Analistler: Enflasyon "gıda" kaynaklı

Erste Securities Başekonomisti Nilüfer Sezgin, “Enflasyon Mart ayında temelde gıda fiyatlarına bağlı olarak sürpriz bir yükseliş gösterdi. Yıllık enflasyon yüzde 7.55’ten yüzde 7.61’e yükseldi. Ancak yıllık çekirdek enflasyon tahmin ettiğimizden daha fazla geriledi. Uygun giyim fiyatları sayesinde çekirdek enflasyon yüzde 7.7’den yüzde 7.1’e indi. Ancak yine de Merkez Bankası’nın enflasyon görünümü değerlendirmeleri için ana parametrelerden biri olan trend çekirdek enflasyon bir önceki aydaki yüzde 5.4 seviyesinden yüzde 6.2’ye yükseldi. Bu seviye Merkez Bankası’nın rahat ettiği yüzde 4-5 aralığından yüksek olsa da banka para birimindeki aşağı yönlü baskıların yumuşaması ile birlikte, faiz indirimi baskılarını hissetmeye devam edebilir” değerlendirmelerini yaptı.

Dört D Ekonomi Yönetim Danışmanlığı Ekonomisti Şengül Dağdeviren, "Gıdadaki fiyat baskısı Mart ayında da yıllık tüketici enflasyonunu beklentinin üzerine taşıdı. Yılbaşından bu yana Merkez Bankası'nın (MB) beklenti aralığının üst sınırında veya daha üstünde gerçekleşen enflasyon Mart'ta bu farkı yaklaşık 1 puana kadar çıkardı. Dolayısıyla enflasyonun öngörülebilirliği açısından sıkıntılı bir dönem yaşıyoru, bu da MB'nin işini biraz daha zorlaştırıyor. Ama çekirdek enflasyondaki olumlu eğilim özellikle enerji fiyatlarındaki seyir ve kur etkisinin zayıflaması ile devam ediyor. Bu da eğer manşet enflasyondaki yükseliş beklentileri olumsuz etkilemezse ileriye yönelik düşüş eğilimin korunduğuna anlamına geliyor. Kanımca TL'nin seyri enflasyondaki düşüşün hızı açısından hem doğrudan hem de beklentiler kanalıyla en önemli belirleyicilerden biri olmaya devam edecek. Nitekim hizmetler tarafında baskı unsuru olan lokanta fiyatlarının gıdadaki bu şoklar sonrasında hızlı bir düşüşü olmayacaktır. Ayrıca kira enflasyonundaki artışın da yavaş da olsa devam ediyor olduğunu görüyoruz. Yani enflasyon düşecek olsa da bu düşüşün hızlı olmama olasılığı hala güçlü. Gıda ise öngörülebilirlik için bir kırılganlık unsuru olmaya devam edecek

Merkez Bankası'nın (MB) son faiz toplantısı tutanaklarında "... gıda fiyatlarının yüksek seyri ve yakın zamanda gözlenen döviz kuru hareketleri nedeniyle enflasyon bir süre daha Ocak Enflasyon Raporunda ifade edilen patikanın üzerinde seyretmeye devam edecektir." öngörüsü yer almıştı. Dolayısıyla bir süredir manşet enflasyon yerine çekirdek enflasyon vurgusu yapan MB'nin bu vurgusunu korumasını bekleyebiliriz. Ama bu hali hazırdaki kredibilite açığını kontrol etmeye yeter mi emin değilim" diye konuştu

Ak Yatırım Başekonomisti Hakan Aklar beklentilerin üzerinde gelen enflasyon verisi ile ilgili, “Gıda kaleminin önemli bir payı var. Geri kalan kalemlerin katkısı sıfır. Önümüzdeki aylarda düşüşlerin devam etmesini bekliyoruz. Yıl sonu tahminimiz yüzde 6.4 seviyesinde” değerlendirmesinde bulundu.

Deniz Yatırım Başekonomisti Özlem Derici şunları kaydetti: “Enflasyonda beklentinin çok üzerinde bir yükseliş oldu. Ancak gıda kaynaklı. Çekirdekteki düşüş sürüyor. Gıda kaynaklı da olsa artış görülmesi kötü haber. Ancak genele yayılmış bir fiyat artışı olmadığını görüyoruz. Enflasyondaki düşüşün çekirdek tarafında sürdüğünü ve Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarında süreceğini tahmin ediyoruz. Enflasyondaki yükseliş, merkez bankasının faiz indirimlerinde Mart’ın ardından Nisan’da da durmasına neden olabilir. Yıl sonu tahminimiz ise yüzde 7.2 seviyesinde”

Burgan Securities Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, “2.47’lik bir artış var. Özellikle işlenmemiş gıda geçen yılın üzerinde bir artış göstermiş ki aslında zaten tarihsel ortalamaların geçen sene üzerindeydi. Bunun bile üzerinde artış olmuş. Olumsuz hava koşulları bir faktör olabilir. İşlenmiş gıda ise gerilemiş. Buna rağmen gıda fiyatları yukarıda, sürpriz buradan kaynaklanıyor.

