Faizi artıracaklar mı? Çarşamba günü iki günlük politika toplantısı için bir araya gelen Fed yetkilileri, geçtiğimiz hafta kısa vadeli faiz oranlarını artırma konusunda bir fikir birliğine varmış görünmüyordu. Ancak özel uzman tahmincilerin yaklaşık yarısı hala Fed’in faiz oranlarını artırmak üzere olduğunu düşünüyor. Faiz oranları yaklaşık yedi yıldır sıfıra yakın seviyede tutuluyor. İşte Fed’in Perşembe günkü politika açıklaması ve güncellenmiş ekonomi projeksiyonlarında dikkat edilmesi gereken 5 nokta. Fed politika açıklamasını TSİ 21.00’da yapacak. Başkan Janet Yellen ise 21.30’da bir basın toplantısı düzenleyecek.
1-Artırım veya sinyal var mı?
Bazı Fed yetkilileri faiz oranlarını artırmaya hazırken, diğerleri finans piyasalarındaki volatilite ve kürese büyüme endişeleri ile birlikte beklemede kalmaya meyilli görünüyor. Yetkililer bir orta nokta bulmaya çalışabilir, faizleri sıfıra yakın tutarken faiz artırımının 27-28 Ekim veya 15-16 Aralık toplantısında artırılacağı sinyali verebilir. Belirsizlik dikkate alındığında Yellen’in Fed’in ne yaptığını çerçeveleme biçimi aksiyonun kendisi kadar önemli olacak.
2-Faizde bir artırım mı olacak?
Politika yapıcılar, güncellenmiş ekonomik projeksiyonları sunmaya hazırlanıyor. Bunlara, gösterge federal fon oranının gelecek birkaç yılda gelebileceği seviyelerin projeksiyonları da dahil. 2015 yılı sonu için olan tahmin yüzde 0.25 ile yüzde 0.5 aralığındaysa bu, 2015’te bir faiz artırımı olacağına işaret edebilir. Bu ay WSJ anketine katılan ekonomistler, Fed’in sıkılaştırmaya bu yıl başlayacağı ancak faizde ikinci bir artırım için bahara kadar bekleyeceğini öngördü.
3-Kademeli artış rehberliği
Fed yetkilileri, faiz oranlarının önümüzdeki ay ve yıllarda yavaş artış göstermesini beklediklerini ifade etmişlerdi. Yellen kanun yapıcılara Temmuz ayında faiz oranlarını ihtiyatlı ve kademeli bir tutumla yükseltmek istediğini söyledi. Geçtiğimiz ay Fed Başkan Yardımcısı Stanley Fischer, “Fed’in tedbirli bir şekilde hareket etmeye ihtiyacı olacak. Fed genişlemeci tutumu kademeli bir hızda kaldırılabilir” dedi. Yetkililer Perşembe günü kademeli yükseliş mesajını pekiştirebilir.
4-Uzun vadeli projeksiyonlar
Yetkililer Haziran ayında ekonomik büyümenin uzun vadede yüzde 2 ile 2.3 aralığına, işsizlik oranının yüzde 5 ile 5.2 aralığına ve fed fon oranının yüzde 3.75 seviyesinde geleceğini öngörmüştü. Bu beklentilerdeki revizyonlar takip edilmeli. Beklentilerdeki değişimler, Fed’in ABD ekonomisinin kapasitesi ile ilgili ne düşündüğünü gösterebilir. İşsizlik oranının Ağustos ayında yüzde 5.1’e düşmesine rağmen ücret ve fiyat artışlarında ivmelenme görülmemesi, işsizliğin enflasyonu alevlendirmeden ne kadar gerileyebileceği tahminlerinin düşmesine yol açabilir. Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester, verimlilikteki cansızlığa atıfta bulunarak uzun vadeli ekonomik büyüme ve faiz oranları ile ilgili tahminlerini indirmeyi düşündüğünü söyledi.
5-Muhaliflerin dönüşü
Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üst üste 5 kez oy birliği ile alınmış politika açıklamaları yaptı ancak bu kez 2015’in ilk muhalif oylarını görebiliriz. Richmond Fed Başkanı Jeffrey Lacker, faiz oranlarının artırılması ihtimalinin yüksek olduğunu söylemişti. Ancak Haziran ayı toplantısında muhalif bir görüş sunmadı. Lacker, “Şu an Haziran’da olduğumuz durumda değiliz. Dolayısıyla beklemeye yönelik tutumun daha farklı olacak” ifadelerini kullanmıştı. Diğer taraftan Chicago Fed Başkanı Charles Evans, Fed’in 2016’ya kadar beklemesi gerektiğini dile getirmişti.