Türkiye ekonomisi % 4.0 büyüdü
-
Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.0 büyüdü
Türkiye ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 4 büyüme kaydetti. Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerinin medyanına göre, büyümenin yüzde 2.7 seviyesinde çıkması bekleniyordu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yılın üçüncü çeyreğine ilişkin gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) verilerini açıkladı.
Buna göre, üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH), yılın üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre, sabit fiyatlarla yüzde 4'lük artışla 34 milyar 934 milyon lira, cari fiyatlarla yüzde 12.1'lik artışla 518 milyar 637 milyon lira oldu.
Bu yılın 9 aylık döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla gayrisafi yurtiçi hasıla yüzde 3.4'lük artışla 97 milyar 235 milyon lira, cari fiyatlarla da yüzde 11.1'lik artışla 1 trilyon 445 milyar 614 milyon lira oldu.
Tarım sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri, yılın üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı çeyreğine göre, sabit fiyatlarla yüzde 11.1'lik artışla 5 milyar 289 milyon lira, cari fiyatlarla yüzde 20.1'lik artışla 65 milyar 710 milyon lira olarak gerçekleşti.
Sanayi sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri, aynı dönemde sabit fiyatlarla yüzde 1.5'lik artışla 10 milyar 364 milyon lira, cari fiyatlarla yüzde 7.5'lik artışla 112 milyar 917 milyon lira oldu.
Hizmet sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri, söz konusu dönemde sabit fiyatlarla yüzde 5 artarak 19 milyar 783 milyon liraya, cari fiyatlarla yüzde 11.2 yükselerek 283 milyar 360 milyon liraya çıktı.
Türkiye ekonomisi 2015 yılı birinci çeyreğinde yüzde 2.5 ve ikinci çeyreğinde yüzde 3.8 büyüme kaydetmişti. Geçen yılın tamamında ise büyüme yüzde 2.9 olarak gerçekleşmişti.
Türkiye ekonomisi, bu yılın üçüncü çeyreğinde gayri safi yurtiçi hasıladaki yüzde 4'lük artışla üstü üste 24 çeyrek büyümüş oldu.
Türkiye ekonomisi, bu dönemde yüzde 4 büyüdü. Üçüncü çeyrekte GSYH cari fiyatlarla 2014 yılının üçüncü çeyreğine göre yüzde 14 düşüşle 184 milyar 169 milyon dolar oldu. Geçen yılın üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla GSYH, 214 milyar 106 milyon dolardı.
Türk lirası bazında bakıldığında ise cari fiyatlarla GSYH, geçen yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 12.1 artarak, 518 milyar 637 milyon lira oldu. Söz konusu rakam, 2014 yılının üçüncü çeyreğinde 462 milyar 509 milyon lira seviyesindeydi.
Bu yılın 9 aylık döneminde ise cari fiyatlarla GSYH, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 9,3 gerileyerek 545 milyar 946 milyon dolar, Türk lirası bazında da yüzde 11.1 artışla 1 trilyon 445 milyar 614 milyon lira oldu.
- Büyüyen sektörler
Üçüncü çeyrekte sektörel bazda cari fiyatlarla en yüksek büyüme hızı, yüzde 20.1 ile tarım, ormancılık ve balıkçılık sektöründe kaydedildi. Bu sektörü, yüzde 19.5 ile su temini, kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri, yüzde 19 ile de kamu yönetimi ve savunma:zorunlu sosyal güvenlik izledi.
En küçük büyüme ise yüzde 1.5 ile hane halklarının işverenler olarak faaliyetlerinde görüldü. Madencilik ve taşocakçılığı sektörü de yüzde 3.9 daraldı.
- Hane halklarının nihai tüketim harcamaları yüzde 3,4 arttı
Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH, üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5.4'lik artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.3 arttı.
Hane halklarının nihai tüketim harcamaları üçüncü çeyrekte sabit fiyatlarla yüzde 3.4'lük artışla 22 milyar 616 milyon lira, cari fiyatlarla yüzde 10.6'lık artışla 332 milyar 514 milyon liraya yükseldi.
Devletin nihai tüketim harcamaları söz konusu dönemde sabit fiyatlarla yüzde 7.8 artarak 3 milyar 566 milyon lira, cari fiyatlarla yüzde 15.7'lik artışla 74 milyar 846 milyon lira olarak gerçekleşti.
- Sabit fiyatlarla gayri safi sabit sermaye oluşumu yüzde 0.5 azaldı
Sabit fiyatlarla gayrisafi sabit sermaye oluşumu üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0.5 düşüşle 7 milyar 369 milyon liraya geriledi. Cari fiyatlarla ise yüzde 7.2 artışla 91 milyar 219 milyon liraya ulaştı.
