatılmasına hükmetti.
Samsun'da da C.K. adlı kadının kendi ismi kullanılarak müstehcen içerikli yazı ve resimlere yer veren sahte hesaplardan yapılan yayınlar nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini savunarak, yaptığı başvuru üzerine de Samsun 2. Sulh Ceza Mahkemesi, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım ve bölümle sınırlı olarak içeriğe erişimin engellenmesine karar verdi. Kararlar, gereğinin yapılması için TİB'e gönderildi.
Samsun'daki şikayetçinin avukatı Adnan Aydın, "Müvekkilime özel bir husumeti olan birisi müvekkilimin adını kullanarak Twitter'da ve değişik birkaç internet sayfasında hesap açıyor. Müvekkilin ismi altına başka yerlerden temin ettiği müstehcen resimleri koyarak müvekkilimi rencide ediyor. Bu sayfaya erişimin engellenmesi için mahkemeden talepte bulunduk. Mahkemeden de bu doğrultuda bir karar verildi" açıklamasında bulundu.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı ise ''Engellemeyle ilgili İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından talep olunmuş veya alınmış herhangi bir karar mevcut değildir'' şeklinde açıklama yaptı.
-Kararla ilgili açıklamalar
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Twitter hesabından paylaştığı mesajında, "Sosyal medya platformlarının tamamen kapatılması tasvip edilemez. Ayrıca daha önce defalarca belirttiğim gibi iletişim teknolojilerinin bugün ulaştığı noktada Twitter gibi bütün dünyada kullanılan platformlara erişimin topyekün engellenmesi teknik olarak zaten mümkün değil. Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal gibi suç oluşturan hususlar varsa ancak mahkeme kararıyla sadece ilgili sayfalar kapatılabilir. Umarım bu uygulama uzun sürmez" ifadelerini kullandı.
-"Bu bir yasak değildir. Yasaklama değildir"
Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ise kararın yasak anlamına gelmeyeceğini, sadece kişilerin müracaatı üzerine yargının aldığı kararların uygulanmasından ibaret olduğunu söyledi.
Twitter'a erişimin engellenmesi konusunun TİB tarafından yürütüldüğünü dile getiren Arınç, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Dolayısıyla kimse endişelenmesin. Sadece mahkeme kararlarını uygulamayan Twitter'ın merkezine karşı süreci TİB başlatmış durumda. Bunlar giderildiği taktirde, hemen, belki de bu saatlerde böyle bir şey olmuş olabilir, ama belki de inadına Twitter merkezi bunu uygulamayacaktır. Türkiye'de baskıcı bir rejim olduğunu ilan etmek suretiyle sayın Başbakanımızın ve hükümetimizin itibarını yıkmaya çalışacaktır. Bizim için insan esastır. 'İnsanı yaşat ki devlet yaşasın' diyen Edebali hazretlerinin vasiyetine inanıyoruz. İnsanın ahlakı, haysiyeti, karakteri, kimliği ve şerefi bizim için her şeyden önemlidir. Bunu eğer siz tarumar ediyorsanız, çiğniyorsanız biz, siz ne derseniz deyin bununla ilgili hukuk işletmek zorundayız. Ben de sabah Twitter hesabından ''Akhisar'a gidiyorum'' diye kısa bir mesaj göndermiştim. Benimkiler sadece bunlar. Hükümetin bazı uygulamaları konusunda ben Twitter hesabını kullanıyorum. Keşke herkes böyle yapabilse. Ama görüyoruz ki bazı olaylarda şiddete sokak eylemlerine öldürmeye, yakmaya, yıkmaya yönelten bazı hesaplardan da yayınlar yapılabiliyor. Bunu çok olağan dışı karşılamasın kimse. Bu bir yasak değildir. Yasaklama değildir. Sadece kişilerin müracaatı üzerine yargının aldığı kararın uygulanmasına yöneliktir. Dünyanın her yerinde yargı vardır. Yargı kararları da uygulanmak zorundadır."
