Türkiye'nin cari işlemler açığı eylül 2 milyar 224 milyon dolar, yıllıklandırılmış bazda ise 46 milyar 731 milyon dolar oldu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan cari işlemler açığı, ocak-eylül döneminde geçen yılın dönemine göre 18 milyar 303 milyon dolar azalarak 30 milyar 860 milyon dolara geriledi.

Türkiye'nin cari işlemler açığı eylül ayında 2 milyar 224 milyon dolar, yıllıklandırılmış bazda ise 46 milyar 731 milyon dolar oldu.

Bu gerilemede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının 15 milyar 448 milyon dolar azalarak 45 milyar 174 milyon dolara düşmesi, net hizmet gelirlerinin 2 milyar 211 milyon dolar artarak 20 milyar 125 milyon dolara yükselmesi ve birincil gelir açığının 802 milyon dolar azalarak 6 milyar 630 milyon dolara gerilemesi etkili oldu.

Seyahat gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyar 754 milyon dolar tutarında artarak 23 milyar 36 milyon dolara, seyahat giderleri de 241 milyon dolar tutarında artarak 3 milyar 646 milyon dolara ulaştı.

"Birincil gelir" ve "ikincil gelir" terimleri, "gelir dengesi" ve "cari transferler" terimlerinin yerine kullanılmaya başlandı. Birincil gelir altında yer alan yatırım gelirinden kaynaklanan net çıkışlar bir önceki yılın aynı dönemine göre 880 milyon doları azalarak 6 milyar 350 milyon doları olurken, ikincil gelir dengesinden kaynaklanan net girişler 158 milyon dolar azalarak 819 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yurt dışında gerçekleştirilen tahvil ihraçları yoluyla ocak-eylül döneminde bankalar 7 milyar 893 milyon dolar ve diğer sektörler 2 milyar 689 milyon dolar net borçlanma gerçekleştirdi.

Verilere göre, doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net varlıklar, bir önceki yılın ocak-eylül dönemine göre 2 milyar 361 milyon dolar artarak 4 milyar 432 milyon dolar tutarında gerçekleşti.

Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net yükümlülükler, bir önceki yılın ocak-eylül dönemine göre 836 milyon dolar artarak 9 milyar 345 milyon dolar oldu. Portföy yatırımları kalemindeki net yükümlülük oluşumuyla ilgili olarak, yurt dışında yerleşik kişiler hisse senedi piyasasında ocak-eylül döneminde 1 milyar 583 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirdi. Eylül ayında kaydedilen 408 milyon dolar tutarındaki net satım işleminin 396 milyon doları banka hisselerinde gerçekleşti.

Devlet iç borçlanma senetleriyle ilgili olarak yurt dışı yerleşikler, eylül ayındaki 907 milyon dolar tutarında net satımla birlikte yılın dokuz ayında 1 milyar 250 milyon dolar tutarında net satım gerçekleştirdi.

Yen piyasasında eylül ayında gerçekleştirilen 918 milyon dolar tutarındaki tahvil ihracıyla birlikte Genel Hükümet, dokuz aylık dönemde yurt dışı piyasalardan 3 milyar 202 milyon dolar tutarında net kullanım sağladı.

Yurt dışında gerçekleştirilen tahvil ihraçları yoluyla eylül ayında bankalar 1 milyar 296 milyon dolar ve diğer sektörler 440 milyon dolar net borçlanma gerçekleştirdi. Böylece, dokuz aylık dönemde söz konusu sektörler sırasıyla 7 milyar 893 milyon dolar ve 2 milyar 689 milyon dolar net borçlanma gerçekleştirdi.

Diğer yatırımlar altında, bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları dokuz aylık dönemde 956 milyon dolar artarken, diğer sektörlerin yurt dışındaki mevduatı aynı dönemde 485 milyon dolar azaldı.

Yurt dışında yerleşik Türk vatandaşlarınca Merkez Bankası nezdinde açılan mevduat hesaplarında 1 milyar 986 milyon dolar, yurt dışı bankaların yurt içi bankalarda tuttuğu mevduat hesaplarında ise 102 milyon dolar net çıkış gerçekleşti.

Diğer yatırımlar altındaki krediler kalemiyle ilgili olarak Genel Hükümet, yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli krediler için 980 milyon dolar net geri ödemede bulundu.

Bankacılık sektörü, uzun vadeli kredilerde 5 milyar 45 milyon dolar, kısa vadeli kredilerde de 2 milyar 840 milyon dolar tutarında net kullanım gerçekleştirdi. Diğer sektörlerin net kredi kullanımı 3 milyar 270 milyon dolar oldu. Bir önceki yılın aynı döneminde ise 416 milyon dolar net geri ödeme gerçekleşti. Rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler 2 milyar 905 milyon dolar tutarında arttı.

- Ödemeler dengesi istatistiklerinde güncelleme yapıldı

Ödemeler dengesi istatistikleri, Eylül 2014 dönemine ait verilerden itibaren Ödemeler Dengesi ve Uluslararası Yatırım Pozisyonu Altıncı El Kitabı'nın (Altıncı El Kitabı) yeni
tanım ve standartlarına göre yayımlanmaya başladı. Bu çerçevede, ödemeler dengesi istatistikleri geriye dönük olarak Altıncı El Kitabı formatında güncellenmiş; "Analitik Sunum" için 1975 yılından, "Ayrıntılı Sunum" için ise 1984 yılından başlamak üzere veri sağlandı.

Kullanıcıların sunum farklılıklarını daha iyi görebilmesi amacıyla, Beşinci El Kitabı formatındaki ödemeler dengesi istatistikleri ile Altıncı El Kitabı formatındaki ödemeler dengesi istatistikleri, Mart 2015 dönemi verilerine kadar birlikte yayımlanacak.

Merkez Bankası geçici verilerine göre, Türkiye'nin 2013 Ocak-Eylül ve 2014 Ocak-Eylül dönemi cari işlemlerdengesindeki gerçekleşmeler şöyle (milyon dolar):

AA