Enflasyonun nisanda yıllık yüzde 11,87'lik artışın bu yılın zirvesi olduğunu öngören ekonomistler, mayıs ayı ile birlikte düşüşe geçildiğini ve gelecek aylarda yüzde 10'un altına gerileyebileceğini kaydediyor.
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) mayısta aylık yüzde 0,45, yıllık ise yüzde 11,72 ile ekonomistlerin beklentileri doğrultusunda arttı. Enflasyon nisanda aylık yüzde 1,31 artarken, yıllık enflasyonda yüzde 11,87 ile Ekim 2008'den bu yana en yüksek seviyesine çıkmıştı.
Konuya ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Direktörü Ali Kırali, mayıs ayında enflasyon artışının yüzde 0,45 ile beklentiler ölçüsünde gerçekleştiğini ifade etti.
Gıda fiyatlarında aylık yüzde 0,7'lik sınırlı bir geri çekilme yaşansa da yıllık gıda enflasyonunun yüzde 16,1'den yüzde 17,4'e çıktığına dikkati çeken Kırali, aylık çekirdek enflasyonun ise yüzde 1,33' gelirken, yıllık çekirdek enflasyonun yüzde 9,42'den yüzde 9,38'e sınırlı bir geri çekilme gösterdiğini dile getirdi.
Kırali, "Çekirdek enflasyondaki bu yavaşlama, nisanda olduğu gibi önemli ölçüde sabit ağırlık yöntemine geçilmesi nedeniyle mevsimsel fiyat ayarlamalarının giyim ve ayakkabı grubundaki artışları sınırlamasından kaynaklanıyor. Fakat mevsimsellikten arındırılmış yıllık çekirdek enflasyonun yüzde 9,27'den yüzde 9,35'e çıktığını hesaplıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Yurt içi ÜFE'nin ise bir önceki aya göre yüzde 0,52 artarken, yıllık olarak yüzde 16,37'den yüzde 15,26'ya indiğini belirten Kırali, mevsimsel faktörlerle birlikte maliyet baskısındaki ivme kaybı ve diğer etkenlerin genel enflasyonda zirvenin nisanda görülmüş olabileceği yönündeki görüşlerini teyit ettiğini söyledi.
Kırali, "Enflasyon görünümü üzerindeki orta vadede bir platoya ulaştığımızı ve risklerin önemini koruduğunu değerlendirirken, çekirdek enflasyondaki iyileşmenin önümüzdeki dönemde oldukça yavaş gerçekleşebileceğini tahmin ediyoruz." dedi.
"Yıllık enflasyon 5 ay sonra geriledi"
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi de, enflasyonun mayıs ayında geçen yıla göre düşük gelmesinde beklendiği gibi gıda değil, giyim ve ulaştırma fiyatlarının olumlu görünümünün etkili olduğunu kaydetti.
Giyim fiyatlarının düşük artışının çekirdek enflasyonun yükselmesini de engellediğini ifade eden Bürümcekçi, yıllık TÜFE'nin beş ay sonra ilk kez gerilediğine dikkati çekti.
Bürümcekçi, endeks tarihindeki ortalama yıllık artışının yüzde 9,0 civarında olan gıda fiyatlarının, 2017 yılındaki seyrinin kritik önem taşımaya devam edeceğini belirterek, manşet enflasyonun temmuz sonunda yüzde 10'a inebileceğini ama sonrasında yükselme potansiyelinin olduğunu dile getirdi.
"Haziran ve temmuzda gerileme sürer"
Bürümcekçi, gelecek aylarda enflasyonun seyri açısından, gıda fiyatlarının belirsizliği ve oynaklığı dışında, ham petrol ve diğer emtia fiyatlarının yükseliş eğilimi, döviz kuru hareketleri ve olası kamu fiyat/vergi ayarlamalarının belirleyici olacağını vurguladı.
Manşet enflasyonun, nisan ayında yılın zirvesini gördüğünün teyit edildiğini değerlendiren Bürümcekçi, baz etkileri dikkate alınca haziran ve temmuz aylarında enflasyondaki gerilemenin süreceğini söyledi.
Bürümcekçi, enflasyonda ağustos-kasım döneminde tekrar yükselme ve aralıkta belirgin gerileme yaşanabileceğini ancak yılı tek hanede kapatmanın halen zor gözüktüğünü kaydetti.
"Kur etkisi azalarak devam ediyor"
DenizBank Yatırım Hizmetleri Grubu Araştırma Yönetmeni Orkun Gödek ise çekirdek enflasyon kalemlerinde aylık artışların yüzde 1 seviyesinde olsa da yıllık kalemlerde aşağı yönlü hareket gözlendiğini söyledi.
Enflasyon açısından en önemli belirleyicilerin gıda ve enerji fiyatları olduğunun altını çizen Gödek, "Gıdanın aylık yüzde 0,74 düzeyinde gerilemesi nedeniyle aylık artış baskılandı. Yıllıkta ise yüzde 17,36 ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) beklentisinin üzeri hareket devam etmekte." dedi.
Gödek, hizmet grubu kalemlerinde çeşitli mal ve hizmetler dışında gerileme gözlenmediğini, bunun da lokanta ve otellerde kurun gecikmeli etkileri ile sezon açılışı nedeniyle görülen yükselişten kaynaklandığını düşündüklerini, grup genelinde kur etkisinin azalarak devam ettiği fikrinde değişiklik olmadığını ifade etti.
Yaz dönemi içerisinde yıllık enflasyondaki düşüşün sürmesini beklediğini kaydeden Gödek, "Gelişmeler sonrasında TCMB'nin yürütmekte olduğu sıkı para politikasında enflasyon kaynaklı geri dönüş olacağı düşüncesinde değiliz. Kur kaynaklı hareketin TL lehine daha ciddi boyutlara taşınması halinde ortalama fonlama maliyetinde kısmi azalış olabilir." diye konuştu.
"Zirve geride kaldı"
Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan ise enflasyon açısından en önemli unsurlardan birinin kur seviyelerine bağlı maliyet artışları olduğunu belirtti.
Mayıs ayında çekirdek enflasyonunun bir önceki ay görülen yüzde 9,42'den yüzde 9,38'e inmesinin gayet olumlu olduğunu dile getiren Erkan, "Ancak tarihsel olarak seriye bakıldığında halen çok yüksek olduğunu belirtmek gerekir. Gıda tarafında ise yıllık yüzde 16,91 gibi yüksek seviyelerin kalmaya devam ediyor olması gıda fiyatlarıyla alakalı yapısal sorunların fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı yapmaya devam ettiğini göstermektedir." dedi.
Erkan, mayısta yıllık enflasyonun nisana göre gerilemesiyle, yıllık enflasyonda zirvenin geride bırakıldığının altını çizdi.
Kurlarda yılbaşına göre azalan oynaklık ve son dönemde Türk lirasının değer kazanmış olması itibariyle TCMB'nin ek sıkılaştırma yapmasını gerektirecek bir unsurun görünmediğini anlatan Erkan, ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin kısa vade için yüzde 11,75-12,00 seviyelerinde hareket edebileceğini söyledi.
Öte yandan AA Finans Enflasyon Beklenti Anketine katılan ekonomistler, mayıs ayında Tüketici Fiyat Endeksinin (TÜFE) yüzde 0,45 artmasını öngörmüştü.