Arınç, Cumhurbaşkanı Gül'ün konuyla ilgili Twitter mesajı hakkında ise "Ona da saygı duyuyorum. Bugün biraz önce Cumhurbaşkanımızın da 3 tane tweeti vardı. Orada da bu olayları anlatan mesajlarına da saygı duyuyoruz. Twitter iyi kullanıldığında faydalı bir araç, bıçak gibi. Ekmeği keserseniz parça parça, dilim dilim 10 kişiye taksim edersiniz, bıçak adalet vasıtası olur. Kötü niyetli bir adam aynı bıçağı alır birisinin kalbine saplar bir cinayet vasıtası olur. Twitter da böyle iyiye, hayra, güzele, doğruya kullandığınız zaman ondan daha tatlısı yok, ama insanları katletmeye yönelirseniz, haysiyet cellatlığı, ahlak katilliği yaparsanız o zaman da bu aleti çok kötü bir şekilde kullanmış olursunuz diye düşünüyorum'' dedi.
- "Mahkeme kararlarına herkesin uyması gerekir"
Başbakan Yardımcısı Emrullah İşler ise son zamanlarda bir takım sistematik saldırılar olduğunu, kişilik haklarıyla ilgili ihlaller yapıldığını belirterek, "Dolayısıyla bazı şahıslar mahkemelere gitmişler ve karar getirmişler. Mahkeme kararı neticesinde. BuTwitter'a bildirilmesine rağmen Twitter iletişimi engellemediği için o ilgili görüntüleri veya kayıtları kaldırmadığından dolayı Türkiye Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, böyle bir tedbire başvurmuş durumda şu an itibarıyla. Mahkeme kararları, tabi hukukun üstünlüğü herkes için geçerlidir. 'Şeriatın kestiği parmak da acımaz' diye sözümüz var bizim. Dolayısıyla mahkeme kararlarına herkesin uyması gerekir, hukuka herkesin uyması gerekir. Aksi takdirde böyle herkese gelişi güzel saldırılar yapılabilir" değerlendirmesini yaptı.
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da "Bir süredir bir temas trafiği vardı ama bu sıhhatli işlemiyor. Burada kötüler arasından birini seçmek durumunda kalıyorsunuz. Doğru, Türkiye'nin algısı açısından çok iyi değil ama hiçbir şey yapmadığınızda da orada da kötü bir sonuç elde ediyorsunuz. Mecburiyetten oluyor, hak-hukuk ihlalini önlemek için oluyor. Ümit ederim ki bu hızlı, makul ve kendi hukuk çerçevemiz içinde çözülür. Bu tartışma sadece Türkiye'de değil, tüm dünyada sürüyor" dedi.
İfade ve düşünce özgürlüğünün, fikirlerin serbestçe tartışılmasının çok önemli olduğunu belirten Babacan, bunların başkalarının hakkına, hukukuna zarar vermeden, başkalarını aşağılamadan, nefret suçuna dönüşmeyecek şekilde kullanılması gerektiğini ifade etti.
-"Siyasi bir karar değil"
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan da "Erişimin engellenmesi mahkemelerce alınmış bir karardır, siyasi bir karar değildir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, vatandaşlarının haklarını ve hukunu korumak zorundadır. Türkiye, interneti yasaklayan bir ülke değildir. Hakaret ve hukuksuzluğa karşı hep birlikte durulmalıdır. Twitter, Youtube ya da benzeri tüm sosyal medya siteleri Türkiye'de hukuka uymak zorundadır" açıklamasında bulundu.
Elvan, "Hukuka ve kanunlarımıza uyduğu sürece, herkes istediği gibi yayın yapma özgürlüğüne sahiptir. Yurt dışı merkezli söz konusu internet sitesi Türk mahkemlerinin kararlarına uyarak hukuka aykırı içerikleri çıkardığı takdirde tedbir amaçlı uygulanan erişimin engellenmesine son verileceği, Telekominikasyon İletişim Başkanlığı tarafından ifade edilmiştir" dedi.
