Cari açık verisinin yankıları

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede cari açıkta ağustos ayında gözlenen iyileşmede, hizmetler dengesinin bu yıl yüksek fazla vermesi ve birincil gelir dengesinin geçen yıldan düşük açık vermesinin etkili oduğunu söyledi.

Dış ticaret açığının geçen yıldan yüksek açık vermesinin ise iyileşmeyi sınırladığına işaret veren Bürümcekçi, "Eylül ayı gümrük öncü dış ticaret verilerinin geçen yıla göre çok yüksek dış açığa işaret ederek cari açığın 40 milyar dolar civarına yükselebileceğini göstermişti. Manşet verideki bu gelişmenin yanısıra, cari dengenin temel eğilimi açısından takip edilen enerji dışı cari dengenin 8,1 milyar dolar açığa gerilediği, enerji ve altın dışı cari dengenin ise 0,2 milyar dolar açığa gerileyerek iyileşmeye devam ettiği gözlenmektedir." dedi.

Bürümcekçi, çekirdek (enerji ve altın hariç) cari dengenin yıllık bazda son iki yılın en düşük seviyesine inmesinin önemli bir gelişme olarak görülmesi gerektiğini vurguladı.

"Türkiye ekonomisinin güçlü büyüme dönemlerinde normalde söz konusu çekirdek açıkta da belirgin artış eğilimi görmeye alışkınız" diyen Bürümcekçi, ancak son dönemde bu beklentinin tersine enerji ve altın dışı açığın gerileme eğilimini koruduğunu ifade etti.

Bunun büyük ölçüde büyümenin önemli derecede ihracatın sürükleyiciliğinde gerçekleşmesi, mevcut kur seviyesinin ithalatı caydırması ve kredi genişlemesinin tüketiciden çok ticari taraftan gelmesine bağlanabileceğini söyleyen Bürümcekçi, mevcut dengenin olabildiğince korunmasının dış dengesizlikler açısından Türkiye'nin lehine olacak gibi göründüğünü dile getirdi.

- "Yıl sonu cari açık tahminimiz 37 milyar dolar"

Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Direktörü Ali Kırali de ağustosta cari işlemler açığının beklentileriyle uyumlu bir şekilde gerçekleştiğini söyledi.

Enerji ve altın hariç dengede 2,1 milyar dolar fazla oluştuğuna işaret eden Kırali, böylece on iki aylık cari açığın 37 milyara gerilediğini, enerji ve altın hariç dengenin de son 12 ayda sadece 196 milyon dolar açık verdiğini ifade etti.

Kırali, bununla birlikte turist sayısındaki hızlı toparlanmaya kıyasla daha yavaş gelir artışının yaşanmasının genel cari açıktaki düzelmenin önünde engel olmayı sürdürdüğünü dile getirerek, finansman tarafında ise portföy yatırımları ve kısa vadeli dış borçlanmanın güçlü seyrettiğini kaydetti.

Dış ticaret ve cari denge açısından altın hariç risklerin kısmen dengeli olduğunu belirten Kırali, "2017 yılında cari açığın 2016 yılındaki 32,6 milyar dolardan 37 milyar dolara yükseleceği yönündeki tahminimizi koruyoruz. Öte yandan önümüzdeki dönemde de finansman kalitesine ilişkin kırılganlıkların önemini koruduğunu düşünüyoruz." dedi.

- "Çekirdek cari açık 27 ayın en düşüğünde"

Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı ise ağustosta cari açığın hem kendi hem piyasa beklentilerin altında gerçekleştiğini ancak eylül dış ticaret rakamlarına ait ilk sinyallerin yıllık cari açıkta hızlanma olabileceğine işaret ettiğini belirtti.

Bu çerçevede, yıl sonuna ait cari açık tahminini 39,5 milyar dolar düzeyinde koruduklarını ifade eden Tokalı, "Altın ve enerji hariç verilere baktığımızda ise daha olumlu tablo korunuyor. Ağustos ayında 'çekirdek' denge, geçen yılın üzerinde kalarak 2,2 milyar dolar fazla verdi. Bu nedenle, yıllık çekirdek cari açık rakamının 316 milyon dolar ile 27 ayın en düşük seviyesine geldiği takip ediliyor." dedi.

Tokalı, net hata ve noksanda, 1,6 milyar dolarlık yılın en yüksek seviyesinde döviz girişi yaşandığını ve dört aydır üst üste bu kalemin desteğinin hissedildiğini söyledi.

Böylece, TCMB'nin rezervlerinde 3,4 milyar dolarlık artış olduğuna belirten Tokalı, ancak haftalık verilere göre eylülde rezerv rakamlarda az da olsa düşüş olabileceğini sözlerine ekledi.

Dönemler itibarıyla cari işlemler dengesi (milyon dolar) şöyle:

AA