Türkiye kaçırılan Çingene Kızı'nın parçalarını istiyor

Anadolu'nun özgün mozaiklerinden olan ve bir kısmının Çingene Kızı mozaiğiyle bilinen mozaiğin parçalarının kaçırılarak sergilendiği Bowling Green State Üniversitesi'nden geri getirilmesi amacıyla "www.change.org"da yeni bir kampanya başlattıklarını anlatan Nağış, Zeugma Antik Kenti'nde yürütülen kaçak kazılarda ele geçirilip yurt dışına kaçırılan 12 parça mozaiğin, Amerika'nın Ohia Eyaletindeki Bowling Green State Üniversitesi'nde dekorasyon amaçlı sergilendiğini tespit ettiklerini belirtti.

Nağış, "Bu eşsiz tarihi mirasın ait olduğu topraklara iadesi için harekete geçtik. Kaçırılan mozaiklerin Zeugma'ya ait oldukları, Zeugma kazılarının resmi kazı başkanı Prof. Dr. Kutalmış Görkay tarafından sunulan bir rapor ve gazeteci yazar Özgen Acar tarafından yapılan araştırmayla kanıtlandı" diye konuştu.

-Paha biçilemeyen mozaikler 3 bin 500 dolara satın alınmış

Nağış, Anadolu'nun ev sahipliğini yaptığı Zeugma mozaiklerinin, kaçak kazılar sırasında yağmalandığını, parçalandığını ve yasal olmayan yollarla yurt dışına kaçırıldığını dile getirerek, şunları söyledi:

"Arkeolojik eserler insanlık tarihini aydınlatmada, insanı anlamada ve geçmişin mirasını bilgi olarak topluma aktarmada önemli rol oynar. Bu nedenle, eserlerin yağmalanması ve yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırılması, geçmişin tanıkları olan bu eserleri sadece satın alınacak bir objeye dönüştürür. Her şeyin ötesinde suçtur. 1960'lı yıllarda Zeugma ve çevresinde yapılan kaçak kazılar sırasında yurt dışına kaçırıldığı tespit edilen, M.S. 2.-3. yüzyıllara tarihlenen 12 parça mozaik, ABD'deki Bowling Green State Üniversitesi tarafından 1965 yılında Manhattan'daki bir sanat galerisinden satın alınmıştır. 3 bin 500 dolara satın alındığı bilinen mozaikler Bowling Green State Universitesi, Wolfe Center Binası, Eva Marie Saint tiyatrosunun lobisinde dekorasyon amaçlı kullanılmaktadır. Şüphesiz ki bu arkeolojik eserler olmaları gereken yere, modern müzecilik teknolojisine uygun olarak 30 bin metrekarelik alana inşa edilmiş olan Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi'ne derhal iade edilmelidir."

-Çingene Kızı Gaziantep'in simgelerinden oldu

Gaziantep'in Nizip ilçesindeki Zeugma Antik Kenti'nden çıkarılan ve Zeugma mozaiklerinin simgesi haline gelen Çingene Kızı mozaiğinin bulunma hikayesi de kendisi kadar etkileyici. Zeugma Antik Kenti'ndeki bir villanın yemek odasının tabanındaki birçok bölümü tahrip edilmiş mozaiğin parçası olan ve üzerine düşen sütunun kaldırılmasıyla bulunan mozaik, günümüzde sadece Zeugma'nın değil Gaziantep'in de tanıtımına katkı sağlıyor.

Bu mozaik büyük ölçüde tahribata uğramıştır. Resimli panoda yalnızca kadın başı figürü kalmıştır. Bu mozaikte kadın figürü sağına doğru bakmaktadır. Kabarık saçları ortadan ikiye ayılmış ve ensesinden bir eşarpla bağlanmıştır. Dar alınlı, elmacık kemikleri çıkık ve dolgun yüzlüdür. Kulaklarında iç içe geçmiş iri halka küpe bulunmaktadır. Bu nedenle ilk bulunduğunda Çingene Kızı olarak adlandırılmıştır.

Bir görüşe göre bu figür, saçlarının ortadan ayrılmış olması gözleri ve burun yapısıyla Büyük İskender, bir başka görüşe göre ise Toprak Ana Gaia olarak yorumlanıyor.