Twitter'ın özellikle mahkeme kararını Türkiye'de uygulanmasında duyarsız olduğunu belirten Elvan, bu konuda özellikle Twitter tarafından ciddi adımlar atılmasını beklediklerini söyledi.
Elvan, "Türk hukuk sistemine herkesin saygı göstermesi gerekir. Bu şirket ister yurt içinde olsun ister yurt dışında olsun nerede olursa olsun, Türk hukukuna saygı gösterilmesi gerekir diye düşünüyorum. Dünyadaki örneklerine baktığımızda özellikle Fransa'da antisemitizm konusunda geçmişte mahkeme kararları var. Bu kararların Twitter tarafından dikkate alındığını görüyoruz. Yine Almanya'da Neonazi konusunda da mahkeme kararları var. Bu konuda da Twitter'ın mahkeme kararlarını uyguladığını görüyoruz. Diğer ülkelere gösterdiği hassasiyeti, Türkiye'de de göstermesi gerektiğini düşünüyorum" diye konuştu.
Gerçek hayatta suç olan her şeyin sanal hayatta da suç olduğunu vurgulayan Elvan, "Bu Avrupa Birliği'nin temel ilkelerinden, kendi direktifinde yer alan temel hususlardan birisidir. O zaman Avrupa Birliği şunu söylüyor; 'gerçek hayatta suç olan, sanal hayatta suç değildir'. Böyle bir şey söz konusu olabilir mi? Bu Avrupa için geçerli olacak, Türkiye için geçerli olmayacak. Eğer sanal hayatta işlenmiş bir suç varsa, bu konuda bir mahkeme kararı varsa, o mahkeme kararının ilgili şirket tarafından uygulanması gerekir" değerlendirmesinde bulundu.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, mahkeme kararlarının Twitter'in tamamının kapatılmasını değil içeriklerin kapatılmasını öngördüğünü ancak içerikler mahkeme kararı uyarınca çıkarılmadığından mahkeme kararını uygulamak için başka yol kalmadığını bildirdi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de "Türk yargısının mahkeme kararlarının uygulanmaması, bu ülkenin egemenliğine saldırıdır, egemenliğini tanımamak demektir. Bunu da hep beraber tepki gösteriyoruz. Başbakanımızın gösterdiği tepki doğrudur, bu konuda Twitter'ın yaptığı uygulamayı da kınıyorum... İnşallah en kısa sürede mahkemenin, Twitter'dan istemiş olduğunu mahkeme talimatı yerine getirilir, mahkeme kararı yerine getirildiği zaman derhal açılır diye düşünüyorum" açıklamasını yaptı.
-"Twitter'ın kendisini hiç bir ülke nezdinde hukukun üstünde görmemesi lazım"
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise konunun mahkeme kararlarının uygulanmamasıyla ilgili olduğunu, yasakçı bir zihniyetten kaynaklanmadığını söyledi. Şimşek, "Aktif bir Twitter kullanıcısıyım, epey de bir takipçim var. Bu anlamda üzüldüm ama Twitter'ın kendisini hiç bir ülke nezdinde hukukun üstünde görmemesi lazım... Twitter İngiltere'de mahkemelere nasıl bir hassasiyetle cevap veriyorsa Türkiye'deki mahkelemelere de aynı hassasiyetle cevap versin, gereğini yapsın biz de bir an önce Twitter'a kavuşalım" değerlendirmesinde bulundu.
Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, "Teknoloji bir engel tanımaz. Bizim Twitter'da veya Facebook'ta veya bu tip sosyal medya araçlarından beklediğimiz şey nedir, Amerikan hükümetine nasıl davranıyorsan, bize de öyle davran" ifadelerini kullandı.
