Analiz: Türk tarım ihracatına Rus piyangosu
Batı'nın yaptırımlarına gıda alanında ithalat yasağı ile karşılık veren Rusya, AB'yi yaş meyve sebze alımını durdurmakla tehdit ediyor. Söz konusu hamle atılırsa Türkiye'nin bu alandaki ihracatı %40 artabilir
Ukrayna krizi sürerken Avrupa Birliği ve ABD, Rusya'ya yönelik yaptırımlarını her geçen gün artırıyor. Rusya ekonomisini hedef alan yaptırımlar sonrası Moskova da harekete geçti.
Putin yönetimi, uygulanan yaptırımlara karşı Batı'dan tedarik ettiği bazı tarım ürünlerinin ithalatına son verdi.
Polonya’dan yaş meyve-sebze ithalatını durduran Rusya, söz konusu ithalat yasağını 28 üyeli Avrupa Birliği’nin tamamına yayma tehdidinde bulunuyor.
Rusya’nın Gıda Güvenlik Ajansı olarak da bilinen tarım piyasası regülatörü Rosselkhoznadzor, Ukrayna'dan tarım ürünleri ithalatına da yeni yasaklar getirdi.
Ukrayna'dan soya fasulyesi, soya küspesi, ayçiçeği ve mısır unu ithalatını yasaklayan Rusya, 28 Temmuz’da süt ürünleri, 29 Temmuz’da ise meyve suyu ithalatını durdurmuştu.
Bloomberg’in haberine göre Rusya, gelecek haftadan itibaren ABD’den tavuk eti ithalatını, Yunanistan’dan ise yaş meyve ithalatını sınırlayabilir.
Rusya’nın ABD’den yapılan kümes hayvanları ithalatına yönelik olarak bu yılın başlarında yaşanan salmonella salgınına karşı risk değerlendirmesine başlayacağı da gelen haberler arasında.
- Batı için Rusya önemli bir pazar -
Tarımsal ürün ihracatı gerçekleştiren birçok batılı şirket açısından Rusya oldukça büyük ve önemli bir pazar.
Sadece Yunanistan'ın geçtiğimiz yıl Rusya'ya 271 milyon dolarlık meyve ihracatı gerçekleştirdiğini belirtirsek pazarın önemi daha net anlaşılacaktır.
Kanatlı sektörü açısından ise Rusya, ABD’nin Meksika’dan sonra ikinci en büyük pazarı konumunda. ABD’nin kanatlı ihracatının yüzde 7’si Rusya’ya gerçekleşiyor.
ABD Tavukçuluk ve Yumurta İhracatçı Konseyi verilerine göre geçtiğimiz yıl ABD, Rusya’ya toplam 309 milyon dolarlık piliç ihraç etti.
- ABD’ye karşı kısıtlamalar başladı -
Rusya karşı yaptırım olarak Amerikan fast food zinciri McDonald's'ın ürünlerini de sağlık açısından kontrol etmeye hazırlanıyor. Batı'yı kendi silahı ile vurmaya hazırlanan Rusya, McDonald’s’ın kullandığı peynirleri denetlemeye hazırlanıyor.
Hatırlanacağı üzere Rusya Gıda Güvenliği Ajansı, Ukrayna krizine paralel olarak 2014 başından buyana bazı ülkelerden tedarik ettiği gıda ürünlerine yönelik düzenlemeler yapmıştı. Avustralya’dan sığır eti ithalatı Mart’ta durdurulurken, Letonya ve Litvanya’dan da domuz eti alımı durdurulmuştu. Temmuz başında ise Moldova’dan et ve meyve ithalatına son verilmişti.
ABD Ticaret Temsilciliği Mart ayı Raporu’na göre Rusya, ABD’den tedarik edilen süt ürünleri, sığır ve domuz eti ile bebek mamalarında kullanılan bazı dondurulmuş tavuk eti ithaline de kısıtlamalar getirdi.
- Türkiye’nin yaş meyve sebze ihracatı %40 artabilir -
Peki tüm bu gelişmeler Türkiye açısından ne anlama geliyor?
Rusya’nın Batı’ya ithalat yasağı, Türkiye’nin mevcut gıda ihracatı kapasitesinde bir artışa neden olabilir mi?
Bu sorunun cevabını almak üzere Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kavak ile görüştük.
Ali Kavak aynı zamanda Narenciye Tanıtım Grubu Başkanlığı görevini de yürütüyor.
Rusya’ya yaş meyve sebze ihracatında Türkiye’nin Polonya ile rekabet ettiği ürün bulunmadığını belirten Ali Kavak, “O yüzden Polonya’ya yönelik yasaklama ya da yaptırımın bize olumlu bir yansıması pek olmaz. Ama Rusya’nın yaş meyve ve sebze ithaline yönelik yasakları İspanya, İtalya, Yunanistan gibi Akdeniz havzasındaki ülkelere yayılırsa bize olumlu yansımaları olabilir. Çünkü söz konusu ülkelerle narenciye, şeftali, üzüm, domates gibi ürünlerde ciddi bir rekabet halindeyiz. Dolayısıyla orada bizim açımızdan bir fırsat doğabilir” dedi.
2013’te toplam yaş meyve sebze ihracatının yüzde 40’a yakınını Rusya Federasyonu’na gerçekleştirdiklerini belirten Kavak, geçen yıl Rusya’ya bu alanda 900 milyon dolarlık ihracat yapıldığını hatırlattı.
2014 yılı için Rusya Federasyonu’na yönelik ihracatta yüzde 15’lik bir artış ile 1 milyar doları aşmayı hedeflediklerini kaydeden Kavak, “Rusya’nın Avrupa Birliği ülkelerinden tedarik ettiği yaş meyve sebze ithalatına yönelik yasaklar genişlerse, Türkiye’nin bu alandaki ihracatı yüzde 30-40 artabilir” dedi.
2013 yılında Ukrayna’ya gerçekleştirilen yaş sebze-meyve ihracatının ise 225 milyon dolar olduğunu belirten Kavak, iki ülke arasındaki krizi yakından takip ettiklerini ve planlarını ona göre revize ettiklerini söyledi.
- Kanatlı ürünleri ihracatında fırsat doğabilir -
Konunun bir başka muhatabı ise kanatlı ürünleri sektörü.
Rusya’nın gelecek haftadan itibaren ABD’den tavuk eti ithalatını yasaklama ihtimali üzerinde durulurken, bu konuyu da Kanatlı Ürünleri Tanıtım Grubu Başkanı Müjdat Sezer ile konuştuk.
Rusya’ya kanatlı ürünleri ihracatı konusunda bir zorluk olmadığını ancak fiyatlar konusunda ABD’nin Türkiye’ye göre daha avantajlı konumda olduğunu söyleyen Müjdat Sezer, şuan Türkiye’den Rusya’ya kanatlı sektöründe ihracatın olmadığını belirtti.
Sezer, Rusya’nın ABD’den kanatlı ürünlerine yönelik ithalat yasağı getirmesi halinde fiyatlar tutarsa Türkiye’den bir satış imkanı doğabileceğini ifade etti.
Zaman zaman Rusya ile kanatlı ürünlerine yönelik ihracat konusunda görüşmeler yaptıklarını hatırlatan Sezer, sektörün potansiyel olarak ihracata hazır olduğunu söylerken, ABD’nin alternatifi olarak Brezilya’nın da Rusya’ya potansiyel ihracatçı konumunda olduğunu sözlerine ekledi.
Tüm bu gelişmeleri yakından takip ederken akıllara da “TL-Ruble ile ticaretin önü açılabilir mi?” sorusu gelmiyor değil.