Cari açık beklenene paralel çıktı
Cari işlemler açığı Aralık ayında 5.07 milyar dolar ile beklentiye yakın gerçekleşti
Türkiye'nin cari işlemler hesabı, Aralık 2015'te 5 milyar 73 milyon dolar açık verdi. Bunun sonucunda, 2015 yılında cari işlemler açığı 32 milyar 192 milyon dolar oldu.Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Aralık 2015 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verilerini açıkladı.
Buna göre, Aralık 2015'te cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla 1 milyar 587 milyon dolar azalışla 5 milyar 73 milyon dolara geriledi. Bunun sonucunda, 2015 yılında cari işlemler açığı 32 milyar 192 milyon dolara indi.
Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerinin medyanına göre, cari işlemler açığının 5.00 milyar dolar seviyesinde çıkması bekleniyordu.
Kasım ayı cari açık rakamı 2.11 milyar dolardan 2.24 milyar dolara revize edildi.
Bu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 1 milyar 870 milyon dolar azalarak 4 milyar 972 milyon dolara düşmesi etkili oldu. Öte yandan, hizmetler dengesinden kaynaklanan net gelirler 171 milyon dolar azalarak 611 milyon dolara gerilerken, birincil gelir dengesi açığı 42 milyon dolar artarak 839 milyon dolara çıktı.
Parasal olmayan altın kalemi altında, bir önceki yılın Aralık ayında 567 milyon dolar, 2015'in Aralık ayında ise 292 milyon dolar net ithalat gerçekleşti.
Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, 2014 yılının Aralık ayına göre 222 milyon dolar tutarında azalarak 690 milyon dolara düştü. Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 22 milyon dolar artarak 795 milyon dolar oldu.
Merkez Bankası rezervleri 2015 yılında 11.8 milyar dolar azaldı.
Net hata noksan kalemi 2015 yılında 9.66 milyar dolarlık giriş olarak gerçekleşti. Bu kalem Aralık ayında 1.12 milyar dolar çıkış olarak açıklandı.
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler Aralık 2015'te 1 milyar 245 milyon dolar oldu.
Buna göre doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler (net yükümlülük artışı), Aralık 2015'te bir önceki yılın aynı ayına kıyasla 319 milyon dolar artarak 1 milyar 245 milyon dolar tutarında gerçekleşti.
Portföy yatırımları 957 milyon dolar tutarında net çıkış (net yükümlülük azalışı) kaydetti. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 417 milyon dolar ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 1 milyar 24 milyon dolar net satım yaptığı görüldü.
Yurt dışında ihraç edilen tahvil ve bonolarla ilgili olarak, bankalar 564 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi. Diğer yatırımlar kaleminden kaynaklanan net çıkışlar (net varlık artışı) 728 milyon dolar tutarında oldu.
Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 864 milyon dolar, yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları ise 157 milyon dolar net artış kaydetti.
Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankacılık sektörü 164 milyon dolar ve genel hükümet 461 milyon dolar net geri ödemede bulunurken, diğer sektörler 353 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi. Bankalar, Aralık 2015'te kısa vadeli kredilerde net geri ödeyici, uzun vadeli kredilerde net kullanıcı oldu.
Söz konusu dönemde resmi rezervler 6 milyar 647 milyon dolar azaldı.