-"Siyasi bir müdahale gibi algılamak doğru değil"
Başbakan Erdoğan'ın Başdanışmanı Yalçın Akdoğan ise konuyu şu sözlerle değerlendirdi:
"Siyasi bir müdahale gibi algılamak doğru değil. Bir hanımefendi ile ilgili pornografik görüntüler konulmuştur ve mahkeme kararı bu yönde kişi haklarının ihlal edildiğine karar vermiştir. Hiç kimse maheme kararlarından münezzeh değildir... Twitter, Türkiye Cumhuriyeti'ni kaale almamaktadır, mahkemelerine itibar etmemektedir ve kişi haklarına dönük bu saldırılara göz yummaktadır... Burada bugün kişi hakları ihlal ediliyorsa yarın bu ulusal güvenlik meselesi de olabilir."
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Süleyman Soylu, Twitter'a tedbir amaçlı erişim engeline ilişkin, "Bir vatandaşımız çıkıyor 'Benim hayatıma yönelik ciddi bir saldırı var. Ben bunun mahkeme kararını aldım ve siz bunu kapatmak zorundasınız' diyor. Burada muhatap ne Türkiye Cumhuriyeti devletidir, ne mahkemelerdir, ne hükümetimizdir. Burada muhatap, sorumsuzca, çifte standartlı davranan ve Türkiye içerisindeki hukuka, evrensel hukuk normlarına uymayan Twitter'dır" dedi.
AB Komisyonu'nun genişleme ve komşuluk politikasından sorumlu üyesi Stefan Füle, kararın "derin endişeler" doğurduğunu, Türkiye'nin Avrupa değerleri ve standartlarına bağlılık taahhüdü üzerinde "şüphe uyandırdığını" söyledi.
-Muhalefetten eleştiri
Muhalefet partilerinden ise kararı eleştiren açıklamalar yapıldı.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, "İlk kez Türkiye'de halkın oyuyla seçilmiş bir siyasal parti, bu ülkeye demokrasi getireceğine yasak getiriyor" değerlendirmesinde bulundu. Türkiye'yi bir üçüncü dünya ülkesi konumuna getirmek, Türkiye'ye yapılmış en büyük haksızlıktır.
Toplum özgürlük istiyor, siz baskı uyguluyorsunuz. Toplum rahat konuşmak istiyor siz yasak getiriyorsunuz. Hani Türkiye özgür bir ülke olacaktı, yasaklardan arınacaktı. İnsanlar tweet atıyorlar, düşüncelerini açıklıyorlar. Bundan Erdoğan niye korkuyor, niye çekiniyor? Demek ki veremeyeceği hesabı var, onun için korkuyor.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, "Özgürlüklerle bu kadar oynanamaz. Yasaklar hiçbir şeye fayda etmiyor. Bugüne kadar baktığınız zaman yasaklar, hiç kimseye, hiçbir diktaya, hiçbir baskıya sonuç getirmemiş, onları yok etmiş" dedi.
CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, kararın haberleşme özgürlüğünü ortadan kaldırdığını savunarak, Başbakan Erdoğan hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını ve twitter'ın açılması için gerekli tüm yasal girişimleri yapacaklarını söyledi
MHP Genel Başkan Yardımcısı Şefkat Çetin de "Tayyip Erdoğan'ın kökünü kazıma talimatıylaTwitter'ın kapatılması, hukuk ve ahlak dışı fiilleri işleyenlerin daha büyük suçlarının duyulmasından korktuğunu göstermektedir" iddiasında bulundu.
-Twitter avukatı TİB yetkilileriyle görüştü
Bu arada, sosyal paylaşım sitesi Twitter'ın avukatı Gönenç Gürkaynak, TİB yetkilileriyle erişimin engellenmesiyle ilgili mahkeme kararlarına ilişkin görüşme yaptı. Avukat Gürkaynak, görüşmenin ardından açıklama yapmadan TİB'den ayrıldı.
(18:05'te güncellendi)
