Advertisement
KÜRESEL PİYASALAR ABONE OL

ADP Araştırma Enstitüsü Başkanı Ahu Yıldırmaz, petrol fiyatlarının son haftalarda gösterdiği sert düşüşün, ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz kararını etkilemeyeceğini belirterek, "Verileri ve yapılan açıklamaları göz önünü aldığımızda, faizlerin bu haftaki toplantıyla artırılmaya başlanması en muhtemel seçenek" dedi.

ABD'de piyasaların her ay yakından takip ettiği "ADP Özel Sektör İstihdam Raporu"nu hazırlayan ekibin liderliğini yapan Yıldırmaz, AA muhabirinin yarın sona erecek Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı ve ABD ekonomisine ilişkin sorularını yanıtladı.

Yıldırmaz, Fed'in en önemli kriterlerinden istihdam artışının yaklaşık iki yıldır istikrarlı bir grafik izlediğini vurgulayarak, "İstihdam artışında çok güçlü bir ivme yakalandı. Özel sektör aylık ortalama 200 bin istihdam artışı sağlayarak, iş gücü piyasasına önemli katkıda bulundu. Piyasadaki gevşeklik, yani işsizler ve yeteri kadar çalışma imkanı bulamayanların sayısı güçlü istihdam artışıyla azaldı ve işsizlik de yüzde 5'e geriledi" değerlendirmesini yaptı.

İstihdamın düşük enerji fiyatları, güçlü dolar ve zayıf küresel büyümeye rağmen artmaya devam ettiğine dikkati çeken Yıldırmaz, bu olumlu eğilimin sürmesi halinde iş gücü piyasasının bir yıldan daha kısa bir süre içinde tam istihdama ulaşılacağı öngörüsünde bulundu.

"Faiz artışı en muhtemel seçenek"

Yıldırmaz, Fed'in faiz artışına aralık toplantısında başlama olasılığının çok yüksek olduğunun altını çizerek, şunları kaydetti:

"Fed, iş gücü piyasası sağlıklı bir yapıya kavuştuğunda ve enflasyon yüzde 2 hedefine yaklaşmaya başladığında faizleri artıracağını söyledi, senaryoları buydu. Biz de iş gücü piyasasının düşük petrol fiyatları ve güçlü dolar gibi dışsal olumsuzluklara rağmen istikrarla iyileştiğini gördük. Bu nedenle Fed'in faizleri bu haftaki toplantısıyla artırmaya başlayacağı beklentisi oldukça yüksek, çünkü istihdam verileri çok cesaret verici."

Yıldırmaz, ayrıca iş gücü piyasasındaki sıkılaşmanın ücretleri yukarı çekmeye başladığını, ABD Çalışma Bakanlığı ve ADP Araştırma Enstitüsü raporlarına göre ücretlerdeki artışın geçen yıla kıyasla hızlanmaya başladığını dile getirdi.


Bu olumlu gelişmenin de Fed'in faiz artışı kararında etkili olacağını ifade eden Yıldırmaz, "Verileri ve yapılan açıklamaları göz önünü aldığımızda faizlerin bu haftaki toplantıyla artırılmaya başlanması en muhtemel seçenek" ifadelerini kullandı.

"Petrol fiyatlarındaki düşüş faiz artışını erteletmez"

Yıldırmaz, petrol fiyatlarının son haftalardaki sert düşüşüne de değindi.

Bunun, iş gücü piyasasına etkisinin sınırlı olduğunu ve bu yüzden Fed'in kararını etkilemeyeceğini söyleyen Yıldırmaz, şu görüşleri paylaştı:

"Petrol fiyatlarındaki düşüşün, iş gücü piyasasını olumsuz etkilediği bir gerçek. Enerji ve doğal kaynaklar endüstrilerinde, yılın başından bu yana 100 binin üzerinde istihdam kaybı yaşandı. Ancak petrol fiyatlarındaki düşüş, yeni bir gelişme değil, yaklaşık 1,5 yıldır devam ediyor. Bu süre içinde diğer sektörlerdeki istihdam artmayı sürdürdü. Dolayısıyla Fed'in kararını petrol fiyatlarına göre vereceğini düşünmüyorum, çünkü tüm veriler faiz artışını destekliyor."

Yıldırmaz, düşen petrol fiyatlarının, tüketicilerin alım gücünü yükselterek ekonomiye katkı sağladığını da hatırlattı.

Güçlü dolar ve zayıf küresel ekonominin de ABD ekonomisi için risk teşkil eden faktörler arasında yer almasına karşın ekonominin şimdiye kadar direncini koruduğunu belirten Yıldırmaz, "Bu risklerin iş gücü piyasasına kayda değer bir etkisi olduğuna yönelik kanıt yok. İstihdam artışı güçlü, açık iş pozisyonları yüksek ve işten çıkarmalar düşük seyrediyor" dedi.

"2016'da kaç faiz artışı olacağını ekonominin tepkisi belirleyecek"

Yıldırmaz, Fed'in gelecek yıl kaç kez faiz artıracağına yönelik tartışmalara atıfta bulundu.

Fed'in ilk faiz artışının ardından kademeli bir yol izleneceğini taahhüt ettiğini anımsatan Yıldırmaz, "Şu anda kesin olarak bildiğimiz tek şey, faiz artışında yavaş ve kademeli bir yol izleyecekleri. Fed, her faiz artışından sonra ekonominin reaksiyonlarını ölçerek, yola öyle devam edecek. 2016'da kaç faiz artışı olacağını da ekonominin sıkılaştırmaya nasıl tepki verdiği belirleyecek" diye konuştu.

Verileriyle küresel piyasalara yön veren ekibin başında

ADP Araştırma Enstitüsü Başkanı Ahu Yıldırmaz, dünyada verilere dayanarak hazırlanan tek özel istihdam raporunu üreten ekibin başında yer alıyor. Yaklaşık 600 bin işveren ve 20 milyon çalışandan alınan bilgilerle oluşturulan "ADP Özel Sektör İstihdam Raporu", her ay ABD Çalışma Bakanlığı tarafından açıklanan tarım dışı istihdam ve işsizlik verileri öncesinde duyuruluyor.

Finans kuruluşları ve medya tarafından dikkatle izlenen söz konusu rapor, ABD iş gücü piyasasının nabzını tuttuğu için başta ABD olmak üzere küresel piyasalarda belirleyici rol oynuyor.

Boğaziçi Üniversitesi İktisat Bölümü'nden mezun olduktan sonra ekonomi doktorasını New York Şehir Üniversitesi'nde tamamlayan Yıldırmaz, bir Türk kadını olarak böyle önemli bir raporu hazırlamanın kendisi için gurur kaynağı olduğunu söylüyor.