Bunun dışında ulaştırma grubunda enerji, akaryakıt kaynaklı artışlar görüyoruz. Diğer bazı sektörlerde kuralara bağlı ayarlamalar izleniyor. Genel olarak yıllık enflasyonun aslında baz etkisiyle düşmesi beklenen bir dönemde yükseliyor olması olumsuz. İyi tarafından bakıldığında çekirdek enflasyonda gerilemenin sürdüğünü görüyoruz. 7.73’ten 7.1’e geriledi. Bu eğilim önümüzdeki aylarda devam edebilir. Ancak bu rakamlar enflasyon hedefine ulaşılması bakımından pek ümit vermiyor. Yıl sonu enflasyon beklentimiz 6.8 seviyesinde” şeklinde konuştu.

Ekinci Ekonomik Danışmanlık'ın Kurucusu Şevin Ekinci, "Merkez Bankası daha önce gıda fiyatlarından ötürü Şubat ayında bir yükseliş yaşanacağını söylemişti, aynı yükselişi Mart ayında da görüyor olmamız yıl sonu enflasyon beklentisine ulaşılmasını iyice zorlaştıracak. Önümüzdeki dönemde ulaştırma fiyatlarında ve giyim tarafında da aylık artışlar görülmeye başlanacak ve Nisan ayının akabinde aylık artışlar yüzde 0.5'in çok altında bile olsa yıllık enflasyon (Nisan ayı haricinde) hep yüzde 8 seviyesine yakın görülebilir. Hem kurdan kaynaklanan geçişkenlik etkisi hem de düşük petrol fiyatlarının yansıtılamaması sebebiyle Mart ayındaki ve Nisan ayındaki olumlu baz etkilerini yaşayamadık. Merkez Bankası'nın bu sene için enflasyon beklentisinin üst noktası yüzde 6.9 ve en olumlu baz etkisi olan aylarda bile buna ulaşılamaması resmi beklentinin önümüzdeki enflasyon raporlarında tekrar değiştirileceğinin habercisi olmalı. Merkez Bankası Başkanı Başçı daha önce enflasyon raporu toplantısında Mart ve Nisan aylarında yıllık enflasyonda olumlu baz etkisi sayesinde yüzde 5 seviyelerinin görülebileceğini ve buradan yavaş bir adımda yükselişin başlayacağını belirtmişti. Şimdi bu yükselişin Mart ayında görülen yıllık yüzde 7.6 seviyesinden başlayacağını düşünmemiz gerekirse, Merkez Bankası'nın 22 Mart'taki olağan para kurulu toplantısında faiz indirimine gitmemesini beklemeliyiz" değerlendirmelerini yaptı.

Enflasyon artışında gıdanın etkisinin büyük olduğu değerlendirmesinde bulunan Anadolu Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Kamelya İşler beklentiyi aşan enflasyonla ilgili şu değerlerlendirmeleri yaptı:

"Mart ayına ait enflasyon verileri açıklandı. Buna göre TÜFE’de aylık bazda artış %1,19 olurken (Beklenti %0,87), yıllık bazda artış %7,61 (Beklenti %7,27) oldu. Beklentilerin üzerinde gelen manşet enflasyona karşın, çekirdek enflasyon tarafında düşüşün devam ettiğini görüyoruz. H endeksi Mart’ta yıllık bazda %7,75, I endeksi ise %7,10 artış göstermiştir.

Beklentileri aşan TÜFE artışında gıda enflasyonun ana etken olduğunu görüyoruz. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu aylık bazda %2,47, yıllık bazda da %14,12’lik artışla ana harcama grupları içinde en fazla artış gösteren grup olmuştur.

Manşet enflasyonda baz etkisi kaynaklı aşağı yönlü eğilim devam etse de, gıda fiyatlarının olumsuz etkisi hissedilmeye devam ediyor. Bu da, TCMB’nin faiz indirimi konusunda çekimser davranmasına neden olabilir. 22 Nisan’da gerçekleşecek Para Politikası Kurulu toplantısında “temkinli” duruşun korunacağını ve faiz oranlarında herhangi bir değişiklik olmayacağını düşünüyoruz."

BloombergHT.com Editörü

Güneş Doğan

gdogan@bloomberght.com