Mal ve hizmet ihracatı, yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla sabit fiyatlarla yüzde 0.6'lık azalışla 8 milyar 936 milyon liraya düşerken, cari fiyatlarla ise yüzde 17 artarak 151 milyar 152 milyon liraya çıktı. Mal ve hizmet ithalatı da sabit fiyatlarla yüzde 1 düşüş göstererek 8 milyar 609 milyon liraya gerilerken, cari fiyatlarla yüzde 9.8'lik artışla 151 milyar 820 milyon liraya yükseldi.
Orta Vadeli Program'da 2015'te büyümenin yüzde 3 olması öngörülüyor.
- Tablolar
| Yıl | Cari fiyatlarla GSYH (milyon TL) | Gelişme Hızı (Yüzde) | Cari fiyatlarla GSYH (milyon dolar) | Gelişme Hızı (Yüzde) | Sabit fiyatlarla GSYH (milyon TL) | Gelişme Hızı Yüzde) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013 1. çeyrek | 355,813 | 9,4 | 199,175 | 10,3 | 28,048 | 3,1 |
| 2013 2. çeyrek | 387,128 | 10,6 | 210,821 | 8,7 | 30,205 | 4,7 |
| 2013 3. çeyrek | 417,849 | 10,8 | 213,020 | 1,9 | 33,006 | 4,3 |
| 2013 4. çeyrek | 405,499 | 11,5 | 200,028 | -1,3 | 31,298 | 4,6 |
| 2013 yıllık | 1.567.289 | 10,6 | 823,044 | 4,7 | 122,56 | 4,2 |
| 2014 1. çeyrek | 411,084 | 15,5 | 185,883 | -6,7 | 29,469 | 5,1 |
| 2014 2. çeyrek | 427,781 | 10,5 | 202,184 | -4,1 | 30,925 | 2,4 |
| 2014 3. çeyrek | 462,509 | 10,7 | 214,106 | 0,5 | 33,604 | 1,8 |
| 2014 4. çeyrek | 445,989 | 9,7 | 196,828 | -1,6 | 32,131 | 2,7 |
| 2014 yıllık | 1.747,362 | 11,5 | 799,001 | -2,9 | 126,128 | 2,9 |
| 2015 1. çeyrek | 444,593 | 8,2 | 181,078 | -2,6 | 30,211 | 2,5 |
| 2015 2. çeyrek | 482,384 | 12,8 | 180,699 | -10,6 | 32,091 | 3,8 |
| 2015 3. çeyrek | 518,637 | 12,1 | 184,169 | -14,0 | 34,934 | 4,0 |
-Sektörler
TÜİK verilerine göre cari fiyatlarla iktisadi faaliyet kollarının büyüme hızları şöyle oldu:
| İktisadi faaliyet kolları | 2014 3.çeyrek | 2015 3. çeyrek |
|---|---|---|
| Tarım, ormancılık ve balıkçılık | 6,9 | 20,1 |
| Sanayi | 12,4 | 7,5 |
| Madencilik ve taşocakçılığı | 14,7 | -3,9 |
| İmalat sanayi | 12.7 | 8,3 |
| Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı | 1,3 | 4,3 |
| Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri | 18,3 | 19,5 |
| İnşaat | 14,3 | 8,3 |
| Hizmetler | 11,2 | 11,2 |
| Toptan ve perakende ticaret | 8,1 | 9,1 |
| Ulaştırma ve depolama | 10,5 | 9,9 |
| Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri | 15,0 | 15,4 |
| Bilgi ve iletişim | 6,1 | 3,5 |
| Finans ve sigorta faaliyetleri | 10,1 | 13,5 |
| Gayrimenkul faaliyetleri | 10,1 | 9,7 |
| Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler | 21,0 | 18,2 |
| İdari ve destek hizmet faaliyetleri | 13,6 | 11,4 |
| Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik | 10,6 | 19,0 |
| Eğitim | 16,4 | 13,6 |
| İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri | 16,5 | 7,9 |
| Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor | 14,2 | 13,1 |
| Diğer hizmet faaliyetleri | 18,0 | 5,7 |
| Hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri | 15,6 | 1,5 |
| Sektörler toplamı | 10,9 | 11,5 |
| Dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri | 15,1 | 9,3 |
| Vergi-sübvansiyon | 9,4 | 16,9 |
| Gayri safi yurtiçi hasıla (Alıcı fiyatlarıyla) | 10,7 | 12,1 |