El-Erian: İstihdam Fed'in "uzatması" olabilir
Ünlü fon yöneticisi Muhammed El-Erian, Fed'in 15-16 Eylül toplantısı öncesi istihdam verisine ilişkin değerlendirmelerde bulundu
Allianz SE baş ekonomi danışmanı ve Bloomberg View köşe yazarı Muhammed El-Erian, Cuma günü açıklanacak olan ABD istihdam verisi ve bunun Fed'in Eylül ayı ortasında gerçekleştireceği politika tolantısında alınacak faiz kararına olası etkilerini değerlendirdi.
El-Erian'ın değerlendirmesi şöyle;
Fed yetkilileri, 15-16 eylül'deki politika toplantısına hazırlanmaları ile birlikte sıkışıklık içinde olabilirler: Göreceli olarak sağlıklı ABD ekonomisi ile diğer bölgelerdeki türbülans arasındaki büyüyen sapma, faiz artırım kampanyasına hemen mi başlayacakları ya da Aralık ayına ya da daha ötesine mi erteleyeceklerine ilişkin değerlendirmelerini daha karmaşık hale getirdi.
ABD'de Cuma günü açıklanacak olan istihdam verisi, güçlü, zayıf ya da ortada çıkması ile birlikte, düğüm noktası olabilir.
Eğer Fed'in dikkate aldığı yalnızca iç ekonomik veriler olsaydı, dokuz yılı aşkın sürenin ardından ilk faiz artırımı kararı alması kaçınılmaz olurdu. İstihdam artışı güçlü ve gayrı safi iç hasıla büyümesi, hayalkırıklığı yaratan birinci çeyreğin ardından yükseldi. Dahası, çarşamba günü Fed'in Bej Kitabı'nın açıklanması ile açığa çıktığı üzere, geniş tabanlı ekonomik faaliyet yolunda gidiyor ve ücret baskıları daha somut hale geldi.
Ekonominin geçmiş dönemlerde olduğu gibi geleneksel faiz artırımı çevrimine benzer bir hareket için hazır olmamasına karşın, ki bunlar arasında yarı otomatik aralıklarda ve tarihi ortalama politika seviyesine dönüşleri içeren artırımlar yer alıyor, mevcut iç ekonomik koşullar, sıfıra yakın seviyedeki istisnai düşük seviyeden bir faiz artırımını makul kılacaktır (ve makul kılmakta).
Fed'in karşı karşıya bulunduğu zorluk yalnızca küresel ekonomideki zayıflama ile değil, aynı zamanda politika adımlarının, özellikle uluslararası finansal istikrarsızlığı ve buna bağlı olarak ABD sınırları dışındaki gelişmelerin olumsuz etkilerinin yayılma tehdidinia rtırarak, nasıl iç büyümeyi dolaylı olarak zayıflatmayla da ilgili.
Çin öncülüğündeki gelişen dünyanın yavaşlamakta olduğu konusunda çok az şüphe var ve bu durum muhtemelen Avrupa ve ABD büyümelerindeki hızlanma ile de dengelenmeyecek. Gelişen piyasa finansal varlıklarında gerçekleşen son kargaşa, şaşırtıcı bir şekilde düzensizce gerçekleşen para birimlerindeki değer kayıpları da buna dahil, reel ekonomiye de genişleyebilir. Bu öncelikle sistemik olarak öneme sahip gelişen ülkelerde (Brezilya, Çin, Kore, Rusya ve diğerleri gibi) olabilir.
Bu ortamda, Fed, iyi bir nedenle, küresel istikrarsızlığı besleyebilecek bir faiz artırımına gitmeden önce çok dikkatli bir şekilde değerlendirme yapacak.
Merkez bankasının bu zıt etkilere ağırlık vermesi ile birlikte, Ağustos ayı istihdam raporu bir uzatma olabilir.
İstihdamda, ücret artışında kayda değer bir yükselişle birlikte, süregelen güçlü bir genişlemeyi (diğer bir 200,000 üstü yeni istihdam) işaret eden bir veri, özellikle eğer tarihi düşük seviyesinde bulunan işgücüne katılım oranı mevcut seviyesinde kalmaya devam ederse, dengeyi Eylül ayında faiz artırımına doğru bozar.
Aksi durumda, zayıf bir rapor, yani süregelen zayıf ücret artışıyla birlikte aylık istihdam artışının hızında bir düşüş, dengeyi statükonun korunması doğru değiştirir.
Ayrıca, eğer veri orta çıkarsa da, diyelim ki güçlü istihdam artışı, ancak ücret artışında anlamlı bir artış olmaması, Fed bekelme kararı alabilir. Bu, ABD ekonomisinin dış olumsuzluklarla başa çıkabilecek denli güçlü olduğuna ilişkin güçlü işaretlere kadar riskleri en aza indirmeyi seçmek anlamına gelir.
Daha sakin bir dünyada, özellikle ABD ekonomisinin göreceli güçlü konumu dikkate alındığında, bu faiz artırımının zamanlamasına daha az takıntılı bakılacak (ve bakılmalı). Bu koşullar altında, merkez bankası dikkatleri, en gevşek sıkılaştırmaya (bu gibi bir sıkılaştırma, çok sığ faiz artışları, dur kalk şeklinde artışlar ve politika faizinin bitiş noktasının tarihi ortalamaların altında olmasını içerir) gitmesi durumunda bunun geniş tabanlı etkilerinin ne olabileceğine çevirerek başarılı olabilirdi.
Ancak volatil finans piyasaları ve kırılgan küresel ekonomi Fed'e çok az seçenek veriyor ve uluslararası koşullar ve yansımaları konusunda endişelenmesine neden oluyor. Bu durumda, yalnızca istisnai bir şekilde güçlü istihdam raporunu yetkililere Eylül ayında harekete geçmeleri için güven sağlar.