Fed’in 10 yıla yakın bir süreden bu yana ilk kez yapmaya hazırlandığı faiz artırımı, 4 büyük merkez bankasını 2011’den bu yana politikayı sıkılaştırma kararlarını gevşetmeye zorlayan türden para birimi yükselişlerini destekliyor.
Avrupa, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda’da yetkililer gösterge faiz oranlarını küresel finans krizinin ardından gelen yıllarda artırdı. Ancak yükselen para birimlerinin ve zayıf küresel talebin etkisiyle bu ülkelerin ekonomileri sıkılaşan para koşullarına uyum sağlamada aşırı güçsüz kaldı ve faizler yeniden indirildi. Piyasalar, üç emtia üreticisi ülkenin gevşemeye gitme ihtimalini fiyatlarken, Avrupa Merkez Bankası gerektiğinde tahvil alım programını artırabileceği sinyali verdi.
Hong Kong’daki Canadian Imperial Bank of Commerce stratejistlerinden Patrick Bennet, “Bu durum, söz konusu merkez bankalarının sadece yurtiçine bakmaları ve yurtdışına baknanalarına bir örnek ve bu açıkça kötü bir politika. Buradaki gerçek zorluk; Fed’in normalleşmeye başlayıp başlayamaması ve ekonominin gelecekte nasıl bir yön izleyeceği” dedi.
ABD’nin işsizlik oranı Ağustos’ta 7 yılın en düşük seviyesine inerken, Fed2in tercih ettiği enflasyon göstergesi 3 yıldan uzun bir süredir hedefin altında seyrediyor. Enflasyon göstergesi Temmuz’da yıllık bazda yüzde 0.3 seviyesindeydi. Politika yapıcılar iki ana hedefi var; tam sürdürülebilir istihdam ve yüzde 2 civarında olan enflasyon.
Bennett, Fed2in 16-17 Eylül toplantısı sonunda faiz oranlarını muhtemelen artıracağını belirtti. Ancak traderlar merkez bankasının faizi gelecek hafta artırma olasılığını yüzde 26 olarak görüyor. Ağustos ayının sonunda bu ihtimal yüzde 38 seviyesindeydi.
Doların 10 önemli para birimi karşısındaki hareketlerini takip eden Bloomberg Spot Dolar Endeksi 21 Aralık’tan bu yana yaklaşık yüzde 7 yükseldi ve geçtiğimiz iki yıldaki yüzde 15’lik yükselişi genişletti. Euro, AMB’nin 2011 yılında faizleri artırması ile birlikte 1.4940 dolara kadar yükseldi. Euro dolar karşısında Londra saati ile 07.49’da 1.1282 dolardan işlem gördü.
Kanada doları, ülke merkez bankasının gösterge faiz, 75 baz puan artırması ile 2010’da yüzde 5.4 güçlendi. Politika yapıcılar, ekonominin resesyona girmesi ile Ocak ve Temmuz indirimleri öncesinde faizi yüzde 1’de tutmuşlardı.
Avustralya doları, merkez bankasının gösterge faizi 1.75 yüzde puan artırarak yüzde 4.75’e çekmesi ile 2009 ve 2010’da yüzde 46 değerlendi. Ancak sonraki yıl faizlerdeki artışlar gevşetilmeye başladı. Avustralya doları ABD doları karşısında Cuma günü 70.61 ABD sentinden işlem gördü. Para birimi 2011’deki rekor seviyeden yüzde 36 geriledi.
Yeni Zelanda doları merkez bankasının faiz oranını üç ayda üçüncü kez düşürmesinin ardından Perşembe günü yüzde 1.6 değer kaybetti. Para birimi geçtiğimiz yılın rekora yakın seviyesinden yaklaşık yüzde 30 düşük seviyede.