- Aylık ve yıllık cari işlemler dengesi
Merkez Bankası geçici verilerine göre, 2014 ve 2015 yıllarına ilişkin aralık ayı ve Ocak-Aralık dönemi cari işlemler dengesindeki gerçekleşmeler şöyle:
| (Milyon dolar) | 2014 Aralık | 2015 Aralık | 2014 Ocak-Aralık | 2015 Ocak-Aralık | |
|---|---|---|---|---|---|
| I - | CARİ İŞLEMLER HESABI | -6.660 | -5.073 | -43.552 | -32.192 |
| Mal, Hizmet ve Birincil Gelir Dengesi (A+B+C) | -6.857 | -5.200 | -44.959 | -33.384 | |
| Mal ve Hizmet Dengesi(A+B) | -6.060 | -4.361 | -36.829 | -23.861 | |
| A. | DIŞ TİCARET DENGESİ | -6.842 | -4.972 | -63.597 | -47.820 |
| Toplam Mal İhracatı | 14.080 | 12.361 | 168.926 | 152.066 | |
| Toplam Mal İthalatı | 20.922 | 17.333 | 232.523 | 199.886 | |
| 1. | Genel Mal Ticareti (Ödemeler D. Tanımlı) | -6.284 | -4.685 | -59.894 | -51.858 |
| 2. | Net Transit Ticaret Geliri | 9 | 5 | 193 | 84 |
| 3. | Parasal Olmayan Altın | -567 | -292 | -3.896 | 3.954 |
| B. | HİZMETLER DENGESİ | 782 | 611 | 26.768 | 23.959 |
| 1. | İşlem Gören Mallar | 6 | 8 | 72 | 67 |
| 2. | Tamir ve Bakım Hizmetleri | -34 | -34 | -254 | -315 |
| 3. | Taşımacılık | 247 | 334 | 5.448 | 5.915 |
| 4. | Seyahat | 912 | 690 | 24.480 | 21.248 |
| 5. | İnşaat Hizmetleri | 98 | 69 | 1.084 | 374 |
| 6. | Sigorta Hizmetleri | -59 | -81 | -521 | -442 |
| 7. | Finansal Hizmetler | -156 | -148 | -1.079 | -1.121 |
| 8. | Diğer Ticari Hizmetler | -172 | -168 | -2.017 | -1.515 |
| 9. | Resmi Hizmetler | -193 | -122 | -1.208 | -1.076 |
| 10. | Diğer Hizmetler | 133 | 63 | 763 | 824 |
| C. | BİRİNCİL GELİR DENGESİ | -797 | -839 | -8.130 | -9.523 |
| 1. | Ücret Ödemeleri | -24 | -44 | -168 | -422 |
| 2. | Yatırım Geliri | -773 | -795 | -7.962 | -9.101 |
| 2.1. | Doğrudan Yatırım | -189 | -264 | -2.014 | -3.171 |
| 2.2. | Portföy Yatırımları | -95 | -74 | -1.972 | -2.487 |
| 2.3. | Diğer Yatırımlar | -489 | -457 | -3.976 | -3.443 |
| D. | İKİNCİL GELİR DENGESİ | 197 | 127 | 1.407 | 1.192 |
| II - | SERMAYE HESABI | -1 | -15 | -70 | -21 |
| III - | FİNANS HESABI | -6.979 | -6.207 | -42.062 | -22.555 |
| 1. | Doğrudan Yatırımlar | -926 | -1.245 | -5.476 | -11.495 |
| 1.1. | Net Varlık Edinimi | 390 | 400 | 7.047 | 5.088 |
| 1.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | 1.316 | 1.645 | 12.523 | 16.583 |
| 2. | Portföy Yatırımları | -1.146 | 957 | -20.104 | 15.411 |
| 2.1. | Net Varlık Edinimi | -857 | -895 | 746 | 6.041 |
| 2.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | 289 | -1.852 | 20.850 | -9.370 |
| 3. | Diğer Yatırımlar | 729 | 728 | -16.014 | -14.640 |
| 3.1. | Efektif ve Mevduatlar | 1.985 | 1.868 | 437 | 2.122 |
| 3.1.1. | Net Varlık Edinimi | 312 | 1.961 | 283 | 15.009 |
| 3.1.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | -1.673 | 93 | -154 | 12.887 |
| 3.2. | Krediler | -1.396 | 539 | -15.173 | -13.592 |
| 3.2.1. | Net Varlık Edinimi | -188 | 267 | 1.863 | 792 |
| 3.2.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | 1.208 | -272 | 17.036 | 14.384 |
| 3.3. | Ticari Krediler | 142 | -1.676 | -807 | -2.908 |
| 3.3.1. | Net Varlık Edinimi | -61 | -524 | -481 | -950 |
| 3.3.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | -203 | 1.152 | 326 | 1.958 |
| 3.4. | Diğer Varlıklar ve Yükümlülükler | -2 | -3 | -471 | -262 |
| 3.4.1. | Net Varlık Edinimi | 6 | 0 | -6 | 6 |
| 3.4.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | 8 | 3 | 465 | 268 |
| 3.5. | Özel Çekme Hakları, SDR (Net Yük.) | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 4. | Rezerv Varlıklar | -5.636 | -6.647 | -468 | -11.831 |
| IV - | NET HATA NOKSAN | -318 | -1.119 | 1.560 | 9.658 |