Tüketicinin ve reel sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini ortaya koyan güven endeksleri, son dönemde ekonomik göstergelerdeki iyileşmeye paralel artış gösterdi.

AA muhabirinin TÜİK verilerinden derlediği bilgilere göre, tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen ekonomik güven endeksi, mart ayında ibreyi negatiften pozitife çevirdi. Ekonomik güven endeksi martta geçen aya göre yüzde 9,5 artışla 71,46'dan 78,27'ye yükseldi. Söz konusu endeks aylık bazda şubatta yüzde 14,8, ocakta da yüzde 16,8 düşmüştü.

Tüketici Güven Endeksi ise ocak ve şubattaki azalışın ardından martta aylık bazda yüzde 0,5 artarak 66,6'dan 67'ye çıktı. Hanenin maddi durum beklentisi endeksinde de bir önceki aya göre yüzde 0,5 iyileşme görüldü. Geçen ay 89,31 olan söz konusu endeks değeri, martta 89,77 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin oranının artmasından kaynaklandı.

Gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında azalış bekleyenlerin artması nedeniyle de işsiz sayısı beklentisi endeksi de bir önceki aya göre yüzde 2,5 artarak, martta 67,80 değerine yükseldi.

Son üç aylık dönemde iş durumunun iyileştiğini, hizmetlere olan talebin arttığını değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde bu talepteki artışın devam edeceğini bekleyen girişim yöneticisi sayısının artması da hizmet sektörünün güvenini artırdı. Buna göre mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi şubatta 89,24 iken, mart ayında yüzde 4,8 artışla 93,50'ye yükseldi. Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep ve hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri de sırasıyla yüzde 6,1, 1,4 ve 6,5 artış kaydetti. Sektörün güven endeksi ocak ve şubatta aylık bazda düşüş eğilimindeydi.

Ticarette de beklentiler olumlu

Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi ise bu ay yüzde 4,1 artarak 110,51 değerine ulaşırken, endeksteki bu yükseliş, son üç aylık dönemde iş hacmi-satışların arttığını değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde iş hacmi-satışların artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının artmasından kaynaklandı. Mevcut mal stok seviyesinin mevsim normallerinin altında olduğunu değerlendiren girişim yöneticisi sayısı ise azaldı. Perakende ticaret sektörü güven endeksi mart ayında yüzde 4,1 artarak 106,18'den 110,51'e çıktı.

Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre, iş hacmi-satışlar ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri de sırasıyla yüzde 8,6 ve yüzde 4,1 arttı.

Mevsim etkilerinden arındırılmış imalat sanayi ile inşaat sektörü güven endekslerinde ise martta düşüş görüldü.

"Eğilimler olumlu ama terör olayları moralleri bozdu"

Ata Yatırım Araştırmadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş, güven endekslerindeki artışa yönelik yaptığı açıklamada, bu yılın ocak ve şubat dönemine göre martta talep tarafında pozitif yönde bir eğilim olduğunu, terör olaylarının negatif etkisinin yansımalarının henüz görülmediğini söyledi.

Türk Lirası üzerinde negatif bir baskı olmamasının tüketicilerin eğilimlerine olumlu yansıdığına işaret eden Demirtaş, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Mart ayında talep tarafında bir kıpırdanma var. Tüketim tarafında kötü bir eğilim görmüyoruz. Otomotiv talebi iyi, gıda tarafı da dengeli gidiyor. Ancak son bir haftadır insanlar terör olaylarından dolayı tedirgin. TL rahatladığı zaman alışveriş eğilimi de artıyor ama son olaylar moralleri bozdu. Martta genel itibarıyla eğilimler iyi, bu olaylar durulursa nisandan sonra biraz daha iyileşme görebiliriz"

Ekonomik göstergelere de değinen Demirtaş, cari açıktaki iyileşmenin devam ettiğini, enerji fiyatlarının düştüğünü belirterek, enflasyondaki düşüşün de tüketiciler ve reel kesim tarafından olumlu algılandığını söyledi. Demirtaş, "Ekonomik göstergeler, reel göstergeler olumlu ancak insanların ruh haline bakıldığında terör olaylarının negatif etkisini görüyoruz" dedi.

TÜİK verilerine göre aylık bazda ocak-mart döneminde güven endeksleri ile aylık bazda değişim oranları (yüzde) şöyle: