ABD Merkez Bankası Fed, Çarşamba günü iki günlük Açık Piyasa Komitesi (FOMC) sonrası faiz kararını ve sözlü yönlendirmesini açıklayacak. Geçtiğimiz yılın Ekim ayında tahvil alımlarını sonlandıran Fed, Aralık ayındaki toplantıda faiz artışı için "sabırlı" olacağını ifade etmişti. Fed Başkanı Janet Yellen, sabırlı kelimesinin en az iki toplantıda faiz artırılmayacağı anlamına geldiğini belirtmişti.
Ocak'taki FOMC sonrasında ise para politikasındaki normalleşmedeki sabırlı duruşun korunacağı belirtilmiş, ancak enflasyonun petrol fiyatlarının da etkisiyle bir miktar daha gerileyeceği tahmininde bulunulmuştu. Tüketici fiyatları da Ocak'ta yüzde -0.7 ile beklentinin üzerinde gerilemişti.
Piyasaların gözü Fed'in ''sabırlı'' ifadesini sözlü yönlendirmesine dahil edip etmeyeceğinde olacak. Zira konuya iyimser yaklaşan piyasalar Fed'in faiz artışını en azından Eylül'e veya önümüzdeki yıla ertelemesini ümit ediyor. Ancak birçok analist faiz artışının Haziran ayında başlayacağını tahmin ediyor. Bloomberg'ün 12 Mart'ta tamamladığı ankete katılan 66 ekonomist, Fed'in 16-17 Haziran'daki FOMC'de ilk adımı atacağı tahmininde bulundu. Ankete katılan 21 ekonomiste göre ise Fed faiz artırmaya Eylül'de başlayacak.
Allianz Baş Ekonomi Danışmanı Muhammed El-Erian, Fed yetkililerinin büyük olasılıkla sabırlı ifadesini metinden çıkaracağını ve bunun ötesinde piyasalara temkinli mesajlar vermek için verilere göre hareket edeceklerini net bir şekilde dile getireceklerini belirtiyor.
Ak Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü Gökhan Şen konuya ilişkin raporunda, Fed'in emek piyasasına ilişkin sorun görmediğini ve tam istihdama yaklaşmaya çalışan bir ekonomiden bahsettiğini hatırlattı. Fed'in enflasyonu da petrol gibi geçici faktörler tarafından baskılanan ve orta vadede yüzde 2 hedeflerine döneceğine inandıkları bir bileşen olarak gördüğünü ifade eden Şen "Güçlü dolar henüz büyük bir problem değil ancak metinde kendine yer bulacak mı görmeliyiz. Uluslararası şartları da ECB aksiyonu sebebiyle pozitif değerlendirip geçmeleri olası" diye konuştu.
Güçlü iş piyasası sebebiyle sabırlı kelimesinin metinden kalkabileceği tahmininde bulunan Şen "Bu Fed’in artık her an faiz artırabileceği anlamına gelecek ve Haziran bahislerinde küçük bir canlanma göreceğiz. Diğer yandan, Yellen bunun bir faiz artışı anlamına gelmeyeceğini ikna edici bir dille açıklayacaktır" ifadelerini kullandı.
Yellen'ın stresi azaltmak için işaret edeceği asıl noktanın faizlerin ne zaman değil ne kadar artış yapılacağı olduğuna dikkat çeken Şen'e göre bu nedenle çeyreklik yayınlanan faiz tahminleri önemli olacak.
Bloomberght.com'a konuşan İş Yatırım Uluslararası Piyasalar, Hisse Senedi ve Türev Müdürü Şant Manukyan, tüm olan bitenlerin Fed'in sözlü yönlendirmesi veya faiz artışının zamanlaması ile ilgili olmadığını hatırlattı. Herkesin bu noktaya odaklanması sonucu ağırlığı buraya vermek durumunda kaldıklarını ifade eden Manukyan "Daha önce de belirttiğim gibi sabır kelimesinin kalkmasını bekliyorum. Bunun veri tabanlı gerekçeleri olduğu kadar, psikolojik baskıyla alakalı bir tarafı da var" diye konuştu.
Cari koşulların bu denli düşük faiz oranlarını ve 4.5 trilyon dolarlık bir stratejiyi desteklemediğini söyleyen Manukyan " İlk çeyrekte gördüğümüz veriler ağırlıklı olarak yavaşlayan bir ABD ekonomisine işaret ediyordu. Reel ücretlerde kuvvetli bir artış var ancak harcama seviyesi istenilen noktada değil" dedi.
Fed'in sabırlı kelimesini kaldırmasının tek nedeni olacağını kaydeden Manukyan'a göre, bu neden temelde bugüne kadar açık çek vererek kendisini bağlayan Fed'in kontrolü geri almak ve Yellen'in da sevdiği kelime ile politikalarda "esnekliği" geri kazanabilme olacaktır.
Bu esnekliğin Fed'e iki seçenek sunabileceğini söyleyen Manukyan seçenekleri şöyle sıraladı: "1- Piyasayı diken üzerinde tutmak ve her gelen iyi veri ile dıştan bir müdahale olmaksızın kendisini faiz artışına hazırlamayı sağlamak. Aksi durumda da hiç hareket etmemek. 2- İki veya üç toplantı sonrasında faiz artışına gitmek."
Manukyan, Yellen'ın basın toplantısında bu durumun asla faiz artışı anlamına gelmediği, enflasyon başta olmak üzere ücretler, kuvvetli dolar ve global gelişmeler nedeni ile işlerinin zor olduğunun da altını çizececeği tahmininde bulundu.
Bloomberght.com için değerlendirmelerde bulunan HSBC Stratejisti Fatih Keresteci ise, Fed'in sabırlı kelimesini çıkaracağına dair beklentinin kuvvetli olduğunu hatırlatarak "Bu beklenti, son dönemde piyasalarda ciddi bir çalkantıya neden olup doların oldukça fazla değer kazanmasına yardımcı olmuştu. Bunun Fed'i bir miktar da olsa rahatsız edebileceğini tahmin ediyorum. Bu nedenle de "sabırlı" ibaresi metinden çıkarılsa da yerine dengeleyici cinsten yeni bir kelime ya da kelime öbeği getirilebileceğini, ya da Başkan Yellen'in basın toplantısında Haziran'a odaklanan faiz artırım beklentilerini yumuşatmak adına görüşler beyan edebileceğini tahmin ediyorum" ifadelerini kullandı.
Bu nedenle Fed toplantısı sonrasında piyasalardaki satış baskısının daha da artabileceğine ilişkin görüş ve beklentilere çok katılmadığını belirten Keresteci "Fed'in sadece ve sadece esnek olmak, makroekonomik verilere zamanında tepki verebilmek şeklinde bir duruş takınacağı kanaatindeyim. Bununla birlikte, Fed'in faiz artırım sürecine girmiş olmasından ötürü piyasalardaki satış eğiliminin ne yazık ki süreceğini öngörüyorum" diye konuştu.
Analistler FOMC'nin sabırlı kelimesini kaldıracağını, ancak piyasalarda sert bir tepkiye yol açmamak adına temkinli mesajler vereceğini belirtiyor. Uzmanlar, Fed'in Çarşamba günü yayınlayacağı metinde bundan böyle faiz artışı konusunda verilere göre hareket edeceğini belirterek para politikası konusunda "esneklik" sağlamaya çalışacağını ifade ediyor.
BloombergHT.com Editörü
Enes Tunagür
etunagur@bloomberght.com