Büyüme beklentinin çok altında
Türkiye'de ekonomik büyüme hızı, üçüncü çeyrekte beklentinin çok altında gerçekleşti
Türkiye ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 1,7 büyüyerek, 2012 yılının dördüncü çeyreğinden bu yana en düşük oranda büyüdü. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi yüzde 2,8'lik büyümeye işaret ediyordu. Ekonomi dönemlik bazda ise yüzde 0,4 büyüme gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yılın üçüncü çeyreğine ilişkin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, üretim yöntemiyle GSYH, 2014 yılı üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla yüzde 1,7'lik artışla 33 milyar 530 milyon lira, cari fiyatlarla ise yüzde 10,6'lık artışla 461 milyar 654 milyon lira oldu.
İmalat sanayinin 2014'ün üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 10,3'lük artışla 65 milyar 437 milyon lira, sabit fiyatlarla yüzde 2,2'lik artışla 7 milyar 298 milyon lira, finans ve sigorta faaliyetlerinin de bu dönemde cari fiyatlarla yüzde 10,4'lük artışla 13 milyar 754 milyon lira, sabit fiyatlarla yüzde 5,2'lik artışla 4 milyar 208 milyon lira olduğu görüldü.
Türkiye ekonomisi, ocak-eylül döneminde ise yüzde 2,8 büyüdü.
Öte yandan, TÜİK, yılın ilk çeyreğine ilişkin daha önce yüzde 4,7 olarak değiştirdiği büyüme rakamını yüzde 4,8, ikinci çeyrek için ise yüzde 2,1 olarak açıkladığı rakamı da yüzde 2,2 olarak revize etti.
GSYH, yılın üçüncü üç aylık döneminde geçen yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla yüzde 1,7 arttı.
Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH, üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,8; mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri ikinci çeyreğe göre yüzde 0,4 arttı.
- Hanehalkı tüketim harcamaları
Hanehalklarının nihai tüketim harcamalarının değeri yılın üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 7,1'lik artışla 301 milyar 179 milyon lira, sabit fiyatlarla yüzde 0,2,'lik artışla 21 milyar 898 milyon lira olarak gerçekleşti. Öte yandan devletin nihai tüketim harcaması cari fiyatlarla yüzde 15,7'lik artışla 64 milyar 658 milyon lira, sabit fiyatlarla yüzde 6,6'lık artışla 3 milyar 308 milyon lira oldu.
Gayri safi sabit sermaye oluşumu değeri üçüncü üç aylık dönemde cari fiyatlarla yüzde 9,4'lük artışla 84 milyar 374 milyon lira, sabit fiyatlarla yüzde 0,4'lük azalışla 7 milyar 366 milyon lira olarak hesaplandı.
- Mal ve hizmet ihracatı arttı, ithalatı azaldı
Mal ve hizmet ihracatı cari fiyatlarla yüzde 18,5'lik artışla 129 milyar 271 milyon liraya, sabit fiyatlarla yüzde 8'lik artışla 8 milyar 989 milyon liraya yükseldi.
Mal ve hizmet ithalat değeri ise söz konusu dönemde cari fiyatlarla yüzde 7,6'lık artış göstererek 137 milyar 833 milyon liraya yükselirken, sabit fiyatlarla da yüzde 1,8'lik azalışla 8 milyar 677 milyon liraya düştü.
Cari ve sabit fiyatlarla GSYH sonuçları şöyle:
| Yıl | Cari fiyatlarla GSYH (milyon TL) | Gelişme Hızı (%) | Cari fiyatlarla GSYH (milyon dolar) | Gelişme Hızı (%) | Sabit fiyatlarla GSYH (milyon TL) | Gelişme Hızı (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2012 1. çeyrek | 325.184 | 12,2 | 180.613 | -1,7 | 27.197 | 3,1 |
| 2012 2. çeyrek | 350.161 | 10,3 | 193.984 | -4,2 | 28.885 | 2,7 |
| 2012 3. çeyrek | 377.042 | 7,4 | 208.949 | 2,9 | 31.644 | 1,5 |
| 2012 4. çeyrek | 364.412 | 7,4 | 202.736 | 9,7 | 29.930 | 1,3 |
| 2012 yıllık | 1.416.798 | 9,2 | 786.283 | 1,6 | 117.625 | 2,1 |
| 2013 1. çeyrek | 355.687 | 9,4 | 199.106 | 10,2 | 28.027 | 3,1 |
| 2013 2. çeyrek | 386.373 | 10,3 | 210.405 | 8,5 | 30.184 | 4,6 |
| 2013 3. çeyrek | 417.223 | 10,7 | 212.697 | 1,8 | 32.983 | 4,2 |
| 2013 4. çeyrek | 405.898 | 11,4 | 199.730 | -1,5 | 31.283 | 4,5 |
| 2013 yıllık | 1.565.181 | 10,5 | 821.937 | 4,5 | 122.476 | 4,1 |
| 2014 1. çeyrek | 409.203 | 15 | 185.033 | -7,1 | 29.361 | 4,8 |
| 2014 2. çeyrek | 425.917 | 10,2 | 201.300 | -4,3 | 30.842 | 2,2 |
| 2014 3.çeyrek | 461.654 | 10,6 | 213.707 | 0,5 | 33.530 | 1,7 |
- Sektörler -
TÜİK verilerine göre cari fiyatlarla iktisadi faaliyet kollarının büyüme hızları şöyle oldu:
| Sektörler | 2014 2. çeyrek (%) | 2014 3. çeyrek (%) |
|---|---|---|
| Tarım, ormancılık ve balıkçılık | 6,3 | 7,9 |
| Madencilik ve taşocakçılığı | 21,7 | 14,6 |
| İmalat sanayi | 12,8 | 10,3 |
| Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı | 1,4 | 0,8 |
| Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri | 15,3 | 18,6 |
| İnşaat | 16 | 16,1 |
| Toptan ve perakende ticaret | 9,9 | 7,9 |
| Ulaştırma ve depolama | 12 | 11,5 |
| Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri | 13,9 | 14,9 |
| Bilgi ve iletişim | 8,8 | 5,6 |
| Finans ve sigorta faaliyetleri | -7,7 | 10,4 |
| Gayrimenkul faaliyetleri | 9,2 | 10,1 |
| Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler | 20 | 20,9 |
| İdari ve destek hizmet faaliyetleri | 15,3 | 13,5 |
| Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik | 11,6 | 10,7 |
| Eğitim | 16 | 16,3 |
| İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri | 16,1 | 15,5 |
| Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor | 14,9 | 14,1 |
| Diğer hizmet faaliyetleri | 14,6 | 15,9 |
| Hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri | 7,3 | 15,5 |
| Sektörler toplamı | 11 | 10,8 |
| Dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri | -14,8 | 15,1 |
| Vergi-sübvansiyon | 1,7 | 9,7 |
| Gayri safi yurtiçi hasıla (Alıcı fiyatlarıyla) | 10,2 | 10,6 |