Wall Street Journal'in haberine göre, Perşembe günkü Avrupa Merkez Bankası (AMB) toplantısı öncesinde yatırımcılar kafasındaki 5 temel soruya cevap arıyor.
AMB, devasa parasal genişleme programını açıkladıktan dokuz ay sonra teşvik programını daha da ileri taşıyarak başını bir türlü yukarı kaldıramayan enflasyonu istediği seviyeye yükseltmeye çalışacak.
Ekonomistler, AMB'nin, Perşembe günkü toplantısında, mevduat faizini negatif bölgede daha da düşürerek aylık 60 milyar euro (63.5 milyar dolar) büyüklüğünde yeni bir varlık alım programı açıklamasını bekliyor. AMB'nin, aylık varlık alım programının hem büyüklüğünü artırması hem de süresini daha önce 2016 olarak açıklanan bitiş tarihinden daha ileri tarihe taşıması bekleniyor.
AMB kararının piyasalar ve merkez bankalarında, özellikle de Avrupa'nın para birliği dışındaki ülkelerinde önemli etkileri olacak. AMB kararına ilişkin beklentilerle euro zaten değer kaybetti. Ancak, piyasalar, yeni ve etkileyici bir teşvik paketi beklentilerinde hayal kırıklığına uğrayabilir.
AMB'nin perşembe toplantısı öncesinde cevaplanması gereken 5 soru:
1) AMB'nin ne yapması bekleniyor?
AMB yetkililerinin yorumları, halihazırda %-0.2'de bulunan mevduat faizinin düşürülerek, parasal genişlemenin genişleteceğini gösteriyor. Analist beklentileri ise çeşitlilik gösteriyor. J.P. Morgan'dan Greg Fuzesi, mevduat faizinin 10 baz puan düşmesini, aylık tahvil alımlarının 10 milyar euro artmasını ve parasal genişleme programının 3 ay daha uzatılmasını bekliyor. Bu beklentinin muhafazakar bir beklenti olduğunu belirtmek gerekir. RBS, 20 baz puan faiz indirimi, varlık alım programında aylık 25 milyar euro artış ve programda 6 aylık erteleme bekliyor. Piyasa tepkisi, gerçekleşmenin beklenti aralığının neresinde olacağına göre değişecektir.
2) Euro Bölgesi ekonomisi gerçekten kötü mü?
Mevcut varlık alım programı neredeyse yolu yarılamış durumda, yani, önümüzdeki dönemde yine yüzlerce milyar dolarlık tahvil alımı yapılacak. Ayrıca, ekonomik veriler de son dönemde çok kötü değildi. Euro Bölgesi ekonomisi yavaş da olsa büyüyor ve işsizlik düşüyor. Özel sektör borçlanması artıyor ve beklenti anketleri ekonomik aktivitede hareketlenme olabileceğini gösteriyor.
3) Öyleyse neden tahvil alım programı bu kadar erken artırılmalı?
Tek kelimeyle: Enflasyon, ya da enflasyonun çok düşük olması. Fiyatlar genel seviyesi bir önceki yıla göre yüzde 0.1 artış gösterdi. Enflasyon inatçı bir biçimde yüzde 0'a yakın seyrediyor. AMB'nin hedefi ise yüzde 2 seviyesinde bulunuyor. AMB başkanı Mario Draghi 20 Kasım'da "Eğer mevcut politikamızın enflasyon hedefimize ulaşmakta yetersiz olduğuna karar verirsek, enflasyonu yükseltmek için yapmamız gereken her neyse onu yapacağız" dedi.
4) Kararın küresel sonuçları neler olacak?
AMB'nin ek genişlemeye gitmesi Euro Bölgesi ve ABD arasındaki politika farklılaşmasının altını çizecek. Fed'in 16 Aralık'taki toplantısında faiz artırması bekleniyor. Eğer iki merkez bankası arasındaki farklılaşma zaman içerisinde büyürse, bu para birimleri ve tahvilleri yıllar boyu etkileyebilir. İsveç, Danimarka ve İsviçre merkez bankaları AMB kararını dikkatle izleyecek. Eğer bu ülkeler kendi para birimlerinde yukarı yönlü baskı görürlerse kendileri de genişlemeci para politikası izlemek durumunda kalabilirler.
5) AMB'de fikir birliği var mı?
Bundesbank Yönetim Kurulu Başkanı Jens Weidmann ve ECB Yönetim Kurulu üyesi Sabine Lautenschläger önderliğindeki yetkililer, AMB'nin teşvik paketinin daha da genişletilmesinin gerekliliği konusunda şüpheli. Baltık ülkelerinin merkez bankası yetkililerinin de bazı kuşkuları bulunuyor. Bu kapsamda AMB'nin perşembe günü alacağı kararın oy birliğiyle olması pek olası gözükmüyor.