Küresel piyasalarda "Brexit" şoku
Uluslararası piyasalar, İngiltere'de AB oylamasının ilk sonuçlarına sert tepkiler veriyor (23:10'da güncellendi)
(23:10'da güncellendi)
Küresel piyasalar, İngiltere'deki referandumda Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılma (Brexit) yanlılarının zaferle çıkmasının sterlini 30 yılı aşkın sürenin en düşük seviyesine indirmesi ve Avrupa bankalarında rekor düşüşlere yol açması ile birlikte sert hareketlere sahne oldu. ABD hisse senetleri küresel satış dalgasına katılırken, Dow Jones Sanayi Endeksi 600 puan düştü.
MSCI küresel hisse senedi endeksi yüzde 4.8'lik düşüşle 2011 Ağustos'tan beri en büyük kaybını yaşadı. Dow Jones Sanayi Endeksi, bankacılık hisselerindeki düşüşün öncülüğünde yüzde 3.7 ya da 600 puan düşerek, yıl içindeki kazançlarını sildi. Volatilte, CBOE'nin piyasalardaki endişe ölçütünün yüzde 43 sıçrmasıyla yükseldi.
Avrupa hisse senetleri satış dalgasından sert etkilendi ve yüzde 7 düşerek 2008 Ekim ayından beri en büyük düşüşünü kaydetti. Yen güçlenerek 2013'ten beri ilk defa 100 doların altına geldi, ABD hazine tahvilleri dört yılın en büyük düşüşünü kaydetti. ve altın ons başına 1,300 doların üzerinde ralli yaptı.
Londra'da ETF Securities araştırma ve yatırım müdürü James Butterfill, "Durum korku verici, daha önce böyle bir şey görmedim," dedi ve "Dönemsel varlıkların her çeşidinden çıkışlar göreceğiz. Birçok yatırımcı ters yakalandı ve birçou çok para kaybedecek" şeklinde görüş bildirdi.
Sterlin rekor hızda düştü ve Avrupa hisse senetleri 2008'den bu yana en keskin düşüşünü gerçekleştirmeye yöneldi. Yen dolar karşısında güçlendi ve 2013'ten bu yana ilk kez 100 seviyesini aştı. Altın yedi yılı aşkın sürenin en hızlı yükselişini yaptı ve ABD'nin gösterge Hazine tahvilinin faizi 2009'dan bu yana en sert düşünü gerçekleştirdi.
"Ayrılma" yanlılarının zaferi, İngiltere Başbakanı David Cameron'ın istifa etmesine neden olurken, İskoçya'nın Birinci Bakanı Nicola Sturgeon, bağımsızlık konusunda ikinci referandumun masada olduğunu söyledi. Referandumun sonucu, geçen hafta bahis şirketlerinin ihtimallerinin brexit şansının bire karşı dört olduğuu işaret etmesinin ardından riskli varlıklara yatırım yapan birçok yatırımcıyı ters duruma düşürdü.
Referandumun nihai sonucu yerel saat ile 07:00'de (TSİ 09:00) açıklandı ve buna göre, "ayrılma" yanlıları oyların yüzde 52'sini alırken, "kalma" taraftarları yüzde 48'de kaldı. JPMorgan Chase & Co. ve HSBC Holdings Plc, bu sonucun binlerce istihdamı İngiltere'nin dşına taşımalarına neden olacağını kaydetti. Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P), Financial Times'a göre, muhtemelen AAA seviyesindeki kredi notunu kaybedecek.
Bazı hisse senedi gösterge endeksleri ve para birimleri, İngiltere Merkez Bankası (BOE) Mark Carney'in piyasaları desteklemek için milyarlarca sterlini piyasaya vermeye hazır olduğunu ve ihtiyaç duyulduğunda ilae tedbirleri almaktan çekinmeyeceğini açıklamasının ardından kayıplarının bi kısmını geri aldı.
Küresel piyasalarda Brexit'in yansımaları şöyle gelişti;
*Sterlin yüzde 11 kadar düşüşle 1.3229 dolara kadar geriledi ve 1985'ten bu yana en düşük seviyesini gördü.
Dow Jones Sanayi Endeksi 500 puan kadar düştü.
*Yen dolar karşısında, 99.02'yi gördükten sonra, yüzde 3.2 güçlenerek 102.43 seviyesine geldi ve 2013'ten bu yana ilk kez 100 seviyesini aştı.
*FTSE 100 Endeksi yüzde 8.7 kadar düşerek 2008'den bu yana en hızlı güniçi düşüşünü yaptı.
*Altın yüzde 8.1 ralli yaparak ons başına 1,358.54 dolara çıktı ve Mart 2014'ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
*Japonya'da Topix Endeksi yüzde 7'den fazla düştü ve Asya hisse senetlerindeki düşüşlere öncülük etti.
*ABD'nin 10 yıl vadeli tahvillerinin faizi 25 baz puan düşerek yüzde 1.40'a indi.
*Polonya zlotysi ve Güney Afrika randı dolar karşısında en az yüzde 4.4 düştü ve gelişen piyasa paralarındai düşüşlere öncülük etti.
- Hisse senetleri
S&P 500, New York'ta saat 16:00 itibariyle yüzde 3.6 düşerek Ağustos'tan beri en büyük kaybını yaşadı ve 2,037.31 seviyesine geriledi. Endeks böylece yıl içerisindeki kazançlarını da silmiş oldu. Stoxx 600 Endeksi yüzde 7 düşerek finansal krizlerden beri en kötü gününü kaydetti. İngiltere'nin FTSE 100 Endeksi 3.2 geriledi.
- Para Birimleri
Sterlin yüzde 8.2 aşağıda 1.3652 seviyesinde seyretti. Bundan önceki en büyük bir günlük düşüşü, para biriminin Avrupa'nın döviz kuru mekanizmasını adapte etmesiyle 1992'de yüzde 4.1 ile gerçekleşmişti. Bloomberg Dolar Spot Endeksi yüzde 1.8 yükseldi ve Euro yüzde 2.7 düşerken, Norveç, İsveç ve Avusturalya daha derin kayıplar gerçekleştirdi.
- Emtia
Altın, 2008'deki krizlerden beri en büyük yükselişini kaydetti. Spot altın yüzde 4.7 yükselerek ons başına 1,322.40 dolara geldi. Batı Teksas petrolü yüzde 4.9 düşerek 47.64 olurken, Brent petrol yüzde 6.6 kadar düştü. Bakır doların yükselmesiyle 7 Ocak'tan beri en düşük seviyesine geriledi. Bloomberg Emtia Endeksi yüzde 2.2 düştü.
(23:10'da güncellendi)