Birleşik Krallık'ta 650 seçim bölgesinin büyük bir bölümünde oy sayımı tamamlanırken, dün yapılan genel seçim sonrası kesin olmayan sonuçlar üzerine iktidar senaryoları tartışılıyor. David Cameron Başbakan olmaya devam etmeye hazırlanıyor. İskoç milliyetçilerin yükselişi, Cameron'ın partisinin koltukları toplamasına yardımcı oldu. Sonuçların belirginleşmesi ile birlikte paund sıçradı.
Sandık çıkış anketinde birinci görünen Muhafazakar Parti, şu ana kadar sonucu belli olan bölgelerde yarışı İşçi Partisi'nin önünde götürüyor. İngiliz basını, ankette 316 milletvekili çıkaracağı tahmin edilen Başbakan David Cameron liderliğindeki Muhafazakarların meclise 329 milletvekiliyle gireceğini öngörüyor. Bu rakam, 650 sandalyenin bulunduğu Avam Kamarası'nda tek başına iktidar olmak için yeterli.
Basında yer alan tahminlerden bir diğeri de Muhafazakarların tek başına iktidar için gerekli 326 milletvekili sayısını az bir farkla kaçırmaları. İngiliz yayın kurumu BBC, bu durumda Muhafazakar Parti'nin "pratikte" tek başına iktidar olabileceği yorumunu yaptı. BBC, Kuzey İrlanda'da 4 milletvekili çıkaran Sinn Fein Partisi'nin meclise gelmemesi ve meclis başkanının oy kullanmaması nedeniyle tek başına iktidar için Muhafazakar Parti'nin milletvekili sayısının yeterli olacağını savundu.
Üst üste ikinci kez iktidara gelen Muhafazakar Parti'nin önünde koalisyona gitme ya da azınlık hükümeti kurma ihtimali de bulunuyor. Başbakan Cameron, başka bir partiyle koalisyon kurmak istemezse "azınlık hükümeti" seçeneğini deneyebilir.
Partiye yakın kaynaklar, Muhafazakar Parti'nin koalisyon seçeneğini değerlendirmek durumunda kalması halinde Kuzey İrlanda'da 8 milletvekili çıkaran Demokratik Birlik Partisi (DUP) ya da son dönemdeki koalisyon ortağı Liberal Demokratlarla masaya oturabileceğini kaydediyor.
Dar bölge ve çoğunluk esasına göre düzenlenen İngiliz seçim sisteminde, her seçim bölgesinde en çok oyu alan aday doğrudan milletvekili seçiliyor. Herhangi bir siyasi partinin aldığı yüzdelik oyla, sahip olduğu sandalye sayısı doğru orantılı olmayabiliyor.
-İngiliz piyasaları "istikrar" dedi
Sterlin, İngiltere'de David Cameron'un seçimler sonrası yeniden çoğunluktaki Muhafazakar hükümetin başına geçerek başbakanlığa hazırlanmasının ardından 2009'dan bu yana en hızlı sıçramasını gerçekleştirirken, İngiltere tahvilleri ve hisse senetleri değer kazandı. ABD Hazine tahvilleri yükselişini ikinci güne taşıdı ve Çin hisse senetleri, gelişen piyasa hisselerindeki yükselişlere öncülük etti.
İngiliz sterlini euro karşısında yüzde 1.5 değer kazanarak, New York saati ile 06:21'de, 72.78 seviyesine gelirken, İngiltere tahvilleri yükselişini ikinci taşıdı ve İngiliz hisse senetleri bir ayın en düşüğünden sıçradı. ABD'nin 10 yıl vadeli tahvillerinin faizi iki baz puan düşerek yüzde 2.17'ye indi. Standard & Poor's 500 (S&P 500) endeks vadeli kontratları yüzde 0.2 yükseldi. Avrupa hisse senetleri yükseldi ve Syngenta AG, Monsanto Co'dan gelen 45 milyar dolarlık satınalma teklifini reddetmesinin ardından yüzde 18 değer kazandı. Çin hisse senetleri, zayıf dış ticaret verisinin teşvik beklentilerini güçlendirmesi sonucu, 2010 yılından bu yana en yüksek haftalık kaybının bir kısmını geri aldı.
-Hezimet istifa getirdi
İskoç İşçi Partisi lideri Jim Murphy, SNP adayı Kirsten Oswald'a koltuğunu kaptırırken, Liberal Demokrat Parti'nin üst düzey isimleri genel seçimde yenilgiye uğradı.
Anketteki beklentilere karşılık oy kaybeden İşçi Partisi'nin Genel Başkanı Ed Miliband ve Liberal Demokrat Parti'nin Genel Başkanı Nick Clegg görevlerinde istifa ettiler.
5 yıl boyunca koalisyon hükümetinin küçük ortaklığını yapan Liberal Demokrat Parti, bu genel seçimde 57 koltuğunun büyük bir bölümünü kaybederek, önümüzdeki dönemde parlamentoda 8 milletvekiliyle temsil edilecek.
İstifa konuşmasında Liberal Demokrat Partili birçok meslektaşının bu seçimde koltuğunu kaybettiğini görmenin, "acı verici" olduğunu söyleyen Clegg, partinin başarısızlığından dolayı kendisini sorumlu tuttuğunun altını çizdi. Clegg bunu, koalisyona "girme kararının bedeli" olarak tanımladı.
Clegg, beş yıl önce "cesur" koalisyona girme kararıyla, kriz yaşanan İngiltere'de kaç kişinin hayatını iyileştirdiklerini Liberal Demokrat Partililerin hiçbir zaman bilemeyeceğini söyleyerek, partisinin koalisyondaki rolünün İngiltere'yi 5 yıl öncesine göre daha eşit ve daha liberal hale getirdiğini savundu.
Bu seçimin zor geçeceğini her zaman beklediğini ifade eden Clegg, seçim sonucunun, "açık bir şekilde tahmin edilemeyecek kadar ezici" olduğunu belirterek şunları söyledi:
"Korku ve şikayet kazandı. Liberalizm kaybetti. Ancak bunun için savaşmaya devam etmeliyiz. Geri dönüş yolu yok diye düşünmek kolay, ama yol var. Bu partimiz için karanlık bir saat ama düzgün liberal değerlerimiz bir gecede söndürülemeyecek ve buna izin vermeyeceğiz."
Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği (AB) üyesi olarak kalması gerektiğini savunan Liberal Demokrat Parti'nin eski lideri Clegg, Avrupa'da liberalizm yolculuğunun korku siyasetine karşı iyi bir yol katedemediğini belirterek, milliyetçilikle "bize karşı onlar"ın Avrupa'da yükselişe geçtiği konusunda uyarıda bulundu. Clegg, bu durumun İngiltere'yi tehlikeli bir noktaya getirdiğini vurgulayarak, "Güçlü ve devlet adamına yakışır liderliğin yokluğunda, Birleşik Krallık'ın varlığının büyük bir tehlikede" olduğunu ifade etti.
Clegg, dün halkın sandık başına gittiği İngiltere'de seçim bölgesi Sheffield Hallam'dan aldığı 22 bin 215 oyla yeniden parlamentoya girmeye hak kazanmıştı.
Koalisyon hükümetinde Enerji ve İklim Değişikliği Bakanı olan Liberal Demokrat Partili Ed Davey de aday olduğu Surbiton bölgesinde milletvekilliği koltuğunu Muhafazakar Parti adayı James Berry'e kaptırdı. 1997 yılından beri milletvekili olay Davey, 2012 yılından bu yana da Enerji Bakanlığı görevini yürütüyordu.
Liberal Demokrat Parti'nin bir dönem genel başkan yardımcılığını yapan ve 32 yıldır milletvekili olan Simon Hughes da aday olduğu Bermondsey-Old Southwark bölgesinde İşçi Partisi adayına yenildi. Liberal Demokrat Partili İş, Yenilik ve Yetenekler Bakanı Vince Cable de aday olduğu Twickenham bölgesinden seçilemedi ve bu bölgede 2 bin oy farkla Muhafazakar Parti adayı parlamentoya girdi. 1997 yılından beri milletvekili olan Cable, partisinin genel başkan yardımcılığını da yapmıştı.
-"Oylar yeniden sayılsın" talebi
Filistin'e verdiği destekle bilinen Respect Partisi Batı Bradford milletvekili adayı George Galloway, bölgesinde oyların yeniden sayılmasını istedi. İngiliz basını Galloway'in bölgesinde koltuğunu İşçi Partisi adayına kaptırmasının beklendiğini bildirirken, sandık çıkış anketini seçim yasakları sona ermeden sosyal paylaşım sitesi Twitter'dan paylaştığı için Galloway hakkında polise şikayette bulunuldu. Galloway, milletvekili seçilemezse gelecek yıl Londra'da yapılacak belediye başkanlığı seçimi için aday olacağını açıklamıştı.
-Ali Kemal'in torunu İngiliz parlamentosunda
Londra Belediye Başkanı Boris Johnson İngiliz Avam Kamarası'nda artık koltuk sahibi. Johnson, Batı Londra'nın Uxbridge ve Güney Ruislip bölgesinden 22,511 oy aldı. İşçi Partisi'nin adayı Summers 11,816 oy ile ikinci geldi.
Muhafazakar Johnson'la ilgili Başbakan David Cameron, "Yıldızlarımı sahada görmek isterim" demişti. Boris Johnson, 2001-2008 yıllarında da milletvekilliği yapmıştı. Boris Johnson, ayrıca Kuva-yi Milliye karşıtı olarak bilinen Dahiliye Nazırı Ali Kemal'in torunu.